Wikipedia

2 Dywizjon Pociągów Pancernych: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kerim44 (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
290 686 edycji
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Boty
391 617 edycji
m Poprawiam linki do ujednoznacznień + drobne zmiany typogrficzne
Linia 25:
|formacja =
|rodzaj wojsk = wojska pancerne
|podległość = [[5 Grupa Artylerii]] (1929-1934)<br />[[Dowództwo Broni Pancernych]] (1934-1938)<br />[[3 Grupa Pancerna]] (1938-19391938–1939)
|skład =
|odznaczenia =
Linia 44:
* [[Bartosz Głowacki (pociąg pancerny)|„Bartosz Głowacki”]]
 
W 1930 Pociąg Pancerny „Stefan Czarnecki” został rozformowany<ref>Adam Jońca, ''2. Dywizjon Pociągów Pancernych w walce''.</ref>. Pozostałych pięć pociągów pozostało w składzie dywizjonu do września 1939, przy czym trzy z nich stanowiły zapas mobilizacyjny, a dwa zakwalifikowane zostały do grupy „ćwiczebno-mobilizacyjnej”<ref group=uwaga>Eugeniusz Kozłowski, ''Wojsko Polskie 1936-19391936–1939...'' zał. nr 10 – tabela opracowana na podstawie ''Sprawozdania Dowództwa Broni Pancernych o stanie instytucji i jednostek broni pancernych'' z sierpnia 1939 r. Tabela przedstawia stan na dzień 15 lipca 1939 r.</ref>. Do tej drugiej grupy należał Pociąg Pancerny „Pierwszy Marszałek”, użytkowany w charakterze pociągu manewrowego oraz Pociąg Pancerny „Piłsudczyk”, będący pociągiem szkolnym.
 
[[Plik:Sluchacze szkoly podoficerskiej 2 Dywizjonu w 1936 r.JPG|thumb|Słuchacze szkoły podoficerskiej 2 Dywizjonu w 1936 r.]]
Linia 72:
 
W dniach 24-26 sierpnia 1939, w mobilizacji alarmowej, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, dywizjon sformował pięć pociągów pancernych, które zamiast dotychczasowych nazw otrzymały numery{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=35}}:
* Pociąg Pancerny Nr 51 (eks-[[Pierwszy Marszałek (pociąg pancerny)|„Pierwszy Marszałek”]]) – kpt. Leon Cymborski, od 2 września kpt. Zdzisław Rokossowski, przydział [[Armia Kraków„Kraków”]]
* Pociąg Pancerny Nr 52 (eks-[[Piłsudczyk (pociąg pancerny)|„Piłsudczyk”]]) – kpt. Mikołaj Gonczar, przydział [[Armia Łódź]]
* Pociąg Pancerny Nr 53 (eks-[[Śmiały (pociąg pancerny)|„Śmiały”]]) – kpt. Mieczysław Malinowski, przydział Armia Łódź
Linia 82:
W II rzucie mobilizacji powszechnej dywizjon miał sformować Ośrodek Zapasowy Pociągów Pancernych nr 1. Z chwilą zakończenia mobilizacji dywizjon ulegał likwidacji. W [[etat (wojsko)|etatcie]] ośrodka zapasowego przewidziany był między innymi [[Szkolny Pociąg Pancerny (2 Dywizjon)|Szkolny Pociąg Pancerny]]<ref group=uwaga>Różne źródła podają też nazwy „Stefan Czarniecki”, „Zagończyk” i „Naprzód”, patrz przypis Jana Brzeskiego do pamiętnika B. Koniecznego (1999:26). B. Konieczny w pamiętniku nie używa terminu „szkolny”, tylko „rezerwowy” i nie podaje żadnej innej nazwy własnej tego pociągu.</ref><ref group=uwaga>Piotr Zarzycki, ''Plan mobilizacyjny „W” (...)'' s. 103. Według tego autora planowano sformować tylko jeden szkolny pociąg pancerny. 1 Dywizjon Pociągów Pancernych, poza pięcioma pociągami pancernymi nr 11-15, mobilizował w II rzucie mobilizacji powszechnej Park Stały Broni Pancernych Nr 11 (bez czołówki).</ref>. 1 września dowództwo tego pociągu objął kpt. Franciszek Pietrzak.
 
2 września po klęsce [[6 Dywizja Piechoty (II RP)|6 Dywizji Piechoty]] [[Bitwa pszczyńska|pod Pszczyną]] zaczęto planować ewakuację Dywizjonu{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=190}}. Mobilizacja jednostek II rzutu rozpoczęła się 4 września. Według Krawczaka i Odziemskiego, tego samego dnia dywizjon rozpoczął ewakuację z Niepołomic do Tarnobrzega, gdzie miał powstać Ośrodek Szkoleniowy Kadr Uzupełniających (Krawczak i Odziemski piszą, że „4 września rezerwistów i część kadry pod dowództwem mjr. Stanisława Sączewskiego, mjr. Józefa Dorzańskiego, kpt. Zygmunta Zawiłły i por. Jana Massalskiego załadowano do pociągu ewakuacyjnego”{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=190}}; jest to błąd – na stronie 32 swoich pamiętników kpt. Konieczny jasno stwierdza „majorowie Sączewski, Dobrzański, kpt. Zawiłą, kpt. Starzewski, Trębakiewicz i inni”” poruszali się transportem samochodowym{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=32}}). Konieczny i Brzeski podają także, że transporty kolejowe i samochodowe opuściły Niepołomice dopiero 5 września{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=23}}. Transportem ewakuacyjnym dowodził kpt. Bronisława Koniecznego{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=23}}; w swoim pamiętniku podaje „oficerów było trzech, tj. ja, por. [Cezary] Masalski i jeden ppor. przydzielony z DOK jako informator.”{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=25}} Transportem samochodowym prawdopodobnie dowodził kpt. Lichnowski{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=24}}. Transport składał się z 23 wagonów{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=25}}. Nad ranem 5 września do wagonów dołączono lokomotywę, i pociąg ewakuacyjny ruszył{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=27}}. W okolicy stacji [[Brzesko]] na skutek nalotu zginął jeden z żołnierzy pociągu{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=28}}. Przez Brzesko-[[Bogumiłowice (województwo małopolskie)|Bogumiłowice]]-[[Tarnów]]-[[Dębica|Dębicę]] pociąg dojechał do Tarnobrzega 7 września{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=191}}.
 
W źródłach pojawiają się sprzeczne informacje co do losów transportu ewakuacyjnego. Według Krawczaka i Odziemkowskiego, miejsce przewidziane na zakwaterowanie było zbombardowane, podczas postoju pociągu nalot uszkodził pociąg ewakuacyjny – zniszczona została lokomotywa, spłonęły wagony; po tym wydarzeniu ewakuowanych zabrały samochody ciężarowe na [[Sandomierz]]-[[Lwów]]-[[Brody (miasto)|Brody]]-[[Iwano-Frankiwsk|Stanisławów]]-[[Kołomyja|Kołomyję]], 19 września kolumna przekroczyła granicę państwa{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=190}}{{odn|Krawczak|Odziemkowski|1987|s=191}}. Odmienny przebieg wydarzeń podaje kpt. Konieczny. Potwierdza dotarcie na stację Tarnobrzeg 7 września; stację zastał zbombardowaną i opuszczoną{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=32}}. Ponieważ tylko jeden tor był zdatny do przejazdu, a za pociągiem ewakuacyjnym czekały inne, pociąg musiał ruszyć, zatrzymując się na bocznym torze w pierwszej stacji za Tarnobrzegiem w kierunku na [[Rozwadów (Stalowa Wola)|Rozwadów]] ([[Sobów]]){{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=33}}. Kpt. Konieczny wysłał por. Masalskiego na poszukiwania dowództwa; wieczorem ten zameldował telefonicznie, że spotkał dowództwo Dywizjonu koło Tarnobrzega, i mjr Sączewski nakazał doprowadzić transport do [[Żurawica (województwo podkarpackie)|Żurawicy]]{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=34}}. Na stację Rozwadów pociąg dotarł ok. godziny 20.00 8 września{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=36}}. Rankiem 9 września pociąg dotarł do stacji [[Nisko]]{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=36}}. Ok. godziny 14.00 pociąg dotarł do [[Przeworsk]]a, który opuścił 9 września{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=37}}{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=38}}. Na trasie do [[Jarosław (województwo podkarpackie)|Jarosławia]], 10 września, pociąg utknął w zatorze, razem ze [[Szkolny Pociąg Pancerny (2 Dywizjon)|Szkolnym Pociągiem]] kpt. Pietrzaka{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=38}}{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=38-40}}. Tam po nalocie pociągi zostały zaatakowane przez piechotę i jednostki zmotoryzowane nieprzyjaciela{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=38-40}}. Unieruchomiony pociąg opuszczono pod ostrzałem niemieckim; tak koniec kolejowego transportu ewakuacyjnego opisał jego dowódca{{odn|Konieczny|Brzeski|1999|s=40-42}}.
Linia 113:
;Odznaka pamiątkowa
 
29 listopada 1929 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 2 d.pg.panc.<ref group=uwaga>Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1929 r. Nr 38, poz. 383. Marian Żebrowski, ''„Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947”1947"'' s. 129 na jednej stronie podał sprzeczne dane odnośnie daty święta dywizjonu jak i numeru rozkazu ustanowienia pierwsze odznaki pamiątkowej. 8 listopada 1928 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej '''1 d.pg.panc.''' (Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1928 r. Nr 31, poz. 338).</ref>.
Odznakę stanowi krzyż polski, srebrny, oksydowany i emaliowany na biało. W centrum pomarańczowa tarcza z hełmem rycerskim{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=321}}.
 
Linia 197:
| strony =
}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Satora | imię=Kazimierz | tytuł= Opowieści wrześniowych sztandarów | data=1990 | wydawca=Instytut Wydawniczy Pax„Pax” | miejsce=Warszawa | isbn=83-211-1104-1 |odn=tak}}
* Pancerna opowieść, „Dziennik Polski” 26-27 XI 2005.
* {{Cytuj książkę
Linia 221:
| strony =
}}
* Eugeniusz Kozłowski, ''Wojsko Polskie 1936-19391936–1939. Próby modernizacji i rozbudowy'', Wydawnictwo MON, wyd. II, Warszawa 1974.
* Adam Jońca, ''2. Dywizjon Pociągów Pancernych w walce'', Nowa Technika Wojskowa, numer specjalny nr 5 ([http://www.magnum-x.pl/artykul/2dywpociagowpancernych skrót])
* {{Cytuj książkę
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/2_Dywizjon_Pociągów_Pancernych”