Piotr Słonimski (syn): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Podchorąży – zmieniono link(i) do Podchorąży (tytuł wojskowy); zmiany kosmetyczne
Joanna Kośmider (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, uwaga, wikizacja, WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Antoni Słonimski i Piotr Słonimski jun.jpg|mały|220px|[[Antoni Słonimski]] (po lewej) i Piotr Słonimski jun.]]
'''Piotr Słonimski''' (ur. [[9 listopada]] [[1922]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[25 kwietnia]] [[2009]] w [[Paryż]]u) – [[Francuzi|francuski]] [[genetyka|genetyk]] [[Polacy|polskiego]] pochodzenia, pionier badań nad [[genetyka|genetyką]] [[mitochondriamitochondrium|mitochondriów]].
 
== Życiorys ==
Uczył się w [[Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie|Gimnazjum Stefana Batorego]], później na tajnych kompletach studiował medycynę. Podczas okupacji był żołnierzem [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] w stopniu [[Podchorąży (tytuł wojskowy)|podchorążego]]. Walczył w [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]]. Po wojnie [[Polonia we Francji#Po II wojnie światowej|wyemigrował do Francji]]{{u|u1}} z powodu represji za przynależność do AK. Podczas [[stan wojenny|stanu wojennego]] ufundował stypendium dla polskich naukowców, którzy stracili pracę w wyniku represji.<ref name="weglenski">{{cytuj stronęr|nazwisko=Węgleński|imię=Piotr|tytuł=Profesor Wacław Gajewski|url=http://www.igib.uw.edu.pl/index.php?id=75weglenski}}</ref>.
 
Członek [[Francuska Akademia Nauk|Akademii Nauk we Francji]] i najmłodszy dyrektor francuskiego laboratorium biologicznego. W latach 1971-19911971–1991 był dyrektorem Centrum Genetyki Molekularnej [[Centre national de la recherche scientifique|Centrum Genetyki Molekularnej CNRS]] w [[Gif-sur-Yvette]] niedaleko Paryża[[Paryż]]a.
 
Był zagranicznym członkiem Wydziału II – Nauk Biologicznych [[Polska Akademia Nauk|PAN]] oraz Wydziału IV – Przyrodniczego [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]].
 
== Praca naukowa ==
Piotr Słonimski był pionierem [[genetyka|genetyki]] [[mitochondria|mitochondriów]] i jednym z odkrywców dziedziczenia pozajądrowego (w tym wypadku mitochondrialnego)<ref>{{cytuj pismor|imię=Bernard|nazwisko=Dujon|czasopismo=Genetics|tytuł=In Memoriam Piotr Slonimski (1922–2009) The Unconventional Yeast Geneticist|wolumin=183|strony=1-2|rok=2009|doi=10.1534/genetics.109.106930}}</ref>. Słonimski wraz ze współpracownikami odkrył prawidłowości dziedziczenia materiału genetycznego zawartego w mitochondriach. Podczas prac nad genetyką mitochondriów Słonimski m.in. zaproponował istnienie [[maturaza|maturazy]] -- rodziny [[enzym]]ów biorącej udział w [[splicing]]u niedojrzałego [[mRNA]]. Prace Słonimskiego stały się podstawą nowoczesnej genetyki mitochondriów i należą do najczęściej cytowanych w tej dziedzinie.
 
Pod koniec lat osiemdziesiątych Słonimski był gorącym poplecznikiem projektu sekwencjonowania genomu drożdży, a jego działania w tym kierunku były kluczowe dla powodzenia projektu.<ref>{{cytuj stronęr|url=http://genomics.cgm.cnrs-gif.fr/slonimski/|autor=Christopher Herbert|tytuł=Piotr Slonimski biography}}</ref>.
 
== Rodzina ==
Piotr Słonimski był synem lekarza i biologa [[Piotr Słonimski (ojciec)|Piotra Słonimskiego]] ([[1893]]-[[1944]]), brata [[Antoni Słonimski|Antoniego Słonimskiego]] ([[1895]]-[[1976]]). Jego dziadkiem był lekarz [[Stanisław Słonimski]] ([[1853]]-[[1916]]), pradziadkiem pisarz, matematyk, astronom i wynalazca [[Chaim Zelig Słonimski]] ([[1810]]-[[1904]]), a prapradziadkiem wynalazca [[Abraham Stern (wynalazca)|Abraham Stern]] (zm. [[1842]]).
 
== Nagrody ==
* W 1985 rząd Francji przyznał Piotrowi Słonimskiego Złoty Medal CNRS, przyznawane co roku jednej osobie najwyższe odznaczenie naukowe we Francji
* Za osiągnięcia naukowe otrzymał Nagrodę [[Prezes Rady Ministrów|Prezesa Rady Ministrów]].
* [[5 maja]] [[2009]] [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydent RP]] [[Lech Kaczyński]] nadał pośmiertnie '''Piotrowi Słonimskiemu''' za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia w pracy naukowej i badawczej [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski]].<ref>Informacja o nadaniu odznaczenia na [http://www.prezydent.pl/x.node?id=1011848&eventId=28528000 stronie Prezydenta RP] - (dostęp: 2009-05-05)</ref>.
* Piotr Słonimski otrzymał doktoraty honoris causa uniwersytetów w Louvain-la-Neuve, Warszawie<ref>{{cytuj stronę|url= http://web.archive.org/web/20131022102044/http://www.uw.edu.pl/o_uw/historia/dhcuw.html|tytuł= Doktoraty HC''|opublikowany=uw.edu.pl|data=|data dostępu=21 lutego 2011}}</ref> i Wrocławiu
 
== Uwagi ==
{{Uwagi
|u1=We Francji spotkał się – jak wielu emigrantów – z przejawami braku zozumienia, utrudniającego nawiązywanie kontaktów. [[Renata Lis]], autorka książki ''W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu'', pisze m.in. „…nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie takiego zła, którego sami nigdy nie doświadczyliśmy, albo którego nie dośwadczyli nasi bliscy lub nasi przodkowie, i zawsze ratujemy się wtedy jakąś protezą z zasobu własnych wspomnień…”{{r|Bunin}}. Przytacza przykład, zaczerpnięty z jednego z licznych wywiadów Piotra Słonimskiego dla polskiej prasy{{r|Wywiady}}; cytat{{r|Wywiady}}: „… kiedyś próbował przybliżyć francuskim kolegom Powstanie Warszawskie. Słuchali z uwagą i Słonimskiemu wydawało się, że jest rozumiany, aż w końcu któryś z nich wyznał, że jemu też w czasie wojny Niemcy zabrali rower. Po tym zdarzeniu Słonimski już do tematu nie wracał.”
}}
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
* <ref name="weglenski">{{cytuj stronę|nazwisko=Węgleński|imię=Piotr|tytuł=Profesor Wacław Gajewski|url=http://www.igib.uw.edu.pl/index.php?id=75}}</ref>
* <ref name=Herbert>{{cytuj stronę|url=http://genomics.cgm.cnrs-gif.fr/slonimski/|autor=Christopher Herbert|tytuł=Piotr Slonimski biography}}</ref>
* <ref name=Dujon>{{cytuj pismo|imię=Bernard|nazwisko=Dujon|czasopismo=Genetics|tytuł=In Memoriam Piotr Slonimski (1922–2009) The Unconventional Yeast Geneticist|wolumin=183|strony=1-2|rok=2009|doi=10.1534/genetics.109.106930}}</ref>
* <ref name="Bunin">{{Cytuj książkę | autor = Renata Lis | tytuł = W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu | wydawca = Sic! | data = 3 grudnia 2015 | strony = 26–27 | isbn = 9788361967842}}</ref>
* <ref name="Wywiady">{{Cytuj stronę | url = http://info.wyborcza.pl/temat/wyborcza/piotr+s%C5%82onimski | tytuł = Wywiady Piotra Słonimskiego | praca = Wyborcza.pl | data dostępu = 2018-08-09}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.wprost.pl/10715/- "Bliscy krewni" - Wywiad z prof. Piotrem Słonimskim w tygodniku "Wprost"]
* [http://web.archive.org/web/20070929122150/http://arch.rzeczpospolita.pl/a/rz/2002/01/20020105/200201050061.html Biografia w "Rzeczpospolitej"]
* [https://www.pan.pl/ informacje ze strony internetowej Polskiej Akademii Nauk]
 
{{Kontrola autorytatywna}}