Winston Churchill: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
M.Tomma (dyskusja | edycje)
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 122:
Z tej trójki przywódców, Churchilla, Roosevelta i [[Józef Stalin|Stalina]], to właśnie premier Wielkiej Brytanii miał najsłabszą pozycję. Stalinowi nie ufał, ale sojusz z nim traktował jako zło konieczne do wygrania wojny (po ataku na Związek Radziecki Churchill powiedział w Parlamencie, że „gdyby Hitler najechał piekło, udzieliłbym w Izbie Gmin najlepszych rekomendacji Lucyferowi”). Roosevelt z kolei całkowicie ufał Stalinowi, zadowolony, że główny ciężar wojny w Europie ponosi Związek Radziecki. Jego główną obawą była możliwość zawarcia odrębnego pokoju niemiecko-radzieckiego, co Stalin umiejętnie wykorzystywał. Roosevelt zwykle popierał pomysły Stalina, na co Churchill musiał się zgodzić, gdyż Wielka Brytania była uzależniona od gospodarczej i militarnej pomocy USA. Churchill zdawał sobie z tego sprawę i już od początku swojej działalności jako premiera zabiegał o amerykańskie subsydia. Jeszcze w 1940 udało mu się wytargować dostawy amerykańskiego uzbrojenia do Wielkiej Brytanii, a w 1941 wynegocjował pomoc finansową w wysokości 1,082 mld dolarów (rok później pomoc ta wyniosła 4,757 mld dolarów).
 
Głównym celem polityki Churchilla było usunięcie oddziałów państw „Osi” z basenu Morza Śródziemnego. Jego pomysłami były [[operacja Torch|operacja „Torch”]] w 1942 r., [[operacja Husky|desant aliantów na Sycylię]], a w czasie [[Kampania włoska w czasie II wojny światowej|kampanii włoskiej]] [[operacja Shingle|desant pod Anzio]] (który nieomal nie zakończył się tak samo tragicznie dla strony atakującej jak [[Bitwa o Gallipoli|Gallipoli]]). Planował również przeprowadzenie inwazji kontynentu w 1944 r. poprzez zasadniczą operację desantową na Bałkanach, ale nie udało mu się tych planów zrealizować, gdyż natrafił tu na sprzeciw Stalina, który obawiał się brytyjskich wpływów w Europie centralnej i na Bałkanach. Na pierwszym spotkaniu Wielkiej Trójki w [[Konferencja teherańska|Teheranie]] (28 listopada – 1 grudnia 1943) Roosevelt poparł Stalina i Churchill musiał zgodzić się na [[operacja Overlord|operację inwazyjną we Francji]]. Bałkańskie plany Churchilla zostały zrealizowane w szczątkowej formie poprzez desant brytyjski w Grecji i portach Albanii w październiku 1944, a następnie zbrojne rozbicie ELAS<ref>Celem [[ELAS]] było wyzwolenie kraju spod okupacji oraz przywrócenie w nim demokracji i ogólnego poczucia sprawiedliwości społecznej. Partyzanci oczekiwali też surowego ukarania kolaborantów wraz z odsunięciem ich od dalszego życia państwowego oraz referendum ustrojowego o zniesieniu monarchii.</ref> (najsilniejszej organizacji greckiego podziemia kierowanej przez republikańską lewicę i komunistów) i uniemożliwienie w ten sposób przejęcia władzy w Grecji przez przeciwników monarchii. Brytyjczycy byli przeciwni zarówno surowemu karaniu [[kolaboracja|kolaborantów]], jak i zniesieniu monarchii, czy też przejęciu władzy przez grecką centro-lewicę. Toteż już w październiku 1944 r. Churchill zalecił swym dowódcom nierozwiązywanie i ochronę [[Państwo Greckie|greckich formacji kolaboracyjnych]]<ref>Mówią o tym m.in. telegramy Churchilla do gen. Scobiego, przechowywane w Winston Churchill College Cambridge.</ref>. Następnie, w początkach grudnia 1944, Churchill zalecił gen. Scobiemu „Niewahanie się w potraktowaniu Aten tak, jak traktuje się zbuntowane miasto wroga”<ref>Tamże (Winston Churchill College Cambridge – zbiór telegramów, wysłanych do Aten).</ref>. Partyzantów ELAS nie poparł też ZSRR, z którym Winston Churchill już uprzednio uzgodnił swe postępowanie wobec Grecji (i Polski), w dniach 9–10 października 1944 r. w trakcie swej konferencji ze Stalinem w Moskwie<ref>O dokonanej wtedy transakcji „wymiany” antymonarchistycznej i lewicowej Grecji, w zamian za zdecydowanie antyradziecką Polskę, co miało skutkować wywołaniem w obu tych krajach wojen domowych, wspomina m.in. jeden z głównych dowódców greckiego Ruchu Oporu, następnie naczelny dowódca [[Demokratyczna Armia Grecji (DSE)|DSE]], komunista [[Markos Wafiadis]], w wywiadzie udzielonym w 1984, w Grecji [http://www.rwf.gr/interviews_senaria-new.php?id=187&interview=1&interview_id=646].</ref>.
W efekcie tych, a także [[wojna domowa w Grecji|dalszych działań]] Grecja pozostała w sferze wpływów brytyjskich, a kontrola nad nią zabezpieczyła interesy Imperium Brytyjskiego na Cyprze i części Bałkanów.
 
Linia 216:
W 1955 Churchill otrzymał propozycję otrzymania tytułu książęcego. Były premier propozycję przyjął i nawet wybrał dla siebie tytuł księcia Londynu (''Duke of London''). Ostatecznie jednak tytułu nie uzyskał. Do zmiany zdania przekonał go syn Randolph, który chciał związać swoją karierę polityczną z Izbą Gmin, co uniemożliwiłoby mu objęcie po śmierci ojca tytułu książęcego. Od tej pory tytuł książęcy jest przyznawany tylko członkom Rodziny Królewskiej.
 
W 1956 otrzymał [[Nagroda Karola Wielkiego|Nagrodę Karola Wielkiego]] za zasługi promowaniu pokoju i integracji w Europie. W 1960 otwarto [[UniversityUniwersytet ofw Cambridge|Cambridge]] [[Churchill College]]. W 1963 Winston Churchill został pierwszą osobą, której przyznano honorowe obywatelstwo Stanów Zjednoczonych.
 
== Krytyka ==
Linia 229:
* [[ministrowie spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii|minister spraw zagranicznych]]: [[Edward Wood (1. hrabia Halifaxu)|Edward Wood, 3. wicehrabia Halifax]]
* [[ministrowie bez teki (Wielka Brytania)|minister bez teki]]: [[Arthur Greenwood]]
 
'''Zmiany'''
* sierpień 1940 – [[Max Aitken (1. baron Beaverbrook)|lord Beaverbrook]] wchodzi w skład gabinetu jako [[Ministrowie produkcji lotniczej Wielkiej Brytanii|minister produkcji lotniczej]]
Linia 283 ⟶ 282:
* [[Ministrowie budownictwa i samorządu lokalnego Wielkiej Brytanii|minister ds. samorządu]]: [[Harold Macmillan]]
* [[Ministrowie ds. koordynacji transportu, paliwa i energii|minister ds. koordynacji transportu, paliwa i energii]]: [[Frederick Leathers (1. wicehrabia Leathers)|Frederick Leathers, 1. baron Leathers]]
 
'''Zmiany'''
* marzec 1952 – lord Salisbury zastąpił lorda Ismaya na stanowisku ministra ds. Wspólnoty Narodów, pozostając jednocześnie na poprzednio zajmowanych stanowiskach, [[Harold Alexander|lord Alexander of Tunis]] zastąpił Winstona Churchilla na stanowisku ministra obrony