Obóz zagłady w Treblince: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Lokalizacja i topografia: zdjęcie usunięte z commons
→‎Okres profanacji: Zmieniono słowo „cenzurą” na „cezurą”. „Cenzura” jest niewłaściwie użyta w kontekście zdania.
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 374:
Na początku lutego 1946 roku [[Żołnierze wyklęci|żołnierze]] 6 Wileńskiej Brygady AK przeprowadzili ekspedycję karną przeciw „kopaczom”; schwytanych ukarano chłostą{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=185–186}}. Pod koniec tegoż miesiąca akcję przeciw „hienom” przeprowadziły z kolei oddziały [[Pogotowie Akcji Specjalnej|Pogotowia Akcji Specjalnej NZW]], jednakże ich celem było „ściągnięcie kontrybucji” i wykorzystanie zdobytych środków na zakup broni{{odn|Głuchowski|Kowalski|2008|s=2–4}}. [[Polska Ludowa|Władze komunistyczne]] podejmowały działania, aby zapobiec profanacjom, miały one jednak dość ograniczony charakter. 4 marca 1946 roku dowódca jednostki wojskowej w [[Ostrów Mazowiecka|Ostrowi Mazowieckiej]] zameldował, że jego podwładni przeprowadzili obławę i zatrzymali na gorącym uczynku pewną liczbę „kopaczy”{{odn|Rusiniak|2008|s=31}}. Informacje o przypadkach zatrzymywania „hien” i wymierzania im doraźnych kar znajdują się także w aktach Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=187}}. Jedyną udokumentowaną sprawą sądową pozostaje jednak oskarżenie z września 1946 roku wniesione przeciw „kopaczowi” ze wsi [[Kiełczew]]{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=186–187}}. Część zachowanych dokumentów wskazuje, że władze komunistyczne bagatelizowały problem profanacji{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=190}}. Kazimierz Krajewski wiąże tę bierność z faktem udziału czerwonoarmistów w procederze rozkopywania grobów{{odn|Krajewski|2011|s=13}}.
 
Między grudniem 1946 roku a lipcem 1947 roku teren poobozowy był kilkukrotnie wizytowany przez komisje złożone z przedstawicieli władz państwowych i organizacji żydowskich{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=187–188}}. 2 lipca tegoż roku [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] uchwalił ustawę o upamiętnieniu obozów Treblinka I i Treblinka II{{odn|Rusiniak|2008|s=37}}. 25 lipca w Sejmie zebrał się po raz pierwszy Komitet Upamiętnienia Ofiar Treblinki. Do końca września prowizorycznie ogrodzono teren poobozowy i skierowano tam jednostkę wojskową, która zorganizowała stałą ochronę. Podjęto także decyzję o rozpisaniu konkursu na projekt mauzoleum i zorganizowaniu zbiórki pieniężnej na sfinansowanie jego budowy{{odn|Rusiniak|2008|s=38}}. Wkrótce zmalało jednak zainteresowanie sprawą upamiętnienia Treblinki. Wybrany w wyniku konkursu projekt mauzoleum autorstwa Alfonsa Zielonki i Władysława Niemca nie został zrealizowany{{odn|Rusiniak|2008|s=40–43}}. Komitet Upamiętnienia Ofiar Treblinki wkrótce zaprzestał działalności, prawdopodobnie na znak protestu przeciw bierności władz{{odn|Zawadka|2015|s=37}}. Instytucje żydowskie także zaniechały poważniejszych działań{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=189}}. W 1949 roku wytyczono jeszcze geodezyjnie teren obozu oraz ogrodzono go drutem kolczastym{{odn|Zawadka|2015|s=37}}. Podczas oględzin przeprowadzonych w czerwcu 1954 roku stwierdzono jednak, że ogrodzenie zostało zniszczone, a na terenie poobozowym nadal działają „poszukiwacze skarbów”. Dokumenty oficjalne i artykuły prasowe zawierające wzmianki o „kopaczach” pochodzą jeszcze z 1958 roku{{odn|Rusiniak|2008|s=39}}. Zdaniem Martyny Rusiniak-Karwat cenzurącezurą wyznaczającą koniec „okresu profanacji i zapomnienia” stało się dopiero odsłonięcie pomnika-mauzoleum w 1964 roku{{odn|Rusiniak-Karwat|2013b|s=179 i 195}}.
 
=== Upamiętnienie ===