Pałac Scheiblerów w Łodzi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mafo (dyskusja | edycje)
m Usunięto kategorię "Kamienice na ulicy Piotrkowskiej"; Dodano kategorię "Kamienice przy ulicy Piotrkowskiej" za pomocą HotCat
WP:SK+ToS+mSK+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 33:
 
== Historia ==
Podczas regulacji osady Łódka w latach 1824–1828{{odn|Rynkowska|1970|s=7}} posesję przeznaczono pod budowę zajazdu, ale właściciel parceli po wybuchu [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] uciekł do Niemiec pozostawiając niezabudowany plac. W 1844 posesję nabył farbiarz, [[Karol Gebhardt]] i od strony ulicy Piotrkowskiej wystawił okazały dom zbudowany według projektu budowniczego powiatu łęczyckiego, [[Ludwik Bethier|Ludwika Bethiera]] przy współudziale budowniczego warszawskiego, [[Stanisław Baliński (architekt)|Stanisława Balińskiego]]{{odn|Rynkowska|1970|s=34}}.
Kamienica została zbudowana w [[1844]] roku przez ówczesnego właściciela – fabrykanta [[Karol Gebhardt|Karola Gebhardta]], według projektu [[Ludwik Bethier|Ludwika Bethiera]] i [[Stanisław Baliński (architekt)|Stanisława Balińskiego]]. W końcu [[Lata 40. XIX wieku|lat czterdziestych XIX wieku]] kamienica była uważana za najładniejszą przy ulicy [[Ulica Piotrkowska w Łodzi|Piotrkowskiej]].
 
EleganckiW końcu [[Lata 40. XIX wieku|lat czterdziestych XIX wieku]] kamienica była uważana za najładniejszą przy ulicy [[Ulica Piotrkowska w Łodzi|Piotrkowskiej]]{{odn|Rynkowska|1970|s=33}}. Był to budynek z [[Klasycyzm|neoklasycystyczną]] [[Elewacja|elewacją]] ozdobioną ośmioma [[Pilaster|pilastrami]] rozdzielającymi okna i dwuspadowym, krytym karpiówką, [[dach]]em z dwoma kominami. Facjata miała zakończenie trójkątne i pokryta była blachą cynkową{{odn|Rynkowska|1970|s=34}}.
 
OdW 1852 właścicielem kamienicy i posesji został [[drukarz]] perkali, [[Leonard Fessler]]{{odn|Rynkowska|1970|s=35}}, który zamieszkiwał ją przez niespełna trzydzieści kolejnych lat. W 1880 [[Karol Scheibler]] dla swojej rodziny odkupił najelegantszy klasycystyczny dom mieszkalny w Łodzi. Usytuowanie domu odgrywało tutaj niebagatelną rolę. Zamykał on od strony zachodniej całą posiadłość Scheiblerów, jak również był wizytówką od strony głównego traktu miasta. Być może początkowo był przeznaczony dla córki Emmy i jej męża [[Jerzy von Kramst|Jerzego von Kramsta]], jednak od [[1886]] roku zamieszkał w nim syn [[Karol Scheibler (junior)|Karol Scheibler junior]], generalny spadkobierca firmy, zaś Kramstowie wyjechali z Łodzi i mieszkali w [[Katowice|Katowicach]].
Niewątpliwie usytuowanie domu odgrywało tutaj niebagatelną rolę. Zamykał on od strony zachodniej całą posiadłość Scheiblerów, jak również był wizytówką od strony głównego traktu miasta. Być może początkowo był przeznaczony dla córki Emmy i jej męża [[Jerzy von Kramst|Jerzego von Kramsta]], jednak od [[1886]] roku zamieszkał w nim syn [[Karol Scheibler (junior)|Karol Scheibler junior]], generalny spadkobierca firmy, zaś Kramstowie wyjechali z Łodzi i mieszkali w [[Katowice|Katowicach]].
 
W rok po nabyciu stał się on własnością powstałego wówczas Towarzystwa Akcyjnego Manufaktur Bawełnianych Karola Scheiblera, a w roku 1921 wyłączono go z nowo powstałej spółki Scheibler & Grohman i ponownie został własnością prywatną spadkobierców Karola Scheiblera.
 
Po śmierci Karola Scheiblera dom został w roku 1891 przebudowany. Kilku architektów ([[Hilary Majewski|H. Majewski]], [[Franciszek Chełmiński|F. Chełmiński]]) pracowało na jego współczesny wizerunek. W ciągu kolejnych lat [[Scheiblerowie]] poddali go kilku przebudowom (m.in. dobudowano [[wieża|wieżę]] w południowej części), które przekształciły budynek w miejski [[pałac]] o [[neorenesans]]owym charakterze. Obecną eklektyczną formę nadały mu dwie kolejne przebudowy w latach 1894 i 1897. Przebudowa w roku 1894, według projektu Franciszka Chełmińskiego, powiększyła go w kierunku południowym o trzy osie. W narożniku wzniesiono wieżę zwieńczoną hełmem w kształcie [[ostrosłup]]a, pokrytego łuską z blachy [[cyna|cynkowej]]. Hełm zwieńczono masztem z chorągiewką i datą 1894. Kolejna rozbudowa nastąpiła w roku 1897. Pałac powiększono od strony północnej o parterową dobudówkę, mieszczącą salon od ulicy a ogród zimowy od podwórza. Wnętrza były bogato dekorowane, [[sztukateria|sztukatorskie]] sufity pokryte były [[polichromia|polichromią]], do dziś są zachowane tylko w niektórych pomieszczeniach. Główna klatka schodowa z drewnianymi schodami i tralkową balustradą ozdobiona była [[witraż]]ami zachowanymi fragmentarycznie. Wnętrza zostały prawie zupełnie zniszczone, w niektórych pokojach zachowały się częściowo sztukaterie oraz piece i kominki. Program układu wnętrz jest mało czytelny, ponieważ przez działania późniejszych użytkowników, m.in. Studium Wojskowego Politechniki Łódzkiej, zatraciły swój charakter i funkcję.
Program układu wnętrz jest mało czytelny, ponieważ przez działania późniejszych użytkowników, m.in. Studium Wojskowego Politechniki Łódzkiej, zatraciły swój charakter i funkcję.
 
Od 1956 roku budynek jest w użytkowaniu [[Politechnika Łódzka|Politechniki Łódzkiej]]. Obecnie mieści się w nim [[Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji Politechniki Łódzkiej|Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Łódzkiej]].
Linia 54 ⟶ 52:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |autor = [[Anna Rynkowska]]| tytuł= Ulica Piotrkowska| wydanie= I| miejsce= Łódź| wydawca= Wydawnictwo Łódzkie| data= 1970|isbn=978-83-939822-4-0 |odn=tak}}
* {{cytuj książkę | autor = oprac. M. Trocha, E. Chojnacka, A. Boczkowska; tł. M. Świt| tytuł = Dziewiętnastowieczna architektura w Politechnice Łódzkiej|url = http://www.p.lodz.pl/materialy-promocyjne/Zabytki_PL/HTML/index.html| wydawca = Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej| miejsce = Łódź| rok = 2013| strony = | isbn = 978-83-7283-517-8 | url = http://www.p.lodz.pl/materialy-promocyjne/Zabytki_PL/HTML/index.html| język =}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę | url = http://lodzkie.travel/?kat=zabytki&sub=palace&id=56| tytuł = Pałac rodziny Scheiblerów | data dostępu = 2014-06-08 | autor = Edyta Białas | opublikowany = Portal Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Łódzkiego| pracadata = 2012-04-02| data dostępu = 20122014-0406-0208}}
 
__NOTOC__
 
{{SORTUJ:Scheiblerów}}