Obrona Pragi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
"wpuszczanie z prawobrzeżnej Warszawy rodzin pomordowanych" zmieniłem na oczywiste "lewobrzeżnej" - Praga leży po prawej stronie Wisły, więc rodziny musiały przejść z lewej.
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 23:
}}
 
'''Obrona Pragi''', zwyczajowo ('''rzeź Pragi'''<ref>Bruno Korotyński, Rzeź Pragi, 1924.</ref>) – ostatnie starcie zbrojne [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]], a zarazem ostatnia bitwa [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], stoczona w obronie [[Warszawa|Warszawy]] [[4 listopada]] [[1794]] roku.
 
Warszawska [[Praga (jurydyka)|Praga]] była w okresie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] strategicznym punktem obrony miasta przed atakującymi od wschodu wojskami rosyjskimi. Siły nacierające pod dowództwem [[Aleksandr Suworow|Aleksandra Suworowa]] liczyły ok. 23 tys. żołnierzy i 104 armaty, podczas gdy obrońcy, dowodzeni przez gen. [[Józef Zajączek|Józefa Zajączka]], mogli wystawić ok. 13 tys. ludzi, rozmieszczonych wzdłuż fortyfikacji przygotowanych pod kierunkiem inżyniera [[Jan Bakałowicz|Jana Bakałowicza]].
Linia 41:
W centrum obrony Pragi dowodził Józef Zajączek, lewym skrzydłem [[Jakub Jasiński (generał)|Jakub Jasiński]], a prawym skrzydłem W. Jabłonowski. Rosjanie przybyli pod Pragę 2 listopada i przystąpili do działań pozorujących przygotowanie do oblężenia. Wojska rosyjskie rozłożyły się między [[Białołęka|Białołęką]] a [[Grochów (Warszawa)|Grochowem]]. Już 3 listopada baterie rosyjskie otworzyły ogień. Energicznie działający Suworow nie zamierzał tracić czasu na oblężenie, czego spodziewało się polskie dowództwo, lecz właściwie oceniając słabą pozycję wojsk Rzeczypospolitej, postanowił opanować Pragę jednym szturmem.
 
O świcie (5 rano) 4 listopada 1794 [[Rosja]]nie uformowani w siedem kolumn rozpoczęli niespodziewany szturm na sypkie [[szaniec|szańce]] Pragi, kierując główny impet uderzenia na północną część umocnień, bronioną przez oddziały dowodzone przez gen. [[Jakub Jasiński (generał)|Jakuba Jasińskiego]]. Po krótkotrwałej zaciętej walce Rosjanie przerwali umocnienia i rozpoczęli marsz w kierunku jedynego [[Mosty łyżwowe i pontonowe w Warszawie|mostu wiodącegołyżwowego]] łączącego Pragę z dolewobrzeżną WarszawyWarszawą. W [[reduta|reducie]] zwanej „Zwierzyniec” bronił się i poległ gen. Jasiński. [[Pułk Lekkokonny Starozakonny]] dowodzony przez [[Berek Joselewicz|Berka Joselewicza]] został rozbity, większość żołnierzy poległa.
 
Cała walka, pomimo zaciekłego oporu Polaków, trwała zaledwieok. 4 godzinygodzin. Lekko raniony w rękę już na początku bitwy Zajączek, który przedwcześnie wycofał się na lewy brzeg Wisły, zniszczył most. W bitwie zginęło 6000 żołnierzy, generał [[Paweł Grabowski|Paweł Jerzy Grabowski]], poseł na Sejm Wielki [[Tadeusz Korsak]] oraz broniący do końca swej reduty na lewym skrzydle generał Jasiński.
 
== Rzeź Pragi ==
Linia 55:
[[Plik:Crest and medal for Praga 1794.jpg|thumb|Rosyjski [[Krzyż za Zdobycie Pragi]] i poniżej żołnierski Medal za Pragę]]
[[Plik:Kamień upamiętniajacy ofiary Rzezi Pragi przed bazyliką katedralną Świętych Michała i Floriana w Warszawie.JPG|thumb|Kamień upamiętniający rzeź Pragi przed [[Bazylika katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie|bazyliką katedralną św. Michała i św. Floriana]] w Warszawie]]
Po przełamaniu oporu obrońców Rosjanie dokonali masakry ludności cywilnej Pragi. W wyniku kilkugodzinnej fali mordów życie straciło około 20 tysięcy ludzi. Ten akt sterroryzował lewobrzeżną stronę Warszawy i skłonił stolicę do kapitulacji. Wojska powstańcze wycofały się na południe i 5 listopada całe miasto zostało zajęte przez Rosjan. Ówczesny ambasador brytyjski w Warszawie określił mord na cywilach jako ohydne, niepotrzebne barbarzyństwo<ref>''„Z najwyższym żalem informuję Waszą Lordowską Mość, że atakowi na linie obrony Pragi towarzyszyło najstraszliwsze i zupełnie niepotrzebne barbarzyństwo...” – raportował premierowi Wielkiej Brytanii jej warszawski ambasador, pułkownik [[William Neville Gardiner|William Gardiner]]'' za:
{{cytuj stronę| url = http://cristeros1.w.interia.pl/crist/militaria/rzez_pragi.htm| tytuł = Rzeź Pragi| data dostępu = 31 marca 2009| autor = Andrzej Solak| opublikowany = Wzrastanie 2004| język = pl}}</ref>. Dla uczczenia zwycięstwa [[Władcy Rosji|cesarzowa]] [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] ustanowiła odznaczenie [[Krzyż za Zdobycie Pragi]].