Litwa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 113:
[[Plik:Dalia Grybauskaitė 2010-03-11.jpg|mały|Prezydent Litwy [[Dalia Grybauskaitė]]]]
[[Plik:Vilnius Seimas.jpg|mały|Sejm litewski w [[Wilno|Wilnie]]]]
'''Litwa''', '''Republika Litewska''' ([[język litewski|lit.]] ''Lietuva'' [ˈliɛtʊvaː], ''Lietuvos Respublika'') – państwo w [[Europa Północna|Europie Północnej]] lub [[Europa Wschodnia|Wschodniej]]<ref>Podawane są dwa regiony: ''Europa Północna'' [http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#europe na stronie Narodów Zjednoczonych] lub ''Europa Wschodnia'' [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/lh.html na stronie CIA World Factbook].</ref>, jeden z [[kraje bałtyckie|krajów bałtyckich]], członek [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] i [[NATO]]; graniczy od zachodu z [[Rosja|Rosją]] ([[Obwód kaliningradzki|obwodem kaliningradzkim]]), od południowego zachodu z [[Polska|Polską]], od wschodu z [[Białoruś|Białorusią]], od północy z [[Łotwa|Łotwą]].
Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z [[14 lutego]] [[1009]], jednak państwo litewskie powstało dopiero w [[XIII wiek]]u. [[Królestwo Litwy (1251–1263)|Królestwo Litwy]] – [[średniowiecze|średniowieczne]] państwo litewskie istniejące w latach 1251–1263; jedynym [[Władcy Litwy|królem]] był [[Mendog]]. W XV wieku ówczesne [[Wielkie Księstwo Litewskie]], po zajęciu ziem księstw [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]], było największym terytorialnie państwem w Europie. W wyniku [[Unia w Krewie|unii w Krewie]] (1385) weszło w związki z [[Korona Królestwa Polskiego|Królestwem Polskim (Koroną)]], które przerodziły się w 1569 w trwałą [[Unia realna|unię realną]] ([[unia lubelska]]), zaś Wielkie Księstwo Litewskie weszło w skład [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] jako jeden z jej dwu członów. Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Rzeczypospolitej]] (1795) Litwa do 1918 wchodziła w skład [[Imperium Rosyjskie]]go. 16 lutego 1918 [[Akt niepodległości Litwy|aktem niepodległości Litwy]] [[Taryba]] proklamowała [[Królestwo Litwy (1918)|Królestwo Litwy]], zależne od [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. 2 listopada 1918 powstała niepodległa [[Republika Litewska (1918–1940)|Republika Litewska]], okupowana w czerwcu 1940 przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]], zaś w sierpniu 1940 [[aneksja|anektowana]] przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] jako [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewska SRR]]. [[11 marca]] [[1990]] Litwa ogłosiła deklarację niepodległości. Od 1 maja 2004 jest członkiem [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]].
| |||