Lewica chrześcijańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzup.
m drobne techniczne
Linia 1:
'''Lewica chrześcijańska''' - wielonurtowy ruch łączący religię chrześcijańską z programem reform społecznych, [[marksizm]]em lub [[anarchizm]]em. Nawiązuje do XIX-wiecznego [[socjalizm chrześcijański|socjalizmu chrześcijańskiego]] i lewego (reformistycznego) skrzydła [[chrześcijańska demokracja|chrześcijańskiej demokracji]] (francuski ruch "Sillon" 1894-1910, [[Włoska Partia Ludowa 1919-1926]]). Pod względem programowym reprezentuje spektrum rozciągające się od reformizmu opartego na [[katolicka nauka społeczna|katolickiej nauce społecznej]] po ultralewicowe grupy chrześcijańskich komunistów i anarchistów (''Catholic Worker''<ref>[http://www.catholicworker.org Strona oficjalna ugrupowania Catholic Worker<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>). Często szuka teologicznego uzasadnienia w [[teologia wyzwolenia|teologii wyzwolenia]].
 
Największe wpływy lewica chrześcijańska zdobyła w Ameryce Łacińskiej, czego dowodem były uchwały II Generalnego Zgromadzenia Episkopatów Ameryki Łacińskiej (CELAM) w Medellin w 1968 roku<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 199.</ref>. W [[Kolumbia|Kolumbii]] w 1964 roku ks. [[Camilo Torres Restrepo]] utworzył Zjednoczony Front Ludu Kolumbijskiego, a w styczniu 1966 roku wstąpił w szeregi [[Armia Wyzwolenia Narodowego (Kolumbia)|Armii Wyzwolenia Narodowego]]<ref>Zbigniew Marcin Kowalewski, ''Guerilla latynoamerykańska'', Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1978, s. 205-208.</ref>. W [[Brazylia|Brazylii]] inspiracją lewicy chrześcijańskiej była działalność postępowego skrzydła episkopatu z arcybiskupem Recife Helderem Camarą na czele; brazylijska lewica chrześcijańska działała poprzez organizacje społeczne, takie jak Ligi Chłopskie (''Ligas Camponesas'') i Robotnicza Akcja Katolicka, a zwłaszcza w Ruchu Podstawowych Wspólnot Ewangelicznych<ref>Barbara Liberska, ''Brazylia przyszłości'', Warszawa 1989, s. 190-216.; Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1969, s. 219-247.; Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 250-286.</ref>. W [[Chile]] lewica chrześcijańska tworzyła początkowo frakcję "rebelde" w łonie Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej, z której wyłamały się w roku 1969 (''Movimiento de la Accion Popular Unitaria'' - Ruch Zjednoczonej Akcji Ludowej) i w 1971 (''Izquierda Cristiana'' - Lewica Chrześcijańska); chrześcijańską ultralewicę stanowiły ''Iglesia Joven'' (Młody Kościół) w Santiago de Chile, ''Iglesia del Pueblo'' (Kościół Ludu) w Valparaiso i konspiracyjny Ruch Camilo Torresa<ref>Michał Chmara, ''Klasy społeczne i partie polityczne Republiki Chile 1964-1973'', Warszawa 1978, s. 151, 162-163, 183.</ref>. W kwietniu 1971 roku w Santiago de Chile grupa lewicowych duchownych katolickich sformułowała "Deklarację osiemdziesięciu", która zapoczątkowała międzynarodowy ruch "Chrześcijan na rzecz socjalizmu"<ref>Zbigniew Czajkowski, ''Zanim wybuchnie Wezuwiusz...'', Warszawa 1980, s. 91-96.; Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 318.</ref>. W [[Boliwia|Boliwii]] lewe skrzydło chadecji wyodrębniło się w maju 1970 roku jako Rewolucyjna Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna (PDCR) i podjęło walkę partyzancką przeciw prawicowej dyktaturze wojskowej; po klęsce partyzantki niedobitki PDCR utworzyły wraz z marksistami Ruch Lewicy Rewolucyjnej<ref>Wiesław Czyżowicz, ''Republika Boliwijska'', Warszawa 1984, s. 117-119.</ref>. W [[Argentyna|Argentynie]] w 1971 roku w wyniku rozłamu w Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej powstała ''Partido Revolucionario Cristiana'' (Chrześcijańska Partia Rewolucyjna)<ref>Stanisław Milcarz, ''Republika Argentyńska'', Warszawa 1977, s. 51-52.</ref>; lewicowi duchowni (np. ks. Carlos Mugica, zabity przez prawicową bojówkę 11 maja 1974 roku) działali w szeregach Ruchu Księży dla Trzeciego Świata (MSTM) wydając pismo „Cristianismo y Revolucion”<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 293-299.</ref>. W [[Peru]] ideologię bliską lewicy chrześcijańskiej wyznawał lewicowy reżim wojskowy płk. Velasco Alvarado głoszący hasło "rewolucji chrześcijańskiej, humanistycznej i peruwiańskiej", jego rząd popierany był przez lewicę Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 200-206.</ref>. W [[Wenezuela|Wenezueli]] lewica chrześcijańska (Rudolf Jose Cardenas) działała w ramach chrześcijańsko-demokratycznej partii COPEI<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 215.</ref>. W [[Nikaragua|Nikaragui]] lewicowi chrześcijanie popierali [[Sandiniści|Sandinowski Front Wyzwolenia Narodowego]], w wyniku czego w lewicowym rządzie po obaleniu dyktatury Somozy znalazło się trzech duchownych rzymskokatolickich<ref>Miguel D'Escoto, Fernando Cardenal, Ernesto Cardenal, ''U źródeł teologii wyzwolenia'', Warszawa 1985.</ref>. W [[Salwador]]ze duchowym przywódcą lewicy chrześcijańskiej był arcybiskup San Salvador [[Oscar Romero]] (zabity przez prawicową bojówkę 24 marca 1980 roku); ruch działał poprzez organizacje takie jak ''Federacion Cristiana de Campesinos'' (Chrześcijańska Federacja Chłopów), współdziałając z lewicą marksistowską w ramach Krajowego Komitetu Koordynacyjnego Mas<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 221-225, 413-417.</ref>. W [[Meksyk]]u lewica chrześcijańska zorganizowała się w Konfederacji Organizacji Narodowych CON i Narodowym Centrum Łączności Socjalnej CENOS<ref>Stanisław Markiewicz, ''Katolicyzm polityczny w Ameryce Łacińskiej'', Warszawa 1981, s. 233-234.</ref>.