Tyśmienica (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Magen (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Magen (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 27:
 
== Historia ==
[[Miasto królewskie]] położone było w XVI wieku w [[województwo ruskie|województwie ruskim]]<ref>Zenon Guldon, Jacek Wijaczka. ''Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku.'' w: „Czasy Nowożytne”, 21, 2008, s. 172.</ref>. W 1598 ówczesny właściciel [[Jezupol]]a<ref>do 1597 miejscowość nazywała się Czeszybiesy</ref>, rotmistrz, przyszły [[wojewodowie bracławscy|wojewoda bracławski]] [[Jakub Potocki (wojewoda bracławski)|Jakub Potocki]] otrzymał drogą darowizny od Samuela, Łukasza oraz Mikołaja Sienieńskich, trzech synów zmarłego [[Kasztelanowie haliccy|kasztelana halickiego]] [[Jan Sienieński (kasztelan halicki)|Jana Sienieńskiego]], Tyśmienicę z przyległymi wsiami: [[Dobrowlany (rejon tyśmienicki)|Dobrowlany]], [[Kłubowce]], [[Mikietyńce]], [[Olszanica (rejon tyśmienicki)|Olszanica]], [[Podłuże (obwód iwanofrankiwski)|Podłuże]], [[Podpieczary]], [[PszenicznikiPrzeniczniki (rejon tyśmienicki)|Przeniczniki]], [[Studzieniec (Ukraina)|Studzieniec]], [[Uhorniki (samorząd Iwano-Frankiwska)|Uhorniki]], [[Uzin]], [[Wołczyniec]]. Wymienione dobra kasztelan halicki Jan Sienieński objął po Paniowskich<ref>[[Aleksander Czołowski]]. [https://polona.pl/item/25255167/65/ ''Z przeszłości Jezupola i okolicy'']. Lwów, 1890, s. 56.</ref>.
 
Początek hasła w [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego|Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego]]:
 
''Tyśmienica, miasto, pow. tłumacki, 14 km na płn.-wschód od [[Tłumacz (miasto)|Tłumacza]], między 48° 50' a 48° 56' szer. płn. i między 42° 26' a 42 0 35' dług. wsch. [[El Hierro|od F.]] Na płn.-zach. leżą [[Podpieczary]], na płn. Olszanica, na wschód Kłubowce i [[Nadorożna]], na płd. [[Pohonia]], Przeniczniki, [[Chomiakówka (rejon tyśmienicki)|Chomiakówka]] i Markowce, na płd.-zach. [[Bratkowce (rejon tyśmienicki)|Bratkowce]], na zach. [[Czerniejów (Ukraina)|Czerniejów]], Chryplin i Uhorniki, (trzy ostatnie w pow. stanisławowskim). Środkiem miasta płynie Worona, dopływ Czarnej Bystrzycy. Wchodzi od płd. z Przenicznik i dąży na płn.-zach. do Podpieczar. W obrębie miasta przyjmuje od praw. brzegu pot.: Mielnicki, a od lew. Strymbę z Uniawa,. Zabudowania miasta zajmują środek obszaru, dolinę Worony aż po Strymbę. Na płn. od miasta leży przedmieście Stanisławowskie, a na wsch. Tłumackie. W płn. stronie wzgórze: Mogiłka (341 m), na wsch. Bohorodecka góra (324 m). Przez miasto idzie gościniec z [[Iwano-Frankiwsk]]a do [[Niżniów|Niżniowa]].''
''Własn. więk. ma roli or. 140, łąk i ogr. 318, past. 215, lasu 272 mr.; wł. mn. roli or. 3035, łąk i ogr. 2681, past. 276, lasu 85 mr. W r. 1880 było 1100 dm., 6953 mk. w gm., 18 dm., 127 mk. na obsz. d wor. (3747 gr.-kat., 848 rz.-kat., 37 orm.-kat., 2548 izr.; 3362 Rusinów, 1410 Polaków, 2405 Niemców). Par. rz.-kat. w miejscu, dek. stanisławowski. Parafię fundował w r. 1630 [[Mikołaj Potocki (kasztelan krakowski)|Mikołaj Potocki]], [[Wojewodowie bracławscy|woj. bracławski]], wraz z żoną Zofią, z [[Lewart (herb szlachecki)|Firlejów]]. Zarząd jej oddał dominikanom (o uposażeniu parafii pisze [[Sadok Barącz|Barącz]] w artykule "Tyśmienica", w dziele: "Pamiętniki dziejów polskich", [[Lwów]], [[1855]],str. 225). Zaraz po akcie 'fundacyi wprowadzono dominikanów do T., a. pierwszym wikarym konwentu był ks. [[Szymon Okolski]]. Bawił on tu po raz wtóry jako przeor klasztoru w r. [[1645]] i tu napisał swe dzieło: "Russia flodda". Klasztor i kościół były zrazu drewniane. W r. [[1676]] uległy zniszczeniu podczas napadu nieprzyjacielskiego. W r. [[1678]] odbudowano klasztor, (...)''