Język sztuczny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Języki fikcyjnych światów i ludów: Literówka Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
|||
Linia 23:
== Użycie konlangów ==
Język sztuczny może także być językiem natywnym, np. jeśli małe dzieci byłyby uczone tego języka od swych rodziców posługujących się nim płynnie. Według Ethnologue istnieje od 200 do 2000 osób, dla których esperanto był pierwszym nauczonym językiem (najbardziej znanym przykładem jest [[George Soros]]). Przedstawiciel Instytutu Języka Klingońskiego (Klingon Language Institute)<ref>Strona domowa Instytutu Języka Klingońskiego: http://www.kli.org/.</ref> [[d'Armond Speers]] próbował wychowywać swojego syna dwujęzycznie w [[język klingoński|języku klingońskim]] (jako natywnym) i angielskim. Eksperyment zakończył się porażką, gdyż zabrakło słów w języku klingońskim zapewniających swobodną komunikację (np. stół, pielucha)<ref>Magazyn [[Wired]] – „Babble On Revisited”, sierpień 1999, http://www.wired.com/wired/archive/7.08/mustread.html?pg=8.</ref>.
Tak szybko jak język sztuczny posiada społeczność osób posługujących się nim biegle, zwłaszcza osób mówiących nim od urodzenia to tak szybko zaczyna się rozwijać i tym samym stopniowo traci swoją sztuczność. Na przykład nowoczesny [[język hebrajski|hebrajski]] był wzorowany na biblijnym hebrajskim raczej niż konstruowany od zera, ale przeszedł znaczące zmiany, od założenia państwa [[Izrael]] w 1948. Esperanto jako język mówiony znacząco się rozwinął od preskryptywnego planu opublikowanego w 1887, tak że współczesne wydania „Fundamenta Krestomatio” (wczesne teksty z początku 1903), wymagają wielu przypisów na temat różnic leksykalnych i syntaktycznych pomiędzy wczesnym i nowoczesnym esperantem<ref>''Fundamenta Krestomatio'', ed. L. L. Zamenhof, 1903; 18th edition with footnotes by Gaston Waringhien, UEA 1992.</ref>.
Zwolennicy języków sztucznych często mają wiele powodów, by z nich korzystać. Często przytaczana jest słynna, ale sporna [[hipoteza Sapira-Whorfa]], w której postuluje się, że używany język wpływa w mniejszym lub większym stopniu na sposób myślenia. Tak więc „lepszy” język powinien pozwolić mówiącemu nim myśleć jaśniej, inteligentniej lub też pojmować szerszy punkt widzenia. Z takim zamiarem [[Suzette Haden Elgin]] stworzyła [[láadan]], język który możemy znaleźć w jej feministycznej serii science-fiction Native Tongue. Język sztuczny może być wykorzystywany do ograniczania myśli ([[nowomowa]] [[George Orwell|George’a Orwella]]) lub upraszczania procesu myślowego ([[toki pona]]). Opozycjoniści tej hipotezy, jak językoznawca [[Stephen Pinker]], twierdzą, że idee istnieją niezależnie od języka. Dlatego dzieci w każdym pokoleniu spontanicznie wymyślają slangi, a nawet gramatyki. Jeżeli to prawda, to kontrola zakresu ludzkiego myślenia poprzez reformy języka nie powiedzie się, gdyż pojęcia takie jak „wolność” ponownie pojawią się jako nowe słowa, jeśli stare znikną.
Orędownicy poszczególnych języków przyznają, że ich język ułatwia wyrażanie i rozumienie pojęć w jednej dziedzinie, ale utrudnia w innej. Przykładem mogą być [[język programowania|języki programowania]]. Z pewnych względów niektóre programy łatwiej napisać w tym języku, a znacznie trudniej napisać w innych.
| |||