Podwozie (lotnictwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupelnione dane, źródła/przypisy |
uzupełnione dane, ilustracja |
||
Linia 1:
{{inne znaczenia|podwozia w lotnictwie|[[Podwozie|inne znaczenie tego słowa]]}}
[[Plik:Undercarriage anim.gif|thumb
[[Plik:Landing gear schematic.svg|thumb| Schemat podwozia chowanego: 1 – [[Siłownik hydrauliczny]], 2 – Wyciągnik, 3 – Goleń główna, 4 – Oś koła, 5 – Koło, 6 – [[Kadłub (lotnictwo)|Kadłub]] / [[Skrzydło (lotnictwo)|skrzydło]]]]
'''Podwozie''' – zespół [[płatowiec|płatowca]] ([[samolot]]u, [[śmigłowiec|śmigłowca]] lub [[szybowiec|szybowca]]) umożliwiający postój na podłożu oraz przejście ze stanu spoczynku do lotu w powietrzu i odwrotnie. Podwozie umożliwia postój płatowca na ziemi, wodzie lub konstrukcji (np. pokładzie [[okręt]]u), jego przemieszczanie po podłożu ([[kołowanie]]), [[start (lotnictwo)|start]] i [[lądowanie]] (lub [[Wodowanie (lotnictwo)|wodowanie]])<ref name="budowa">{{cytuj książkę |autor = Ryszard Cymerkiewicz |tytuł = Budowa samolotów |url = |wydawca = Wydawnictwa Komunikacji i Łączności |data = 1982 |strony = 204-232 |{{ISBN|83-206-0282-3}} }}</ref>.
Linia 21:
Podstawowe układy konstrukcyjne podwozia kołowego:
* '''klasyczny''': dwie główne golenie podwozia znajdują się przed środkiem ciężkości płatowca, rozstawione na boki w linii poprzecznej do osi płatowca w celu zapewnienia stabilności na podłożu, a pod [[ogon (lotnictwo)|ogonem]] płatowca znajduje się pomocnicze kółko ogonowe lub [[płoza ogonowa]]. Płatowiec na ziemi jest przechylony na ogon w stosunku do swojej osi podłużnej i podparty na kółku ogonowym. W układzie tym golenie główne przenoszą 80-90% masy płatowca
* '''trójpodporowy (trójkołowy)''': dwie główne golenie podwozia znajdują się za środkiem ciężkości płatowca, rozstawione na boki w linii poprzecznej do osi płatowca w celu zapewnienia stabilności na podłożu, a pod częścią [[dziób (lotnictwo)|dziobową]] płatowca znajduje się pomocnicza przednia goleń. W układzie tym golenie główne przenoszą 80-90% masy płatowca
* '''jednotorowy''' (rowerowy): dwie główne golenie podwozia znajdują się w osi symetrii płatowca. Tylna główna goleń znajduje się za jego środkiem ciężkości, przenosząc ok. 50-60% masy płatowca, a przednia główna goleń podwozia znajduje się pod częścią dziobową płatowca, przenosząc ok. 40-50% masy płatowca. Dla stabilizacji na ziemi zwykle stosowane są podpierające koła dodatkowe pod skrzydłami. Układ ten jest rzadko stosowany
* '''dwutorowy''' (samochodowy, tandemowy): sporadycznie stosowany układ podobny do jednotorowego, w którym golenie główne przednie i tylne podwozia umieszczone są w dwóch rzędach obok siebie, bez kół dodatkowych (np. [[Boeing B-52 Stratofortress|B-52 Stratofortress]]),
* stosowane są również różne mniej typowe układy mieszane, np. w [[Boeing 747]].
Układ klasyczny podwozia stosowany był w większości samolotów śmigłowych do lat 50. XX wieku, stąd przyjęła się jego nazwa. Stosowany był jedynie w nielicznych [[samolot odrzutowy|samolotach odrzutowych]] (np. [[Jak-15]]). Obecnie układ klasyczny jest stosowany już tylko na niewielką skalę w lekkich samolotach śmigłowych. Układ trójkołowy był stosowany na małą skalę od początku lotnictwa (np. [[Caproni Ca.3]]), zaczął być jednak powszechnie stosowany dopiero w latach 40. (w tym okresie głównie w samolotach konstrukcji [[Stany Zjednoczone|amerykańskiej]]). Stosowany był i jest nadal w zdecydowanej większości samolotów odrzutowych i, od lat 50., również w większości samolotów śmigłowych.
Linia 58:
Plik:Su7 Płoza Radom.jpg|Płoza przy lewym kole samolotu [[Su-7]] wspomagająca operowanie z nawierzchni nieutwardzonych
Plik:B-36 tracked gear edit.jpg|Podwozie gąsienicowe testowane na bombowcu [[B-36 Peacemaker]]
Plik:Harrier GR.
Plik:Lifting.Wilga35A RA-0274G (12033736775).jpg|[[PZL-104 Wilga]] startująca z użyciem nart
Plik:Lublin R.XIII bis.jpg|[[Wodnosamolot|Hydroplan]] [[Lublin R.XIII|Lublin R.XIII bis/hydro]] na pływakach
| |||