Kościół katolicki w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
drobne merytoryczne
Linia 173:
 
Początkowo na czele Kościoła w Polsce stał prymas kard. [[August Hlond]]. Po jego śmierci w 1948 prymasem został abp [[Stefan Wyszyński]]. W 1950 r. doprowadził on do czasowego unormowania stosunków między rządem komunistycznym a [[Konferencja episkopatu|Episkopatem]] zawierając porozumienie określające niektóre warunki działalności Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce<ref>Justyna Piasecka, Stosunki między Kościołem rzymskokatolickim i państwem w Polsce w latach 1944–1953 (w: Fasciculi Historici Novi, Tom I, Warszawa 1998) str. 41-42.</ref>. Kompromis został przeforsowany przez abp. Wyszyńskiego wbrew woli biskupów. Spotkał się również z chłodnym przyjęciem Stolicy Apostolskiej<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Noszczak | imię = Bartłomiej | tytuł = Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956 | url = http://pamiec.pl/download/49/34682/PolitykaPanstwawobecKosciola1953-1956.pdf | wydawca = Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu | data = 2008 | strony = 51 | isbn = 978-83-7629-486-5}}</ref>. Porozumienie miało wymiar wyłącznie fasadowy. Kilka dni po zawarciu porozumienia rząd powołał do życia [[Urząd do Spraw Wyznań|UdSW]]. W maju 1950 roku Bierut pisał do Stalina: ''„Na bazie tego pożytecznego dla nas kompromisu będziemy rozwijać dalsze natarcie w celu ograniczenia wpływu Kościoła katolickiego w naszym kraju”''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Noszczak | imię = Bartłomiej | tytuł = Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956 | url = http://pamiec.pl/download/49/34682/PolitykaPanstwawobecKosciola1953-1956.pdf | wydawca = Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu |data = 2008 |strony = 52 |isbn = 978-83-7629-486-5}}</ref>. W tym samym miesiącu gen. Radkiewicz otrzymał od Bieruta polecenie aby MBP nadal stosowało instrukcje dotyczące represji i ograniczenia wpływów Kościoła. Próbując łagodzić sytuację 9 czerwca 1950 roku Episkopat wydał deklarację do wiernych, w której popierał [[apel sztokholmski]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Małgorzata Lubecka | tytuł = Porozumienie Państwo-Kościół i jego reperkusje na przykładzie województwa ostrołęckiego | czasopismo = Seminare | strony = 498 | data = 25/2008}}</ref>. Według danych kościelnych około pięciuset księży, którzy odmówili podpisania apelu usunięto ze stanowiska katechety, zamykano domy zakonne. W wyniku ''„odkrycia”'' składów broni i ''„ośrodków szpiegowskich”'' w klasztorach, zaczęły się aresztowania księży. W styczniu 1951 roku przeprowadzono pierwszy z procesów pokazowych. Ks. Zbigniew Gadomski i ks. Piotr Oborski oskarżeni zostali o współudział w zabójstwie i konspiracje z Armią Podziemną<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Noszczak |imię = Bartłomiej |tytuł = Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956 |url = http://pamiec.pl/download/49/34682/PolitykaPanstwawobecKosciola1953-1956.pdf| wydawca = Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu |data = 2008 |strony = 53 |isbn = 978-83-7629-486-5}}</ref>. Przyśpieszono laicyzację szkolnictwa tworząc szkoły bezwyznaniowe, zlikwidowano blisko sześćdziesiąt niższych seminariów zakonnych<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Noszczak |imię = Bartłomiej |tytuł = Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956 |url = http://pamiec.pl/download/49/34682/PolitykaPanstwawobecKosciola1953-1956.pdf| wydawca = Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu |data = 2008 |strony = 54 |isbn = 978-83-7629-486-5}}</ref>.
 
[[Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]] z 22 lipca 1952 r. wprowadziła [[Rozdział Kościoła od państwa w Polsce|rozdział Kościoła od państwa]]. W art. 70 ust. 2 stwierdzono: „Kościół jest oddzielony od państwa. Zasady stosunku państwa do kościoła oraz sytuację prawną i majątkową związków wyznaniowych określają ustawy”<ref>Michał Pietrzak, „Prawo wyznaniowe”, Warszawa 2005, s. 160-169</ref>.
 
Lata 1952–1953 przyniosły aresztowanie i trzyletnie internowanie prymasa [[Stefan Wyszyński|Wyszyńskiego]], procesy m.in. [[Proces biskupa Kaczmarka|proces bp. Czesława Kaczmarka]], i [[Proces księży kurii krakowskiej|proces Kurii Krakowskiej]], w których padały wyroki śmierci i długoletniego więzienia<ref>Jan Żaryn, ''Dzieje Kościoła Katolickiego w Polsce 1944-1989'', Warszawa 2003, s. 138–154.</ref>. Wypędzono z [[Archidiecezja katowicka|diecezji katowickiej]] trzech biskupów: [[Stanisław Adamski (biskup)|Stanisława Adamskiego]], [[Juliusz Bieniek|Juliusza Bieńka]], [[Herbert Bednorz|Herberta Bednorza]]. Z [[Archidiecezja krakowska|archidiecezji krakowskiej]] wypędzono bp. [[Eugeniusz Baziak|Eugeniusza Baziaka]]<ref>Jan Żaryn, ''Dzieje Kościoła Katolickiego w Polsce 1944-1989'', Warszawa 2003, s. 146.</ref>.