Naczynie krwionośne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Redukuję wywołanie Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
Linia 1:
[[Plik:Circulatory system pl.svg|thumb|Prosty240px|Schemat schemat ilustrujące układukładu krążenia człowieka.]]
'''NaczyniaNaczynie krwionośne''' – część [[Układukład krwionośny kręgowców|układu krążenia]]. Służą onesłużąca do transportowania krwi przez organizm. Są trzy główne rodzaje naczyń krwionośnych: [[tętnica|tętnice]] (odbierające krew z serca), [[Naczynienaczynie włosowate|naczynia włosowatewłośniczki]] (za pośrednictwem których następuje wymiana substancji między krwią a tkankami) i [[żyła|żyły]] (przenoszące krew z powrotem do serca)<ref>{{cytuj stronę|url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3927884/krwionosne-naczynia.html|tytuł=krwionośne naczynia|opublikowany=[http://encyklopedia.pwn.pl/ Encyklopedia PWN]}}</ref>. Tętnice rozdzielają się na [[tętnica#Tętniczki|tętniczki]] i dalej na naczynia włosowate, które z kolei łączą się w żyłki i dalej w żyły<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Organizm człowieka. Zrozumiały i pełny przewodnik po budowie i funkcjach ludzkiego organizmu|wydawca=Marshall Editions Limited|miejsce=Londyn|rok=1989}}</ref>.
 
== Podział ==
Naczynia krwionośne dzielą się w ogólności na tętnice, żyły i [[naczynie włosowate|włośniczki]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3927884/krwionosne-naczynia.html|tytuł=krwionośne naczynia|opublikowany=[http://encyklopedia.pwn.pl/ Encyklopedia PWN]}}</ref>. Tętnice rozdzielają się na [[Tętnica|tętniczki]] i dalej na naczynia włosowate, które z kolei łączą się w [[żyłki (naczynia krwionośne)|żyłki]] i dalej w żyły<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Organizm człowieka. Zrozumiały i pełny przewodnik po budowie i funkcjach ludzkiego organizmu|wydawca=Marshall Editions Limited|miejsce=Londyn|rok=1989}}</ref>.
 
== Fizjologia ==
Naczynia krwionośne nie biorą aktywnego udziału w transportowaniu krwi. Tętnice, a także – do pewnego stopnia – żyły mogą zmieniać swoją średnicę dzięki działaniom warstwy mięśniowej. Przykładowym czynnikiem wywołującym [[wazokonstrykcja|wazokonstrykcję]] jest [[Hormon antydiuretyczny|wazopresyna]], zaś [[wazodylatacja|wazodylatację]] – [[Tlenek azotu|tlenek azotu(II)]]. Regulacje takie są kontrolowane przez [[autonomiczny układ nerwowy]]. Pozwalają one na regulowanie przepływu krwi oraz są wykorzystywane w [[termoregulacja|termoregulacji]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Władysław Z. Traczyk|tytuł=Fizjologia człowieka w zarysie|wydawca=Wydawnictwo lekarskie PZWL|wydanie=VIII uaktualnione|miejsce=Warszawa|strony=363–364363 i 364}}</ref>.
 
Tlen (związany z [[hemoglobina|hemoglobiną]] w [[erytrocyt|czerwonych krwinkach]]) jest najważniejszą substancją przenoszoną przez krew. W tętnicach nasycenie hemoglobiny tlenem wynosi 97%, a [[ciśnienie cząstkowe]] tlenu jest równe 95 mm Hg. W żyłach natomiast hemoglobina jest wysycona tlenem średnio w 70%, zaś ciśnienie cząstkowe tlenu jest równe około 40 mm Hg. W [[Układ krwionośny człowieka#Mały krwiobieg|małym krwiobiegu]] wartości te są odwrócone. [[Pień płucny|Tętnica płucna]] prowadzi do płuc krew z niską zawartością tlenu, aby została tam natlenowana, zaś [[Żyły płucne|żyła płucna]] wyprowadza z płuc krew z wysoką zawartością tlenu; mimo to terminy ''krew tętnicza'' i ''krew żylna'' oznaczają, odpowiednio, krew natlenowaną i krew odtlenowaną<ref>{{cytuj książkę|autor=Stanisław Konturek|tytuł=Fizjologia człowieka|tom=III|tytuł tomu=Oddychanie, czynności nerek, równowaga kwasowo-zasadowa, płyny ustrojowe|strony=146|wydawnictwo=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego|wydanie=VI poszerzone|miejsce=Kraków|rok=2001}}</ref>.
Linia 23 ⟶ 20:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
__notoc__
 
{{Kontrola autorytatywna}}