Biuro takie tworzone jest na podstawie uchwały [[rada gminy|rady gminy]], która nadaje mu statut i przekazuje w zarząd określone mienie. Podmiot ten nie ma osobowości prawnej, działa jako gminna jednostka organizacyjna, tworzona na podstawie art 9 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.o samorządzie gminnym, posiada status jednostki budżetowej.
[[AgendaOśrodek (instytucja)|Agenda]]pomocy ta,społecznej realizując gminną strategię rozwiązywania problemów społecznych i wykonując zadania własne gminy w tym zakresie, podlega formalnie [[organ wykonawczy gminy|organowi wykonawczemu gminy]] (wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta). Kierownik ośrodka pomocy społecznej może wytaczać na rzecz obywateli powództwa o roszczenia alimentacyjne. W postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w [[postępowanie cywilne w Polsce|postępowaniu cywilnym]]. Organ wykonawczy gminy udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.
