Hetmanat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Uwagi, redukuję wywołanie Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
m poprawa linków
Linia 88:
'''Hetmanat'''<ref>[[Natalia Jakowenko]],''Historia Ukrainy do 1795 roku'', Warszawa 2011, [[Wydawnictwo Naukowe PWN]], {{ISBN|978-83-01-16763-9}}, rozdział ''Podział administracyjny i społeczeństwo hetmanatu'' s. 496-499 i passim.</ref>, '''Hetmańszczyzna''', (1649–1764), zwane także ''[[Kozacy zaporoscy|Wojskiem Zaporoskim]]'' – w okresie [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] system [[autonomia|autonomicznych]] rządów terytorialnych na [[Ukraina (Naddnieprze)|Ukrainie Naddnieprzańskiej]], oparty na systemie [[demokracja wojenna|demokracji wojennej]] [[Kozacy zaporoscy|Kozaków Zaporoskich]], powstały w wyniku zawartej w roku 1649 [[ugoda zborowska|ugody zborowskiej]] wojska zaporoskiego z królem i Rzecząpospolitą, potwierdzony w roku 1654 w [[ugoda perejasławska|ugodzie perejasławskiej]] pomiędzy wojskiem zaporoskim a [[Władcy Rosji|carem rosyjskim]] [[Aleksy I Romanow|Aleksym I]] i ponownie (w rozszerzonej formie) w [[Unia hadziacka|unii hadziackiej]] (króla i Rzeczypospolitej z Kozaczyzną zaporoską, 1658).
 
Po przejęciu [[Ukraina Lewobrzeżna|Ukrainy Lewobrzeżnej]] przez Rosję w konsekwencji [[PokójTraktat Grzymułtowskiego|traktatu Grzymułtowskiego]] (1686) system autonomii hetmańskiej został utrzymany na Ukrainie Lewobrzeżnej (podległej carowi) i od czasów hetmana [[Iwan Mazepa|Iwana Mazepy]] systematycznie ograniczany, aż do całkowitej likwidacji w 1764<ref group=uwaga>Na [[Ukraina Prawobrzeżna|Ukrainie Prawobrzeżnej]] został faktycznie zlikwidowany w trakcie najazdu tureckiego na Rzeczpospolitą i wojen turecko-polskich z lat [[Wojna polsko-turecka 1672–1676|1672–1672]] i [[Wojna polsko-turecka 1683–1699|1683–1699]].</ref>. Po roku 1764 zostały w ramach [[Imperium Rosyjskie]]go utrzymane jednak specyficzne przywileje Ukrainy Lewobrzeżnej (dotyczące statusu języka ruskiego i pozycji szlachty kozackiej).
 
== Ustrój Hetmanatu ==