Vytautas Petkevičius: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
dr red.
Linia 8:
|funkcja = [[Posłowie na Sejm Republiki Litewskiej 1992-1996|Poseł na Sejm Republiki Litewskiej<br />kadencji 1992–1996]]
|partia = [[Litewska Demokratyczna Partia Pracy|LDDP]]
|od = [[24 listopada]] [[1992]]
|do = [[22 listopada]] [[1996]]
}}
'''Vytautas Petkevičius''' (ur. [[28 maja]] [[1930]] w [[Kowno|Kownie]], zm. [[10 grudnia]] [[2008]] w [[Wilno|Wilnie]]) – litewski pisarz i działacz politycznypolityk, poseł na [[Sejm Republiki Litewskiej]] (1992–1996), autor publikacji będących rozrachunkiem z litewską klasa polityczną (''Statekm.in. głupców'',Durnių ''Durniszkilaivas: politinių veidų ir šaržų galerija'').
 
== Życiorys ==
Linia 18:
 
=== Działalność do 1989 ===
Od 1945 był aktywnym członkiem i działaczem Komsomołu (VLKJS). Wziął udział w walkach z partyzantami litewskimi prowadzonych przez [[NKWD]] w latach 1945–1953. W 1951 otrzymał legitymację [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego]]. Rok później zasiadł w Komitecie Centralnym Komsomołu, a od 1956 do 1960 pełnił funkcję II sekretarza Centralnegocentralnego Komitetukomitetu Rejonowegorejonowego KZPRKPZR w [[Radziwiliszki|Radziwiliszkach]]. Przez dziesięć lat pracował jako korespondent pisma "Tiesa" w [[Szawle|Szawlach]].
 
Od 1959 pozostawał członkiem Związkuzwiązku Pisarzypisarzy [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]]. W latach 70. zaskarbił sobiezyskał popularność, publikując liczne książki dla dzieci, przede wszystkim ''Przygody wielkiego myśliwego Mikasa Pupkusa'' (''Didysis medžiotojas Mikas Pupkus'') oraz ''Kodėlčius''.
Przez dziesięć lat pracował jako korespondent pisma "Tiesa" (litewskiego odpowiednika "Prawdy") w [[Szawle|Szawlach]].
 
Pisał również powieści dla osób dorosłych, m.in. ''Ludzi przedmieść'' (''Priemiesčio žmonės'', (1959), ''O chlebie, miłości i broni'' (''Apie duoną, meilę ir šautuvą'', (1965), ''Krąg przyjaciół'' (''Grupė draugų'', (1979). Na podstawie scenariusza napisanego przez niego wyreżyserowano filmy ''Taranas'' i ''Duona''. Jego publikacje tłumaczono na języki [[język łotewski|łotewski]], [[język estoński|estoński]], [[język polski|polski]], [[język czeski|czeski]], [[język rosyjski|rosyjski]] i [[język niemiecki|niemiecki]].
Od 1959 pozostawał członkiem Związku Pisarzy [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]]. W latach 70. zaskarbił sobie popularność, publikując liczne książki dla dzieci, przede wszystkim ''Przygody wielkiego myśliwego Mikasa Pupkusa'' (''Didysis medžiotojas Mikas Pupkus'') oraz ''Kodėlčius''.
 
Pisał również powieści dla osób dorosłych, m.in. ''Ludzi przedmieść'' (''Priemiesčio žmonės'', 1959), ''O chlebie, miłości i broni'' (''Apie duoną, meilę ir šautuvą'', 1965), ''Krąg przyjaciół'' (''Grupė draugų'', 1979). Na podstawie scenariusza napisanego przez niego wyreżyserowano filmy ''Taranas'' i ''Duona''. Jego publikacje tłumaczono na języki [[język łotewski|łotewski]], [[język estoński|estoński]], [[język polski|polski]], [[język czeski|czeski]], [[język rosyjski|rosyjski]] i [[język niemiecki|niemiecki]].
 
=== Działalność po 1989 ===
Pod koniec lat 80. zaangażował się w działalność frakcji reformatorskiej w łonie [[Komunistyczna Partia Litwy|Komunistycznej Partii Litwy]]. Bliski stał mu się rodzący się w krajach bałtyckich ruch ekologiczny – jako członek Zielonych wziął aktywny udział w protestach przeciwko planom wydobycia ropy naftowej u brzegów [[Mierzeja Kurońska|Mierzei Kurońskiej]].
 
W 1988 znalazł się wśród założycieli ruchu [[Sąjūdis]], pozostając jednocześnie aktywnym działaczem KPL, a później członkiem [[Litewska Demokratyczna Partia Pracy|Litewskiej Demokratycznej Partii Pracy]]. Jesienią 1992 wybrano go z jej poparciem na posłem do [[Sejm Republiki Litewskiej|Sejmu]] w okręgu nr 43 [[Pokroje]]-[[Janiszki]], którym pozostał przez cztery lata.
 
Pod koniec lat 90. jego działania i wypowiedzi zaczęły budzić kontrowersje. W 2000 przyłączył się do populistycznego ruchu "O sprawiedliwą Litwę", a na krótko przed śmiercią zaangażował się w kolejną inicjatywę polityczną pod nazwą [[Partia Frontu]].
 
Z krytyką spotkała się jego książka ''Statek głupców – galeria postaci i przywódców politycznych'' (''Durnių laivas – politinių veidų ir šaržų galerija''), będąca rozrachunkiem z establishmentem Litwy. W publikacji oskarżył m.in. [[Vytautas Landsbergis|Vytautasa Landsbergisa]] o współpracę z radzieckimi służbami specjalnymi, za co ten pozwał go do sądu. Do śmierci Vytautasa Petkevičiusa postępowanie sądowe nie zostało rozstrzygnięte. W publikacji ''Prakeiktieji ir pateptieji'' oskarżył polskie wojsko o zamordowanie działacz litewskiego odrodzenia narodowego [[Jonas Basanavičius|Jonasa Basanavičiusa]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://kurierwilenski.lt/2009/07/28/litewska-prokuratura-bada-polski-slad-w-sprawie-smierci-basanaviciusa/|tytuł=''Litewska prokuratura bada polski ślad w sprawie śmierci Basanavičiusa''|autor=Stanisław Tarasiewicz|opublikowany=kurierwilenski.lt|data=28 lipca 2009}}</ref>.
 
W 2008 opublikował książkę ''DurniszkiDurniškės: politinių veidų ir šaržų galerijaa: "Durnių laivo" tęsinys<ref>Tytuł stanowi grę słów: '''"durnas'''" znaczy po litewsku '''"głupi'''", '''Turniszki ("Turniškės)'''" to z kolei ekskluzywna dzielnica willowa znajdująca się na północno-wschodnich krańcach [[Wilno|Wilna]].</ref>'', będącą kontynuacją jego rozrachunku z litewską klasą polityczną.
 
== Życie prywatne ==
Był żonaty z Raisą Petkevičienė, z którą mieli trójkętroje dzieci – Vytautasa, Petrasa i Ludmiłę.
 
== Przypisy ==