Unitarianizm: Różnice pomiędzy wersjami

Do kręgu prekursorów unitarianizmu należał [[Hiszpania|hiszpański]] lekarz i teolog [[Miguel Servet]], który pod naciskiem [[Jan Kalwin|Jana Kalwina]] został przez władze [[Genewa|Genewy]] skazany na karę śmierci i [[spalenie na stosie|spłonął na stosie]]. Poglądy Serveta przyjęli włoscy unitarianie jak [[Faust Socyn]], [[Giorgio Biandrata]] czy [[Franciszek Stankar|Francesco Stancaro]]. Do Siedmiogrodu idee unitariańskie zaniósł [[Ferenc Dávid]], który za swoje wierzenia zmarł w więzieniu. Założony przez niego w roku 1568 [[Kościół Unitariański na Węgrzech]] istnieje do dziś. [[Jakub Paleolog]] prowadził działalność we Włoszech, Czechach, Siedmiogrodzie i Polsce – za swoje poglądy z wyroku [[Inkwizycja|trybunału inkwizycyjnego]] został ścięty w Rzymie.

Do Polski unitarianizm dotarł na początku lat 60. XVI wieku za pośrednictwem unitarian uchodzących z Włoch przed prześladowaniami. W latach 1562–1563 wyznający go [[bracia polscy]], stworzyli własny zbór, tzw. zbór reformowany mniejszy, który był skutkiem rozłamu w [[małopolska|małopolskim]] [[kalwinizm]]ie. Ośrodkiem działania braci polskich, wśród których najbardziej znani byli [[Piotr z Goniądza]], [[Grzegorz Paweł z Brzezin]] czy [[Szymon Budny]] był [[Raków (powiat kielecki)|Raków]]. Odrzucali oni panujące wówczas powszechnie porządki [[feudalizm|feudalne]] i sami uprawiali ziemię. Niektórzy sprzeciwiali się również służbie wojskowej, a na znak [[pacyfizm]]u nosili drewniane miecze. Mimo prześladowań prowadzili swoją działalność w Rzeczypospolitej do roku 1658 gdy zostali zmuszeni pod karą śmierci w ciągu dwóch lat udać się na banicję lub zmienić wiarę. Ostatnie wspólnoty braci polskich zanikły w roku 1803.