Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Linia 72:
=== XVI wiek ===
[[Plik:Johannes a Lasco.JPG|left|thumb|250x250px|Jan Łaski, organizator Polskiego Kościoła Ewangelicko- Reformowanego]]
XVI wiek był okresem największego rozkwitu [[Reformacja|Reformacji]] w [[Polska|Polsce]]. Po 1540 roku zaczęły do Polski przenikać nauki szwajcarskich reformatorów – [[Huldrych Zwingli|Huldrycha Zwingliego]] i [[Jan Kalwin|Jana Kalwina]]. Pierwsze nabożeństwo reformowane w 1550 roku odprawił [[Jakub Sylwiusz]] w [[Pińczów|Pińczowie]]. Na obszarze Rzeczypospolitej ukształtowały się 3 odrębne Jednoty: Wielkopolska (głównie zbory [[Bracia czescy|braci czeskich]]), Małopolska i Litewska (na terenie [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]), tworzące luźną federacją poszczególnych [[Zbór|zborów]]. W [[Kraków|Krakowie]] działał prężny ośrodek humanistów kalwińskich. Szybko powstały zbory ewangelickie w dobrach magnackich, m.in.: Stadnickich, Szafrańców, Ossolińskich, Tarnowskich. Pierwszy [[synod]] protestancki odbył się w 1554 w [[Słomniki|Słomnikach]] pod Krakowem. W 1555 roku na
Początkowa współpraca z braćmi czeskimi stopniowo wygasła w wyniku oporu szlachty, niechętnej tej egalitarnej wspólnocie. W Wielkim Księstwie Litewskim rozwój kalwinizmu zapoczątkował w 1552 [[Szymon Zacjusz]] na dworze księcia [[Mikołaj Radziwiłł Czarny|Mikołaja Radziwiłła Czarnego]]. W następnym roku odbywały się nabożeństwa reformowane w pałacu książęcym w [[Wilno|Wilnie]]. Książę fundował pierwsze zbory. Inni magnaci litewscy poszli za tym przykładem. Po śmierci Mikołaja Radziwiłła Czarnego (1565), Jednota Litewska rozwijała się dalej pod protektoratem [[Mikołaj Radziwiłł Rudy|Mikołaja Radziwiłła Rudego]] (brata królowej [[Barbara Radziwiłłówna|Barbary Radziwiłłówny]]). Ten książę widział w kalwinizmie środek do usamodzielnienia [[Litwa|Litwy]] od Polski i poszerzenia swej władzy.
| |||