Adolf Rafał Bniński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
poprawa ujedn. i przek., kat., dr. mer. i red. |
||
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Adolf Bniński
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia = [[Kosowo (powiat gostyński)|Kosowo]], [[Królestwo Prus]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|grafika = [[Plik:Adolf Bninski.jpg|185px]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|odznaczenia = {{order|OOB}} {{order|OOP|KKO}} {{order|OHLOPP}} {{order|OŚGW|KW}} {{order|OBP|III}} {{order|LH|O}} [[Plik:Ordre du Merite agricole Chevalier ribbon.svg|40px|Ordre du Mérite agricole]]
|commons = Category:Adolf Bniński
}}
[[Plik:Bniński, Adolf - Informacja o zniesieniu stanu wyjątkowego w Poznaniu - 701-001-058-303.jpg|thumb|Informacja o zniesieniu stanu wyjątkowego w Poznaniu w 1926 roku, podpisana przez Adolfa Bnińskiego
'''Adolf Rafał Jan Bniński''', ps. ''Białoń'' (ur. [[21 sierpnia]] [[1884]] w [[Kosowo (powiat gostyński)|Kosowie]], zm.
==
=== Okres zaborów ===
Był synem Karola Bnińskiego (1854–1895), właściciela [[Buszewo (powiat szamotulski)|Buszewa]] koło [[Szamotuły|Szamotuł]] i Emilii z Potworowskich (1864–1933). Uczęszczał do gimnazjum w [[Inowrocław]]iu, w którym w 1905 zdał maturę. Następnie studiował [[Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie|rolnictwo]] na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] oraz na niemieckich wyższych uczelniach w [[Monachium]] i [[Halle (Saale)|Halle]]. W 1909 został administratorem majątków [[Gułtowy]], [[Biskupice (powiat średzki)|Biskupice]], [[Nowojewo]] i [[Wysławice]] oraz działaczem [[kółko rolnicze|kółek rolniczych]], którym był do 1914. W
=== II RP ===
Od 17 stycznia 1919 do 2 września 1920 sprawował funkcję starosty [[powiat średzki (województwo wielkopolskie)|powiatu średzkiego]], a od 2 stycznia 1923 do 30 kwietnia 1928 – [[wojewodowie poznańscy i wielkopolscy|wojewody poznańskiego]]. W okresie 1920–1922 był prezesem Wielkopolskiej Izby Rolniczej. 31 maja 1926 brał udział w wyborach prezydenckich przeciwko [[Józef Piłsudski|Józefowi Piłsudskiemu]], a następnie [[Ignacy Mościcki|Ignacemu Mościckiemu]] jako kandydat [[Związek Ludowo-Narodowy|Związku Ludowo-Narodowego]], ale w obu przypadkach przegrał.
=== Okupacja niemiecka ===
Na początku okupacji niemieckiej został wywłaszczony ze swojego majątku, w związku z czym przeniósł się do [[Poznań|Poznania]], gdzie włączył się do działalności konspiracyjnej. W lipcu 1940 podczas inauguracyjnego posiedzenia [[Porozumienie Stronnictw Politycznych|Porozumienia Stronnictw Politycznych]] został wybrany [[Delegat Rządu na Kraj|Głównym Delegatem Rządu RP]] na ziemie wcielone. 3 grudnia otrzymał oficjalną nominację od premiera gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]]. Opowiadał się za koncepcją utworzenia autonomicznej konspiracji polskiej na terenach włączonych do [[III Rzesza|Rzeszy]]. Współtworzył [[Delegatura Rządu na Kraj|Okręgową Delegaturę Rządu RP]] na obszar [[Pomorze|Pomorza]].
=== Tortury i śmierć ===
26 lipca 1941 został aresztowany przez Niemców z powodu odmowy podpisania manifestu do narodu polskiego w sprawie antyradzieckiej akcji u boku Niemiec. Został uwięziony w [[Fort VII w Poznaniu (obóz zagłady)|Forcie VII w Poznaniu]] i w trakcie okrutnego śledztwa był torturowany. 18 stycznia 1942 władze [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] wystąpiły z bezskutecznym apelem do rządu brytyjskiego, aby ten poprosił państwa neutralne o interwencję w [[Berlin]]ie na rzecz Adolfa Bnińskiego. Nocą z 7 na 8 lipca 1942 wywieziono go z poznańskiej Cytadeli i zamordowano prawdopodobnie pod [[Stęszew]]em koło Poznania. 10 października Ministerstwo Spraw Zagranicznych III Rzeszy zatwierdziło skazanie go na śmierć w Berlinie.
Linia 43 ⟶ 44:
* [[Order Piusa IX|Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Piusa IX]] (Stolica Apostolska){{r|pis}}
* [[Legia Honorowa|Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej]] (Francja){{r|pis}}
* [[Order Zasługi Rolniczej (Francja)|Kawaler Orderu Zasługi Rolniczej]] (Francja)<ref name="pis">{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Kunert|Andrzej Krzysztof Kunert]] (red.) | tytuł = Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej
== Przypisy ==
Linia 49 ⟶ 50:
== Bibliografia ==
* [[Krzysztof Komorowski
* {{cytuj książkę | autor r = Marek Rezler | rozdział = ''Sylwetki zasłużonych poznaniaków. Biogramy historyczne'' | tytuł = Wielka Księga Miasta Poznania | wydanie = 1 | wydawca = Dom Wydawniczy „Koziołki Poznańskie”| miejsce = Poznań| rok = 1994| strony = 730 | isbn = 83-901625-0-4}}
* [https://bs.sejm.gov.pl/F?func=full-set-set&set_number=049670&set_entry=000001&format=999 Profil na stronie Biblioteki Sejmowej]
{{Wojewodowie poznańscy II RP}}
Linia 57 ⟶ 59:
{{SORTUJ:Bniński, Adolf}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni w Monachium]]
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego]]
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze]]
[[Kategoria:Członkowie Akcji Katolickiej (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Członkowie Wielkopolskiej Izby Rolniczej (II Rzeczpospolita)]]
Linia 74 ⟶ 80:
[[Kategoria:Politycy Związku Ludowo-Narodowego]]
[[Kategoria:Polscy monarchiści]]
[[Kategoria:Polscy ziemianie]]
[[Kategoria:Polscy żołnierze podziemia]]
[[Kategoria:Senatorowie II Rzeczypospolitej (nominacja prezydenta)]]
[[Kategoria:Senatorowie IV kadencji (1935–1938)]]
[[Kategoria:Starostowie powiatowi II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1884]]
[[Kategoria:Więźniowie KL Posen]]
|