Siedmiogród: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Panowanie Habsburgów: spis ludności 1910 |
źródła/przypisy |
||
Linia 63:
Powstanie węgierskie w 1848 spowodowało intensyfikację problemów w monarchii habsburskiej. W Siedmiogrodzie zaczął rodzić się rumuński ruch narodowy. Rumuni chcieli uzyskać dla swojego języka status języka urzędowego na terenie Siedmiogrodu, a także chcieli uniezależnienia od Węgier. Ponadto chcieli reprezentacji w parlamencie proporcjonalnej do struktury narodowościowej{{odn|Nouzille|1997|s=191}}. Z powodu niezrealizowania postulatów w październiku 1848 roku w Siedmiogrodzie wybuchła wojna domowa. Dopiero wkroczenie latem 1849 roku armii rosyjskiej położyło kres walkom. Węgrzy zgodzili się na używanie języka rumuńskiego w administracji, sądownictwie i edukacji{{odn|Nouzille|1997|s=193}}. W latach 60. XIX wieku wzrosło znaczenie Rumunów w parlamencie, jednakże nadal ilość posiadanych miejsc nie była proporcjonalna do składu etnicznego tych ziem.{{odn|Nouzille|1997|s=195}}.
Po utworzeniu [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] w 1867 roku Siedmiogród stał się częścią [[Kraje Korony Świętego Stefana|Korony św. Stefana]]{{odn|Nouzille|1997|s=196}}. Jeszcze w tym samym roku parlament węgierski cofnął prawa języka rumuńskiego na terenie Siedmiogrodu{{odn|Nouzille|1997|s=200}} i mimo znacznego oporu rumuńskich mieszkańców nastąpiła madziaryzacja mniejszości narodowych na Węgrzech{{odn|Nouzille|1997|s=202}}. Dotknęła ona również Sasów, którzy zaczęli tracić nabywane od średniowiecza przywileje. W 1878 roku Sasi stracili swoje sejmiki, które stały się tylko stowarzyszeniami{{odn|Galusek|Jurecki|2008|s=40}}. Według spisu powszechnego z 1910 roku w Siedmiogrodzie żyło 5 257 000 ludzi, z czego 53,8% było Rumunami, 28,6% Węgrami, 10,8% Niemcami, a 6,8% zostało spisanych jako "inni"{{odn|Demel|1986|s=346}}.
W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] obietnica mocarstw [[Ententa|Ententy]] uzyskania Siedmiogrodu skłoniła króla rumuńskiego [[Ferdynand I Rumuński|Ferdynanda I]] do wypowiedzenia wojny [[Państwa centralne|państwom centralnym]]{{odn|Nouzille|1997|s=208}}. W sierpniu 1916 roku wojska rumuńskie wkroczyły do Siedmiogrodu, jednak kontruderzenie wojsk niemieckich spowodowało załamanie i paniczny odwrót. W wyniku [[Traktat w Bukareszcie (1918)|traktatu w Bukareszcie]] w 1918 roku Rumunia nie tylko nie zdobyła Siedmiogrodu, ale utraciła na rzecz Austro-Węgier kolejne terytoria.
| |||