Radio „Solidarność”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Czyz1 (dyskusja | edycje)
int.
Kelvin (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 5:
'''Radio „Solidarność”''' (Radio „S”) – podziemna [[Radio|stacja radiowa]] [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] nadająca od 1982.
 
Pierwsza audycja miała miejsce w Warszawie 12 kwietnia 1982 o godzinie 21.00. Została nadana przez Janusza Klekowskiego i Marka Rasińskiego z dachu budynku przy ul. Grójeckiej 19/25 w Warszawie. Audycja wyemitowana została na falach [[Fale metrowe|UKF]] i trwała osiem i pół minuty<ref>[httphttps://www.ipn.gov.pl/wp_przeglad_161203pl/dla-mediow/media-o-ipn/14030,PRZEGLAD-MEDIOW-15-16-grudnia-2003-r.html?search=490783747931 IPN, Przegląd mediów - 15-16 grudnia 2003 r.]</ref>.
 
W ciągu najbliższych kilku lat powstało wiele innych stacji, m.in. we Wrocławiu, Świdniku, Toruniu, Puławach. Tego typu inicjatywy miały głównie znaczenie psychologiczne (jako symbol oporu), natomiast miały niewielkie znaczenie informacyjne (grono słuchaczy było ograniczone do ludzi przygotowanych do odbioru w zapowiedzianym terminie i zapowiedzianym miejscu)<ref>{{Cytuj|autor = Jerzy Holzer; Krzysztof Leski |tytuł = Solidarność w podziemiu |data = 1990 |isbn = 83-218-0781-X |miejsce = Łódź |wydawca = Wydaw. Łódzkie |oclc = 834092500 }}</ref>.
 
== Radio Solidarność w Regionie Małopolska ==
Podziemna działalność radiowa<sup>[3]</sup> dostarczała podczas [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] niezależnych informacji Polakom, co wywoływało reakcję władzy komunistycznej. Służba Bezpieczeństwa podejmowała próby zagłuszania audycji radiowych i prowadziła intensywne śledztwa w celu wykrycia konspiracyjnych rozgłośni. Pierwszym solidarnościowym radiem w Polsce po wprowadzeniu [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] było [[Radio Wolna Polska]] w Krakowie, które nadawało w dniach 14-16 grudnia 1981.
 
Na terenie Krakowa powstało wówczas radio Solidarność, w ramach którego działali między innymi [[Stanisław Tyczyński]] – późniejszy twórca [[RMF FM|Radia RMF.FM]] i [[Alvernia Studios]] oraz Wiesław Ciołkiewicz<ref>{{Cytuj|autor=ZZ)|tytuł=Po latach dziękowali im za wolność. Niektórzy nie doczekali medalu [ZDJĘCIA]| czasopismo= dziennikpolski24.pl|data=|data dostępu=2017-11-15|url=http://www.dziennikpolski24.pl/aktualnosci/a/po-latach-dziekowali-im-za-wolnosc-niektorzy-nie-doczekali-medalu-zdjecia,12667138/|język=pl}}</ref> – konstruktor nadajników do transmisji, które samodzielnie umieszczał w różnych punktach miasta. Ciołkiewicz w ramach pracy opozycyjnej konstruował również wysokiej klasy nadajniki telewizyjne, które zakłócały fonię telewizji państwowej w godzinach nadawania reżimowego Dziennika Telewizyjnego, czy filmów radzieckich.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.sss.net.pl/relacje/ii-zaduszki-solidarno-ci|tytuł = Stowarzyszenie Sieć Solidarności|autor = |data dostępu = 2015-04-02|opublikowany = sss.net.pl|język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=(ZZ)|tytuł=Po latach dziękowali im za wolność. Niektórzy nie doczekali medalu [ZDJĘCIA]| czasopismo=Gazetakrakowska.pl|data dostępu=2017-11-15|url=http://www.gazetakrakowska.pl/wiadomosci/krakow/a/po-latach-dziekowali-im-za-wolnosc-niektorzy-nie-doczekali-medalu-zdjecia,12667138/|język=pl}}</ref>
 
== Radio Solidarność w Regionie Mazowsze ==
Audycje zaczynały się od sygnału Radia „S” – motywu piosenki „[[Siekiera, motyka]]” nagranej na flecie prostym przez Janusza Klekowskiego<ref name="z_wieżowca" /> i słów „tu Radio Solidarność”. Audycję czytali [[Zofia Romaszewska]] i [[Janusz Klekowski]]<ref name="z_wieżowca">{{cytuj pismo|tytuł=Z wieżowca na Grójeckiej|czasopismo=[[Niedziela (czasopismo)|Niedziela]]|oznaczenie=nr 39, 30 września 2007|strony=14-15|url rl= http://www.stenzel.waw.pl/dokumenty/z_wiezowca_na_grojeckiej.pdf}}</ref>.
 
Używane m.in. były następujące [[nadajnik radiowy|nadajniki]]:
* [[Gienia (nadajnik)|„Gienia”]] – mały nadajnik nadający w paśmie [[Fale metrowe|UKF]]. Nadawał audycje z [[kaseta magnetofonowa|taśmy magnetofonowej]]. Musiał korzystać z zewnętrznego odtwarzacza kaset.
* [[Bolek i Lolek (nadajnik)|Bolek i Lolek]] – nadajnik nadający w paśmie [[telewizja|telewizyjnym]]. Nadawał wyłącznie obraz w postaci krótkiego napisu. Napisy były kodowane na specjalnej wymiennej kości [[EPROM]]. Pierwszy użyty napis brzmiał „Solidarność żyje”. Nadajniki tego typu bardzo często współpracowały z nadajnikami Gienia„Gienia”. Wówczas Bolek i Lolek nadawał napis „Włącz radio”, a chwilę później [[Gienia (nadajnik)|„Gienia”]] nadawała audycję radiową nagraną na taśmie magnetofonowej. Bolek i Lolek mieścił się w torbie noszonej na ramieniu.
* [[Berta (nadajnik)|„Berta”]] – nadajnik nadający w paśmie telewizyjnym, zakłócający fonię. Nadawał audycję z taśmy magnetofonowej. Odtwarzacz kaset był wbudowany. Rozmiarem podobny do Bolka i Lolka.
 
Audycje Radia Solidarność nadawane były także z wykorzystaniem sprzętu nagłaśniającego m.in. przez [[Grupy Oporu „Solidarni” RKW Mazowsze NSZZ „Solidarność”|Grupy Oporu „Solidarni”]] z wykorzystaniem tzw. [[gadała|„Gadał”„gadał”]]. Do najgłośniejszych akcji należały:
 
* 1 sierpnia 1982 – [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie]], audycja Radia Solidarność z przemówieniem [[Zbigniew Bujak|Zbigniewa Bujaka]] z okazji rocznicy wybuchu [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]].
Linia 45:
 
== Bibliografia ==
* Paweł Pietkun, „Tu''Tu Radio Solidarność... Przyczynek do historii podziemnego Radia Solidarność 1982-1989”1989'', Wydawnictwo MOST, Warszawa 2018, {{ISBN|978-83-60840-22-1}}
* „Pirackie radiostacje reakcyjnego podziemia”, Nasz Dziennik, 13/14.12.2003 r.