Józef Glemp: Różnice pomiędzy wersjami

}}

[[Plik:Prymasowie.jpg|thumb|240px|Józef Glemp razem z [[Henryk Muszyński|Henrykiem Muszyńskim]] (2009)]]

'''Józef Glemp''' (ur. [[18 grudnia]] [[1929]] w [[Inowrocław]]iu, zm. [[23 stycznia]] [[2013]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[doktor obojga praw]], [[biskupi warmińscy|biskup diecezjalny warmiński]] w latach 1979–1981, [[biskupi gnieźnieńscy|arcybiskup metropolita gnieźnieński]] w latach 1981–1992, [[biskupi warszawscy|arcybiskup metropolita warszawski]] w latach 1981–2006, [[prymas Polski]] w latach 1981–2009, przewodniczący [[Konferencja Episkopatu Polski|Konferencji Episkopatu Polski]] w latach 1981–2004, [[kardynał|kardynał prezbiter]] od 1983, od 2006 [[biskup senior|arcybiskup senior]] [[archidiecezja warszawska|archidiecezji warszawskiej]]. Kawaler [[Order Orła Białego|Orderu Orła Białego]].

 

 

=== Arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski ===

7 lipca 1981 papież [[Jan Paweł II]] mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim, a także arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim, co wiązało się z przyznaniem godności [[prymas Polski|prymasa Polski]]. Urzędy biskupie w obydwu archidiecezjach objął kanonicznie 9 lipca 1981. 13 września 1981 odbył ingres do archikatedry gnieźnieńskiej, natomiast 24 września 1981 do [[bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie|archikatedry warszawskiej]]. Jako prymas Polski objął funkcje opiekuna duszpasterstwa Polonii oraz ordynariusza Kościołów obrządku greckokatolickiego i ormiańskiego na terenie Polski{{r|nota biograficzna}}.

 

20 maja 2000, w roku [[Wielki Jubileusz Roku 2000|Wielkiego Jubileuszu]], w imieniu Kościoła w Polsce dokonał publicznego rachunku sumienia, przepraszając m.in. za [[kolaboracja|kolaborację]] niektórych księży w okresie PRL, życie duchownych ponad stan i uleganie nałogom oraz tolerowanie przejawów [[antysemityzm]]u. Osobiście wyraził skruchę, że mimo podejmowanych wysiłków nie zdołał ocalić życia księdza [[Jerzy Popiełuszko|Jerzego Popiełuszki]]{{r|Zmarł kardynał Józef Glemp, Prymas Polski-senior}}.

 

Jako arcybiskup warszawski erygował 119 parafii i konsekrował 61 nowo wybudowanych kościołów. Uczestniczył w 19 procesach beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. W grudniu 1989 reaktywował [[Caritas (organizacja)|Caritas]] archidiecezjalną. Przyczynił się do utworzenia [[Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie|Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie]] i przekształcenia Akademii Teologii Katolickiej w [[Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie|Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego]]{{r|Posługa Prymasa Glempa w archidiecezji warszawskiej}}. Z racji sprawowania urzędu arcybiskupa metropolity warszawskiego był wielkim kanclerzem tych uczelni{{r|Senat UKSW pożegnał swego wielkiego kanclerza, kard. Glempa}}{{r|nota biograficzna}}{{r|Nowy Wielki Kanclerz Papieskiego Wydziału Teologicznego}}. Za jego pontyfikatu powstały w archidiecezji nowe ruchy katolickie. W 1990 erygował Archidiecezjalne Seminarium Misyjne Redemptoris Mater, prowadzone przez [[Droga Neokatechumenalna|Drogę Neokatechumenalną]]. Zainicjował powrót do idei budowy [[Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie|Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie]], mającej stanowić wotum narodu polskiego za uchwalenie [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]], odzyskanie wolności w 1918 i jej wywalczenie w 1989, a także za pontyfikat Jana Pawła II{{r|Posługa Prymasa Glempa w archidiecezji warszawskiej}}.

 

 

=== Arcybiskup senior ===

[[Plik:JKRUK 20080826 PRYMAS JOZEF GLEMP JASNA GORA DSC07260A.JPG|thumb|200px|Prymas Józef Glemp na [[Jasna Góra|Jasnej Górze]] (2008)]]

6 grudnia 2006 papież [[Benedykt XVI]] przyjął jego rezygnację z urzędu arcybiskupa metropolity warszawskiego, pozostawiając mu tytuł prymasa Polski{{r|Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Warszawa (Polonia) e nomina del successore|Nominacja metropolity warszawskiego}}. Do czasu objęcia urzędu przez jego następcę [[Stanisław Wielgus (duchowny)|Stanisława Wielgusa]] papież zlecił mu pełnienie obowiązków [[administrator diecezji|administratora archidiecezji]]{{r|Nominacja metropolity warszawskiego}}, natomiast po złożeniu rezygnacji przez Wielgusa pełnił od 7 stycznia do 1 kwietnia 2007 funkcję [[administrator apostolski|administratora apostolskiego]]{{r|Abp Wielgus – rezygnacja – komunikat Nuncjatury}}{{r|30. rocznica sakry biskupiej kard. Józefa Glempa}}. Godność prymasowską zachował do 18 grudnia 2009, kiedy to ukończył 80. rok życia. Wówczas tytuł prymasa został przywrócony metropolitom gnieźnieńskim{{r|Rola Prymasa Polski – rys historyczny}}.

W 2009 wystąpił w filmie ''[[Popiełuszko. Wolność jest w nas]]'', w którym zagrał samego siebie{{r|filmpolski}}.

[[Plik:Grób kard. Józefa Glempa katedra św. Jana 05.JPG|thumb|200px|Grób kardynała Józefa Glempa w krypcie arcybiskupów warszawskich w [[bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie|archikatedrze św. Jana w Warszawie]]]]

W styczniu 2012 zdiagnozowano u niego złośliwy nowotwór na dolnym płacie prawego płuca. W lutym tego samego roku duchowny został zoperowany{{r|Prymas Glemp już po operacji}}. Zmarł 23 stycznia 2013 w Warszawie{{r|Komunikat Kurii Metropolitalnej Warszawskiej}}. 28 stycznia 2013 po mszy pogrzebowej w archikatedrze warszawskiej został pochowany w znajdującej się w niej krypcie arcybiskupów warszawskich{{r|Trzydniowe uroczystości żałobne Prymasa Polski seniora}}.