Krystian Kalkstein: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
wikizacja, kat.
Linia 1:
'''Krystian (Chrystian) Ludwik Kalkstein-Stoliński''' (ur. ok. [[1630]] koło [[Budziszyn]]a, zm. [[8 listopada]] [[1672]]) - [[pułkownik]] polskich [[wojsko|wojsk]] [[Korona Królestwa Polskiego|koronnych]], jeden z przywódców [[opozycja|opozycji]] antyelektorskiej w [[Prusy Książęce|Prusach Książęcych]] i rzecznik ich zespolenia z Polską. Urodzony w [[1630]] roku. Porwany z Polski przez agentów [[Fryderyk Wilhelm Hohenzollern (Wielki Elektor)|elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma]] został stracony w [[Kłajpeda|Kłajpedzie]] [[8 listopada]] [[1672]] roku.
{{linki}}
'''Krystian (Chrystian) Ludwik Kalkstein-Stoliński''' (ur. ok. [[1630]] koło [[Budziszyn]]a, zm. [[8 listopada]] [[1672]]) - pułkownik polskich wojsk koronnych, jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w [[Prusy Książęce|Prusach Książęcych]] i rzecznik ich zespolenia z Polską. Urodzony w 1630 roku. Porwany z Polski przez agentów elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma został stracony w Kłajpedzie 8 listopada 1672 roku.
 
Jego ojciec, [[generał]] [[Albrecht Kalkstein]], posiadał wielkie majątki ziemskie w okolicach Pasłęka[[Pasłęk]]a, [[Prabuty|Prabut]] oraz dobra [[ród|rodowe]] [[Knauten]], leżące w połowie drogi między [[Królewiec|Królewcem]] i [[Pruska Iława|Pruską Iławą]]. Był zwolennikiem łączności Prus z Polską i w tym duchu prowadził działalność opozycyjną na sejmach pruskich, ale zastraszony represjami wycofał się pod koniec życia z życia politycznego, osiadł w swoim majątku w Knauten, poświęcając się gospodarowaniu w dobrach rodowych.
 
Krystian Kalkstein-Stoliński przez pewien czas przebywał na służbie u króla [[Francja|Francji]] [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]], ucząc się sztuki wojennej. Potem przyjechał do Polski, poznał przyjaciół, nauczył się języka polskiego i prędko dosłużył się stopnia podpułkownika[[podpułkownik]]a. W roku [[1655]] porzucił służbę w wojsku polskim, przechodząc na żołd [[Fryderyk Wilhelm Hohenzollern (Wielki Elektor)|elektora brandenburskiego]]. Jako [[oficer]] armii pruskiej walczył w czasie [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] przeciw Polsce. Podczas tej [[kampania (wojskowość)|kampanii]] awansował na pułkownika[[pułkownik]]a oraz otrzymał [[starostwo]] [[Olecko|oleckie]], które wcześniej elektor odebrał jego ojcu, generałowi[[generał]]owi [[Albrecht Kalkstein|Albrechtowi Kalksteinowi]].
 
Bliscy krewni pułkownika, którym zależało na korzystniejszym podziale [[spadek|spadku]] po zmarłym w [[1667]] roku generale [[Albrecht Kalkstein|Albrechcie Kalksteinie]], oskarżyli go o spisek i obrazę majestatu [[Fryderyk Wilhelm Hohenzollern (Wielki Elektor)|księcia elektora]]. Pułkownik stanął przed sądem i został skazany na [[Kara dożywotniego pozbawienia wolności|dożywotnie więzienie]]. Ale elektorElektor okazał skazańcowi łaskę i surowy wyrok zamienił na pięć tysięcy talarów[[talar]]ów [[grzywna (prawo)|grzywny]]. Kalkstein nie zapłacił i uciekł do [[Warszawa|Warszawy]]. Przyjęto go tam jako męczennika sprawy swobód obywatelskich i wolności [[szlachta|szlacheckiej]]. Odnowił dawne znajomości, a na sejmie[[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|sejm]]ie warszawskim występował w obronie praw i przywilejów [[stan (grupa społeczna)|stanów]] pruskich, apelując do opinii szlacheckiej, by nie godzono się z [[suwerenność|suwerennymi]] rządami Hohenzollernów[[Hohenzollern]]ów w [[Prusy Książęce|Prusach Książęcych]].
 
[[Fryderyk Wilhelm Hohenzollern (Wielki Elektor)|Elektor]] objął majątki Kalksteina sekwestrem[[sekwestr]]em i domagał się od króla [[Michał Korybut Wiśniowiecki|Michała Korybuta Wiśniowieckiego]] wydania go jako przestępcy. Ponieważ król się nie kwapił, elektorscy ludzie przy pomocy rezydenta[[rezydent]]a Hohenzollerna[[Hohenzollernowie|Hohenzollern]]a w Warszawie, Brandta, porwali Kalksteina i twrąciliwtrącili do lochu w [[Kłajpeda|kłajpedzkim]] zamku.
 
Przed śmiercią Kalkstein pisał do swej żony:
:''Sercem ukochana żono! Kochane dzieciątka wyprawcie tem lepiej im prędzej do [[Reszel|Reszla]], następnie do Pułtuska[[Pułtusk]]a, rozkażcie nauczycielowi, aby je wychował w bojaźni boskiej i w wierze [[Luteranizm|luterskiej]], udzielał im pilnie nauki i wyuczył ich na [[ex fundamento]] łacińskiego, polskiego języka i rachunków.''
 
W osobnym liście do dzieci napomniał je: "Uczcie się po polsku i chrońcie się do Polski, bo nie ma już dla was miejsca w uciemiężonych Prusach". Jego wolę spełniono i trzej synowie Kalksteina służyli w wojsku polskim.
Linia 17:
Opracowano na podstawie tekstu Ryszarda Dembego - ''Olecko - czasy, ludzie, zdarzenia''.
 
[[Kategoria:Wojskowi|Kalkstein-Stoliński, Krystian]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1630|Kalkstein-Stoliński, Krystian]]
[[Kategoria:Zmarli w 1672|Kalkstein-Stoliński, Krystian]]