Herod Wielki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 49:
}}
[[Plik:Herod coin1.jpg|thumb|250px|Miedziana moneta Heroda. Legenda: „[[Basileus (starożytna Grecja)|Basileus]] Herodon” na awersie i macedoński symbol słońca na rewersie.]]
'''Herod Wielki''' (''Herodes Magnus''), czasami w literaturze opisywany jako '''Herod (II) Wielki'''<ref>J. Ciecieląg, ''Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko-herodiańskiej'', Kraków 2002, s. 193. Jest to liczebnik odróżniający go od pozostałych członków dynastii herodiańskiej noszących imię Herod, a nie numeracja jako władcy. [[Żyd]] Herod był pierwszym władcą [[Judea|Judei]] o tym imieniu.</ref> (ur. [[73 p.n.e.|73]] lub w [[72 p.n.e.|72 roku p.n.e.]], zm. [[4 p.n.e.|4 roku p.n.e.]]) – syn [[Idumejczycy|Idumejczyka]] Antypatra i [[Nabatejczycy|Nabatejki]] Kypros. Od roku [[47 p.n.e.]] był namiestnikiem [[Galilea|Galilei]] mianowanym przez swojego ojca, a od [[46 p.n.e.|46 r. p.n.e.]] namiestnikiem [[Celesyria|Celesyrii]] i [[Samaria|Samarii]] z ręki [[Sekstus Cezar|Sekstusa Cezara]]. W latach [[37 p.n.e.|37]] - [[4 p.n.e.]] król Judei z łaski [[Starożytny Rzym|Rzymu]]<ref name="PWN">{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3911308/herod-i-wielki.html | tytuł = Herod Wielki | opublikowany = Encyklopedia PWN | data dostępu = 2013-08-16}}</ref>.
 
== Wywód przodków ==
Linia 58:
[[Plik:Rijk Herodes de Grote.PNG|thumb|250px|Judea za Heroda Wielkiego]]
[[Plik:Jerusalem Modell BW 2.JPG|thumb|250px|Model [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni Jerozolimskiej]]]]
Pod koniec 40 p.n.e. decyzją senatu rzymskiego jako [[Żyd]] został mianowany królem [[Judea|Judei]]. W konflikcie między [[Oktawian August|Oktawianem]] i [[Marek Antoniusz|Antoniuszem]] wziął stronę tego drugiego, ale po jego klęsce pod [[Bitwa pod Akcjum|Akcjum]] ukorzył się przed Oktawianem, który potwierdził jego władzę w [[Judea|Judei]] i oddał Herodowi ziemie zagarnięte wcześniej przez [[Kleopatra VII|Kleopatrę]]. W latach 20. [[I wiek p.n.e.|I wieku p.n.e.]] królestwo Heroda obejmowało, prócz [[Palestyna|Palestyny]], też część dzisiejszej Jordanii, Libanu i Syrii. Sprawny władca i zarządca, znany z zainicjowania budowy wielu monumentalnych budowli (m.in. port w [[Cezarea Nadmorska|Cezarei]], [[Twierdza Antonia]] widoczna z [[Via Dolorosa]] oraz rozbudowa [[Druga Świątynia|Drugiej Świątyni]] w [[Jerozolima|Jeruzalem]]).
 
W tradycji [[Ewangelia Mateusza|Ewangelii Mateusza]] przedstawiony został jako tyran pragnący zgładzić [[Jezus Chrystus|Jezusa]], inicjator tzw. [[Rzeź niewiniątek (Biblia)|rzezi niewiniątek]], jednakże istnieją wątpliwości, czy zdarzenie to miało faktycznie miejsce. Jedynym tekstem przekazującym informacje na ten temat jest wspomniana Ewangelia Mateusza, której autor mógł wpleść ten epizod w tok opowiadania z pobudek teologicznych. O rzezi niewiniątek nie wspominają pozostałe Ewangelie [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]] ani wczesne [[apokryf]]y, jak również inne źródła historyczne, nawet pisma [[Józef Flawiusz|Józefa Flawiusza]], opisujące epokę rządów Heroda z pozycji mu nieprzychylnych. Wiadomo jednak, że pod koniec życia Herod dopuścił się wielu mordów, poszukując rzeczywistych lub domniemanych spisków mogących pozbawić go władzy, m.in. zamordował swojego pierworodnego syna Antypatra (z pierwszej żony Doris). Zabił też jedną ze swoich żon oraz jej synów, brata i matkę, którą wydał na śmierć głodową w więzieniu. Współcześnie ocenia się{{kto|data=2015-08}}, że okrucieństwo Heroda pod koniec życia wynikało po części z choroby umysłowej{{doprecyzuj|data=2015-08|której?}} wywołanej przez chorobę nerek{{doprecyzuj|data=2015-08|którą?}}, z powodu której w końcu zmarł w męczarniach. Po jego śmierci wybuchła tzw. [[wojna Warusa]].