Wojciech Brudzewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat., WP:SK
Linia 17:
 
== Życiorys ==
W 1468 wpisał się na wydział nauk wyzwolonych [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]], 2 lata później został bakałarzem a w 1474 magistrem. W 1476 jako członek Kolegium Mniejszego rozpoczął wykłady matematyki i astronomii. W 1483 został przyjęty do Kolegium Większego. Obok przedmiotów ścisłych objaśniał filozofię [[Arystoteles]]a. W 1485 został dziekanem wydziału ''artium''. Studia teologiczne zakończył bakalaureatem w 1490. Był wybitnym [[profesor]]em Akademii Krakowskiej, w której nauczał przez 20 lat. Jego uczniami byli m.in.: [[Mikołaj Kopernik]], [[Bernard Wapowski]], Szymon z Sierpca, [[Michał Wrocławczyk|Michał z Wrocławia]] i [[Konrad Celtis]]. W 1494 wyjechał do Wilna, na dwór [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra]], wówczas [[Wielkie Księstwo Litewskie|wielkiego księcia litewskiego]]. Tam, jako jego sekretarz, pełnił też misje dyplomatyczne. W Wilnie napisał traktat ''Conciliator'', którego oryginału dotąd nie udało się odnaleźć.<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Encyklopedia Britannica. Ziemia o Wszechświat|wydawca=Wydawnictwo KURPISZ S.A.|miejsce=Poznań|rok=2006|isbn=978-83-60563-25-0|strony=140}}</ref>.
 
Należał do założonego przez humanistę niemieckiego Konrada Celtisa towarzystwa literackiego „[[Sodalitas Litteraria Vistulana]]” ([[Język polski|pol.]] „Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie”)
 
== Działalność naukowa ==
Wojciech z Brudzewa był wyraźnie nieufny wobec systemu geocentrycznego. Jako pierwszy stwierdził, że [[Księżyc]] porusza się po [[elipsa|elipsie]] i że w stronę [[Ziemia|Ziemi]] zwrócony jest zawsze tylko jedną stroną. Zestawił tablice do obliczeń położenia [[ciało niebieskie|ciał niebieskich]]. W [[1482]] napisał dzieło ''[[Commentum planetarium in theoricas Georgii Purbachii]]'', które było komentarzem do podręcznika ''[[Nowe teorie planet]]'' [[Georg von Peurbach|Georga von Peurbacha]]. Wojciech z Brudzewa nie krył swojej opinii o niedoskonałości systemu [[Klaudiusz Ptolemeusz|Ptolemeusza]]. Wykazywał niezgodność wielu obserwacji z teorią Ptolemeusza. Nie wyciągał jednak wniosków do końca, nie próbował stworzyć własnej teorii. Zniechęcony do tej nauki, straciwszy wiarę w jej możliwości poznawcze, przerzucił się na filozofię [[Arystoteles]]a. Wkrótce zresztą porzucił uniwersytet.<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Grzybowski|imię=Stanisław|tytuł=Mikołaj Kopernik|wydawca=Książka i Wiedza|miejsce=Warszawa|rok=1972|strony=72-73}}</ref>.
 
=== Ważniejsze dzieła ===
Linia 35:
 
== Uwaga ==
# W XVII wieku astronom krakowski Brożek zapisał tradycję, że Kopernik był słuchaczem Wojciecha z Brudzewa, który już wówczas wykładów publicznych nie prowadził, ale uczył prywatnie poza uniwersytetem.<ref>{{cytuj książkę|autor=[[Karol Górski]]|tytuł=Mikołaj Kopernik.Środowisko społeczne i samotność|wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika]]|miejsce=Toruń|rok=2012|wydanie=II|isbn=978-83-231-2777-2|strony=103}}</ref>.
# W aktach uniwersytetu z reguły nosi nazwisko Albert Z Brudzewa. Tylko jeden raz w ''Liber Promotionum '' z 1485 zapisano, że promocja nastąpiła za dziekanatu „Alberti Blār de Brudzewo”. Zachodzi tu nietypowy skrót, który rozwiązali niektórzy badacze jako nazwisko „Blar” lub „Blarer”, co ma być dowodem niemieckiego pochodzenia. [[Marian Friedberg]] twierdzi na podstawie własnych badań, że Albert był bakałarzem teologii i „Blār to zapewne skrót „baccalaures”.
== Przypisy ==
Linia 48:
* [http://www.info.kalisz.pl/Biograf/Wojciechzb.htm Nota biograficzna Wojciecha z Brudzewa]
 
{{ka}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Brudzewski Wojciech}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Akademii Krakowskiej]]
[[Kategoria:Astronomowie XV wieku]]
[[Kategoria:Dyplomaci I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Filozofowie XV wieku]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Kaliszem]]
[[Kategoria:Matematycy XV wieku]]
[[Kategoria:Polscy astronomowie]]
[[Kategoria:Polscy filozofowie]]
[[Kategoria:Polscy matematycy]]
[[Kategoria:Dyplomaci I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Wykładowcy Akademii Krakowskiej]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Kaliszem]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1446]]
[[Kategoria:Wykładowcy Akademii Krakowskiej]]
[[Kategoria:Zmarli w 1495]]