Dym tytoniowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Zobacz też: Link wewn.
m WP:SK, drobne techniczne
Linia 47:
== Oddziaływanie czynnego palenia na zdrowie ==
[[Plik:Cancer smoking lung cancer correlation from NIH.svg|thumb|350px|Wyraźnie widoczny związek między liczbą wypalanych papierosów w przeliczeniu na osobę (na przykładzie mężczyzn) a liczbą zachorowań na raka płuc ok. 20 lat później]]
=== Wpływ na długość życia ===
Palący żyją średnio o ok. 14 lat krócej niż niepalący<ref>Morbidity and Mortality Weekly Report. April 12, 2002 / 51(14);300-3</ref>.
 
Linia 118:
* efekt ochronny we [[Wrzodziejące zapalenie jelita grubego|wrzodziejącym zapaleniu jelita]], ale '''zwiększający''' ryzyko wystąpienia [[choroba Leśniowskiego-Crohna|choroby Leśniowskiego-Crohna]], innej postaci [[Nieswoiste zapalenia jelit|nieswoistego zapalenia jelit]]<ref>{{Cytuj|autor=Suhal S. Mahid, Kyle S. Minor, Roberto E. Soto, Carlton A. Hornung, Susan Galandiuk|tytuł=Smoking and Inflammatory Bowel Disease: A Meta-analysis|czasopismo=Mayo Clinic Proceedings|data=2006-11-01|issn=0025-6196|wolumin=81|numer=11|s=1462–1471|doi=10.4065/81.11.1462|pmid=17120402|język=en}}</ref>.
* zmniejszone ryzyko [[mięsak Kaposiego|mięsaka Kaposiego]]<ref>{{Cytuj|autor=Goedert JJ, Vitale F, Lauria C, Serraino D, Tamburini M, Montella M, Messina A, Brown EE, Rezza G, Gafa L, Romano N|tytuł=Risk factors for classical Kaposi's sarcoma|czasopismo=Journal of the National Cancer Institute|data=2002-11-20|issn=0027-8874|wolumin=94|numer=22|s=1712–1718|pmid=12441327}}</ref>.
* istnieją pewne dowody zmniejszonego ryzyka [[endometrioza|endometriozy]] u niepłodnych kobiet<ref>{{Cytuj |autor=Stacey A. Missmer, Susan E. Hankinson, Donna Spiegelman, Robert L. Barbieri, Lynn M. Marshall, David J. Hunter |tytuł=Incidence of Laparoscopically Confirmed Endometriosis by Demographic, Anthropometric, and Lifestyle Factors |czasopismo=American Journal of Epidemiology |data=2004-10-15 |issn=0002-9262 |wolumin=160 |numer=8 |s=784–796 |doi=10.1093/aje/kwh275 |pmid=15466501}}</ref>, chociaż inne badania wykazały, że palenie zwiększa ryzyko u płodnych kobiet<ref>{{Cytuj |autor=C. Calhaz-Jorge, Ben W. Mol, J. Nunes, A. P. Costa |tytuł=Clinical predictive factors for endometriosis in a Portuguese infertile population |czasopismo=Human Reproduction |data=2004-09-01 |issn=0268-1161 |wolumin=19 |numer=9 |s=2126–2131 |doi=10.1093/humrep/deh374 |pmid=15229202}}</ref>. Nie ma dowodów na ochronne działanie u kobiet płodnych lub jest ich bardzo niewiele.
* niektóre wstępne dane z 1996 sugerowały zmniejszone ryzyko wystąpienia [[włókniak]]ów<ref>{{Cytuj|autor=J. A. Baron|tytuł=Beneficial effects of nicotine and cigarette smoking: the real, the possible and the spurious |czasopismo=British Medical Bulletin |data=styczeń 1996 |data dostępu=2017-06-02 |issn=0007-1420 |wolumin=52 |numer=1 |s=58–73 |pmid=8746297}}</ref>, jednakże dowody ogółem nie są przekonywające<ref>{{Cytuj |autor=S. M. Schwartz, L. M. Marshall, D. D. Baird|tytuł=Epidemiologic contributions to understanding the etiology of uterine leiomyomata |czasopismo=Environmental Health Perspectives |data=październik 2000 |data dostępu=2017-06-02 |issn=0091-6765 |wolumin=108 Suppl 5 |s=821–827 |pmid=11035989}}</ref>.
* istnieją ograniczone dowody na zmniejszone występowanie nadciśnienia w czasie ciąży<ref>{{Cytuj |autor=J. Zhang, J. Zeisler, M. C. Hatch, G. Berkowitz |tytuł=Epidemiology of pregnancy-induced hypertension |czasopismo=Epidemiologic Reviews |data=1997 |issn=0193-936X |wolumin=19 |numer=2 |s=218–232 |pmid=9494784}}</ref>, lecz nie w przypadku ciąży mnogiej<ref>{{Cytuj |autor=Stephan Krotz, Javier Fajardo, Sanjay Ghandi, Ashlesha Patel, Louis G. Keith |tytuł=Hypertensive disease in twin pregnancies: a review |czasopismo=Twin Research: The Official Journal of the International Society for Twin Studies |data=luty 2002 |issn=1369-0523 |wolumin=5 |numer=1 |s=8–14 |doi=10.1375/1369052022848 |pmid=11893276}}</ref>. Poza tym palenie zwiększa prawdopodobieństwo prawie każdego niekorzystnego działania zdrowotnego, jakie może dotyczyć matki i dziecka, i jest najsilniejszą pojedynczą, modyfikowalną przyczyną chorób i śmierci u matek i noworodków<ref name="CDC">[http://www.cdc.gov/reproductivehealth//MaternalInfantHealth/related/SmokingPregnancy.htm Maternal and Infant Health: Smoking During Pregnancy]</ref>.
* duży odsetek [[Schizofrenia|schizofreników]] stosuje palenie tytoniu jako formę samoleczenia<ref name="mcneill">{{Cytuj pismo | autor = McNeill, Ann | tytuł = Smoking and mental health - a review of the literature | wydawnictwowydawca= SmokeFree London Programme | data = 2001 | url = http://www.ash.org.uk/html/policy/menlitrev.pdf | format = [[PDF]] | data dostępu = 2006-12-14}}</ref><ref name="ocps">{{Cytuj pismo | autor = Meltzer, H., Gill, B., Petticrew, M., Hinds. K. | tytuł = OPCS Surveys of Psychiatric Morbidity Report 3: Economic Activity and Social Functioning of Adults With Psychiatric Disorders. | wydawca = London, Her Majesty’s Stationery Office | data = 1995}}</ref><ref name="kelly_mccreadie">{{Cytuj pismo | nazwisko = Kelly | imię = Ciara | współautorzyautor2 = McCreadie, Robin G. | tytuł= Smoking Habits, Current Symptoms, and Premorbid Characteristics of Schizophrenic Patients in Nithsdale, Scotland |czasopismo=The American Journal of Psychiatry| wydanie = 156 | strony = 1751-1757 | data = 1999 | url = http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/abstract/156/11/1751 | data dostępu = 2006-12-14}}</ref><ref name="hughes_et_al">{{Cytuj pismo | nazwisko = Hughes | imię = J.R. | współautorzyautor2 = Hatsukami, D.K., Mitchell, J.E., & Dahlgren, L.A. | tytuł = Prevalence of smoking among psychiatric outpatients | czasopismo =The American Journal of Psychiatry| wydanie =143 | strony = 993-997 |data = 1986 | url = http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/abstract/143/8/993 | data dostępu = 2006-12-14}}</ref>.
 
Według [[Medycyna chińska|chińskiej medycyny]] palenie mocnego tytoniu, bez nadużywania, przez osoby energetycznie wyziębione może mieć korzystny wpływ na energetykę organizmu<ref>[http://www.doktorpokrywka.pl/site/praktyka/wyklady/papierosy.html Praktyka lekarska Jan Pokrywka: ''Druga prawda o paleniu i o papierosach'']</ref>.