Duch (spirytyzm): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 5.173.32.43 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
na zlecenie Centrum Badań nad Centrum i Okolicą (edycja niepłatna) |
||
Linia 8:
Spirytyzm i [[spirytualizm]] usiłują nadać badaniom nad kontaktami z duchami charakter naukowy, jednak współczesna nauka nie zajmuje się tym tematem, uznając go za sferę wierzeń.
W [[parapsychologia|parapsychologii]]
== Wiara w duchy w ujęciu psychologii ewolucyjnej i antropologii ==
Według [[Pascal Boyer|Pascala Boyera]] duch jako istota nadprzyrodzona jest jedną z kategorii ontologicznych tworzonych w mózgu, gdy [[umysł]] przyswaja wiedzę o świecie i porządkuje ją. Gdy następuje pomieszanie różnych kategorii ze sobą, pojawia się wiara w byty nadprzyrodzone (sfinks, myślące drzewo){{odn|Szlendak|Kozłowski|2008|s=264}}. Istnienie wiary w duchy, które postrzegane są jako nadprzyrodzone istoty mające dostęp do wiedzy o wszystkich czynach popełnionych przez członków społeczności i mogące sankcjonować te czyny, pozwala na ograniczanie łamania zasad w społeczności. Jeśli wiara w duchy połączona jest z tym, że mogą one w każdym momencie się pojawić, aby ukarać jednostkę, to może mieć ona poczucie, że jest ciągle obserwowana, co sprzyja unikaniu łamania zasad{{odn|Goraj|2011|s=43-44}}. [[Stewart Guthrie]] wiąże wiarę w duchy z przystosowaniem polegającym na większej czujności po zmroku i tendencji do wyszukiwania zarysów twarzy innych osób, które mogłyby być zagrożeniem. Poczucie ciągłego zagrożenia w ciemnościach i tendencja do wykrywania twarzy bądź sylwetki człowieka prowadzi do świadomości bycia ciągle obserwowanym przez nadprzyrodzone istoty, którym dodatkowo nadaje się cechy rozumności{{odn|Goraj|2011|s=44-45}}. [[Bruce Hood]] i [[Mary Douglas]] zwracają uwagę na powiązanie wiary w duchy z [[esencjalizm]]em i jego biologicznymi korzeniami. Kontakt ze źródłem choroby może wywoływać wstręt i obrzydzenie (ropnie i inne skazy ciała), dzięki czemu takich obiektów się unika. Podobne emocje pojawiają się w przypadku możliwości kontaktu z obiektem, który może „zarażać” złem. Dotyczy to nie tylko wyobrażonych duchów, ale także miejsc i przedmiotów, z którymi mieli styczność (np. łóżko, dom przestępcy lub osoby zmarłej){{odn|Goraj|2011|s=47-48}}.
== Znane duchy ==
Linia 25 ⟶ 28:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Goraj | imię = Anna | tytuł = Duchy i ludzie. O niektórych motywach kultury masowej z punktu widzenia psychologii ewolucyjnej | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/zm13_2011_GORAJ.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2011 | wolumin = 13 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Szlendak | imię = Tomasz | autor link = Tomasz Szlendak | nazwisko2 = Kozłowski | imię2 = Tomasz | tytuł = Naga małpa przed telewizorem. Popkultura w świetle psychologii ewolucyjnej | wydawca = Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne | miejsce = Warszawa | rok = 2008 | isbn = 978-83-60807-85-9 }}
== Linki zewnętrzne ==
Linia 33 ⟶ 40:
{{Religioznawstwo}}
[[Kategoria:Duchy|
|