Wikipedia

Memetyka: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m Tworzę Szablon:Cytuj
na zlecenie Centrum Badań nad Centrum i Okolicą (edycja niepłatna)
Linia 1:
'''Memetyka''' ([[język angielski|ang.]] ''memetics'') – teorianauka dotyczącabadająca zarówno teoretycznie, jak i empirycznie, procesy [[replikator|replikacji]] [[mem]]ów, ich rozprzestrzenianie się i ewolucję{{odn|Heylighen|2009|s=27}}. Memetyka jest [[paradygmat]]em [[ewolucja kulturowa|ewolucji kulturowej]] zakładającazakładającym, że tak jak w [[Ewolucjaewolucja biologiczna|ewolucji biologicznej]] jednostką doboru jest [[gen]], tak w ewolucji kulturowej jednostką doboru jest [[mem]], czyli najmniejsza jednostka [[informacja|informacji]] [[kultura|kulturowej]].▼
{{dopracować|więcej przypisów=2011-09|pov}}
▲'''Memetyka''' ([[język angielski|ang.]] ''memetics'') – teoria dotycząca [[ewolucja kulturowa|ewolucji kulturowej]] zakładająca, że tak jak w [[Ewolucja|ewolucji biologicznej]] jednostką doboru jest [[gen]], tak w ewolucji kulturowej jednostką doboru jest [[mem]], czyli najmniejsza jednostka [[informacja|informacji]] [[kultura|kulturowej]].
 
== Historia memetyki ==
Memetyka może być zdefiniowana jako podejście próbujące stworzyć model ewolucji memów. Memy przechodzą procesy zmian (mutacji, rekombinacji) swojej wewnętrznej struktury. Różne wersje współzawodniczą o ograniczoną przestrzeń pamięciową dostępną w różnych osobnikach. Najlepiej dostosowana wersja wygra i rozmnoży się. To rozszerzanie się może być przedstawione matematycznie, jednakże w praktyce jest trudno dobrać odpowiednie wartości parametrów modelu. Bardziej jakościowe podejście proponuje tworzenie kryteriów dopasowania memu w stosunku do innych memów, biorąc pod uwagę poszczególne stadia memetycznego cyklu życia.▼
Termin ''meme'' został zaproponowany przez [[Richard Dawkins|Richarda Dawkinsa]] w książce ''[[Samolubny gen]]'' (wydanej w [[1976 w nauce|1976]]) i zdefiniowany jako jednostka przekazu kulturowego lub jednostka [[naśladownictwo|naśladownictwa]] będąca [[replikator]]em kulturowy,kulturowym analogicznyanalogicznym do replikatora w biologii, jakim jest gen{{odn|Dawkins|1996|s=266-268}}. IstniejeKoncepcja tumemu pewnaposłużyła rozbieżność,mu gdyżjako zdaniemuzupełnienie niektórychteorii memetykówsamolubnego genu{{odn|Lejman|2014|s=51}}. Początkowo uwaga psychologów i socjologów próbujących rozwijać koncepcję memetyki skupiała się na aspekcie naśladownictwa, toktóre niew ramach tych nauk było wcześniej genyopisywane, a informacjapóźniej zapisywanazaczęto wzwracać genachwiększą jestuwagę replikatoremna aspekty neurobiologiczne i epidemiologiczne{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2014|s=14}}. Pojęcie memu nie jest pierwszym określającym najmniejszą jednostkę informacji kulturowej. Proponowane były także inne terminy, jak kulturgeny, socjogeny, mnemotypy, idene, i-kultura/m-kultura, a także typy kulturowe, idee i pojęcia{{odn|Biedrzycki|1998|s=84}}{{odn|Wilson|2002|s=205-206}}{{odn|Cloak|1975}}. Dawkins wprowadzając w swojej pracy to pojęcie, użył go tylko jako analogii wobec pojęcia genu, dla lepszego wytłumaczenia na czym polega dobór genowy, dopiero. jednakDopiero w latach 90. XX wieku, dzięki pracom [[Richard Brodie|Richarda Brodiego]] ''Wirus umysłu'' i [[Susan Blackmore]] ''Maszyna memowa'', koncepcja memu stała się popularna. W tej samej dekadzie na popularność paradygmatu wpływ miały internetowe [[lista dyskusyjna|listy dyskusyjne]] ''Virus'' i ''alt.memetics'', tworzącsubskrybowane podwalinyprzez podkilkuset nowointernautów, powstającądo naukęktórych grona należeli m.in. Richard Brodie, [[Daniel Dennett]] i [[Marvin Minsky]]{{odn|Biedrzycki|1998|s=104}}.▼
Tak jak w przypadku genów, nie jest konieczne, aby znać właściwy kod czy nawet wielkość czy granice memu, aby mówić o jego dopasowaniu, aby przewidywać jego przyszłe rozprzestrzenianie się, przetrwanie lub wymarcie w populacji współzawodniczących memów. Takie przewidywania mogą być empirycznie sprawdzone. Np. memetyczna hipoteza mówi, że proste memy rozprzestrzeniają się szybciej. Może to być sprawdzone poprzez obserwację (może w kontrolowanych warunkach) dwóch memów, które są podobne pod wszystkimi względami, poza tym, że jeden jest prostszy.
 
== Powiązania z innymi naukami ==
▲Termin ''meme'' został zaproponowany przez [[Richard Dawkins|Richarda Dawkinsa]] w książce ''[[Samolubny gen]]'' (wydanej w [[1976]]) i zdefiniowany jako [[replikator]] kulturowy, analogiczny do replikatora w biologii, jakim jest gen. Istnieje tu pewna rozbieżność, gdyż zdaniem niektórych memetyków, to nie geny, a informacja zapisywana w genach jest replikatorem. Pojęcie memu nie jest pierwszym określającym najmniejszą jednostkę informacji kulturowej. Proponowane były także inne terminy, jak kulturgeny. Dawkins wprowadzając w swojej pracy to pojęcie użył go tylko jako analogii wobec pojęcia genu, dla lepszego wytłumaczenia na czym polega dobór genowy, dopiero jednak w latach 90. XX wieku, dzięki pracom [[Richard Brodie|Richarda Brodiego]] ''Wirus umysłu'' i [[Susan Blackmore]] ''Maszyna memowa'', koncepcja memu stała się popularna, tworząc podwaliny pod nowo powstającą naukę.
W memetyce zakłada się, że ewolucja kultury jest silnie związana z ewolucją biologiczną. Terminologia memetyki jest w znacznym stopniu stworzona poprzez przystosowanie terminów biologicznych (np.: zamiana ''[[gen]]'' na ''[[mem]]'', a także: [[pula memowa]], [[memotyp]], [[inżynieria memetyczna]], [[mempleks]], [[socjotyp]]), ale samo pojęcie memu zaproponowane przez Dawkinsa powstało także z inspiracji filozoficznych{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2005|s=8}}. Memetyka korzysta też z dorobku innych nauk, przede wszystkim [[socjobiologia|socjobiologii]], [[psychologia ewolucyjna|psychologii ewolucyjnej]], [[teoria gier|teorii gier]], [[neurobiologia|neurobiologii]], [[biologia ewolucyjna|biologii ewolucyjnej]] oraz [[kognitywistyka|nauk kognitywnych]]. Niektóre pojęcia bliskie są podejściu [[Semiologia (tradycja intelektualna)|semiologii]]. Twórca socjobiologii [[Edward Osborne Wilson|Edward Wilson]] w pozycji ''Konsiliencja'' postuluje rozwój tej nauki poprzez zbliżenie jej do semiotyki, utożsamiając pojęcie memu z węzłem [[pamięć semantyczna|pamięci semantycznej]] {{odn|Wilson|2002|s=206}}.
 
Memetyka zakłada, że w przypadku ewolucji kulturowej, odmiennie niż w ewolucji biologicznej, dobór ma charakter nie [[darwinizm|darwinowski]], a [[lamarkizm|lamarckowski]], tzn. że dziedziczone są cechy nabyte w procesie [[socjalizacja|socjalizacji]]. Memy miałyby, inaczej niż geny, replikować się pośrednio, nie na drodze chemicznej zachodzącej w [[kresomózgowie|mózgu]], lecz dzięki interakcjom możliwym poprzez sygnały dochodzące do posiadających narządy recepcyjne jednostek. PrzykłademStanowisko takie odrzuca [[psychologia ewolucyjna|psycholog ewolucyjny]] [[Steven Pinker]], stwierdzając, że mózg nie jest organem biernie przyswajającym i kopiującym informacje, ale filtrującym je zależnie od ewolucyjnych korzyści i ulepszającym produkt dzięki intelektualnemu wysiłkowi. Memetyka jest dla niego koncepcją bliższej epidemiologii niż ewolucyjnej teorii kultury{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2005|s=19-21}}. Jako przykłady replikacji memów czybądź kompleksukompleksów memów ([[mempleks]]ów) sąwskazuje m.insię np. rozprzestrzeniające się ideologie, ale także melodie używane przez niektóre gatunki ptaków, bądź sposoby noszenia czapki baseballowej{{odn|Biedrzycki|1998|s=181}}. Według Brodiego najlepiej replikującymi się memami są te, które związane są z pożywieniem, seksem oraz bezpieczeństwem, ponieważ dostęp do pożywienia, rozmnażanie i unikanie śmierci są istotne z punktu widzenia ewolucji biologicznej. Memy, które miały największy wpływ na przeżycie i rozmnożenie się określa jako kryzys, przesłanie, problem, zagrożenie i sposobność{{odn|Brodie|1997|s=81-82}}. W podejściu Blackmore ostatecznym mempleksem jest [[jaźń]], która zarazem według niej jest bytem iluzorycznym. Zarówno Blackmore, jak i Brodie postulują przeprogramowanie memetyczne, aby pozbyć się szkodliwych memów, które poprzez umysły jednostek realizują swoje, a nie ich interesy{{odn|Lejman|2014|s=53-54}}.
 
== Model ewolucji memów ==
Memetyka postuluje stosowanie metod analogicznych jak w [[genetyka populacyjna|genetyce populacyjnej]] na gruncie kultury. Za pomocą modeli matematycznych i symulacji komputerowych, opartych w szczególności na [[teoria gier|teorii gier]], próbuje wyjaśnić takie kontrowersyjne tematy, jak istnienie religii, systemów politycznych, rozwój nauki, a niekiedy porusza problemy wychodzące zarówno poza proste analogie do zjawisk biologicznych, jak i poza nauki społeczne i wchodzące w zakres "ogólnej„ogólnej teorii replikatorów"replikatorów” np. [[Efekt wąskiego gardła|problem wąskiego gardła]] wywołany memem radykalnej hierarchizacji, który niweluje się przede wszystkim [[egalitaryzm]]em naukowym czy społecznym.
 
▲MemetykaWedług może[[Francis byćHeylighen|Francisa zdefiniowanaHeylighena]] memetykę można określić jako podejściedziedzinę próbującepróbującą stworzyć model ewolucji memów. Memy przechodzą procesy zmian (mutacji, rekombinacji) swojej wewnętrznej struktury. Różne wersje współzawodniczą o ograniczoną przestrzeń pamięciową dostępną w różnychumysłach, osobnikach.a Najlepiejnajlepiej dostosowanadostosowane wersjawersje wygrawygrywają i rozmnoży sięrozprzestrzeniają. To rozszerzanie się może być przedstawione matematyczniewedług matematycznego modelu, jednakżejednak w praktyce jest trudno jest dobrać odpowiednie wartości parametrów takiego modelu. Bardziej jakościowe podejście proponuje tworzenie kryteriów dopasowania memu w stosunku do innych memów, biorąc pod uwagę poszczególne stadia memetycznego cyklu życia. Tak jak w przypadku genów, nie jest konieczne, aby znać właściwy kod czy nawet wielkość i granice memu, aby mówić o jego dopasowaniu oraz przewidywać jego przyszłe rozprzestrzenianie się, przetrwanie lub wymarcie w populacji współzawodniczących memów. Niektóre hipotezy mogą być testowane, jak np. hipoteza o szybszym rozprzestrzenianiu się memów o mniejszej złożoności{{odn|Heylighen|2009|s=29-30}}.
Terminologia memetyki jest w znacznym stopniu stworzona poprzez przystosowanie terminów biologicznych (np.: zamiana ''[[gen]]'' na ''[[mem]]'', a także: [[pula memowa]], [[memotyp]], [[inżynieria memetyczna]], [[mempleks]], [[socjotyp]]). W memetyce zakłada się też, że ewolucja kultury jest silnie związana z ewolucją biologiczną. Brodie pisze, że najlepiej replikującymi memami są te, które związane są z pożywieniem, seksem oraz bezpieczeństwem, ponieważ dostęp do pożywienia, rozmnażanie i unikanie śmierci są istotne z punktu widzenia ewolucji biologicznej.
 
== Inżynieria memetyczna ==
Memetyka zakłada, że w przypadku ewolucji kulturowej, odmiennie niż w ewolucji biologicznej, dobór ma charakter nie [[darwinizm|darwinowski]], a [[lamarkizm|lamarckowski]], tzn. że dziedziczone są cechy nabyte w procesie [[socjalizacja|socjalizacji]].
W niektórych tekstach dotyczących memetyki, autorzy wskazują na możliwość bądź zagrożenie zastosowania inżynierii memetycznej. Pisząc o konieczności przeprogramowania umysłu, Richard Brodie zakładał, że może być to sposób na uniknięcie możliwej manipulacji ludźmi przez socjotechników. Według [[Mariusz Biedrzycki|Mariusza Biedrzyckiego]] jest to utopią, a wobec braku sukcesów w inżynierii genetycznej mało prawdopodobne byłyby sukcesy osób chcących stosować inżynierię memetyczną{{odn|Biedrzycki|1998|s=199-201}}. Susan Blackmore stwierdza, że rodzajem inżynierii memetycznej jest [[psychoterapia]], ale bez memetycznych podstaw{{odn|Blackmore|2002|s=349}}. Andrzej Stępnik, proponując definicję inżynierii memetycznej, kładzie nacisk na aspekt intencjonalnego skłaniania jednostek do określonych zachowań poprzez tworzenie memów i mempleksów oraz wprowadzanie ich do umysłów jednostek. Działania takie są powszechne w wielu obszarach kultury, m.in. w polityce, reklamie, edukacji, nauce i sztuce. Krytyka inżynierii memetycznej kojarzonej z działaniami nieetycznymi byłaby według niego zarazem godzeniem w działalność ocenianą pozytywnie{{odn|Stępnik|2014|s=80}}.
 
== Krytyka memetyki ==
Niektóre pojęcia bliskie są podejściu [[Semiologia (tradycja intelektualna)|semiologii]]. Twórca socjobiologii [[Edward Osborne Wilson|Edward Wilson]] w pozycji ''Konsiliencja'' postuluje rozwój tej nauki poprzez zbliżenie jej właśnie do semiotyki.
Zbyt swobodne analogie między memami i genami, w szczególności porównywanie memów do wirusów doprowadziło do braku dalszego rozwoju tej dyscypliny. Z czasem porzucili zajmowanie się nią wcześniejsi zwolennicy, m.in. biolog molekularny [[Derek Gatherer]] i redaktor ''[[Journal of Memetics]]'' [[Bruce Edmonds]]. Część przyrodników zajmujących się biologicznymi podstawami ewolucji kulturowej, swoje zainteresowania zaczęła realizować w paradygmacie badania [[system złożony|systemów złożonych]]{{odn|Borkowski|2016|s=39}}. Przy rezygnacji z nieuprawnionych analogii i połączeniu memetyki z cybernetyką oraz neurokognitywistyką mogłaby ona według Wojciecha Borkowskiego stanowić teorię kultury analogiczną do teorii ewolucji w biologii{{odn|Borkowski|2016|s=55}}.
 
Jednym z częściej stawianych zarzutów jest kwestia braku wiedzy o tym, czym jest mem i jaka jest jego materialna postać. Zarzut ten jest odpierany w ten, że również struktura genów i ich umiejscowienie nie było znane, gdy formułowano pierwsze koncepcje genetyki, a rozwój neurobiologii pozwala coraz więcej powiedzieć o tym, jak funkcjonuje mózg człowieka i innych ssaków{{odn|Borkowski|2016|s=48-50}}. Innym zarzutem jest to, że łatwo jako mem ujmuje się skomplikowane struktury, takie słowa i znaczenia, których zdefiniowanie wymagałoby czasami dużej ilości stron. W ujęciu Adama McNamary nie ma w tym sprzeczności, ponieważ memom może odpowiadać dynamiczna struktura i nie musi być w pełni logiczna. Podobnie w przypadku genetyki, wraz z postępem badań biologicznych pojęcie genu zaczęło się rozmywać{{odn|Borkowski|2016|s=51}}.
Memetyka korzysta z dorobku innych nauk, przede wszystkim [[socjobiologia|socjobiologii]], [[psychologia ewolucyjna|psychologii ewolucyjnej]], [[teoria gier|teorii gier]], [[neurobiologia|neurobiologii]], [[biologia ewolucyjna|biologii ewolucyjnej]] oraz [[kognitywistyka|nauk kognitywnych]].
 
[[Daniel Dennett]] wskazuje na szereg innych zastrzeżeń wobec memetyki:
W Polsce jedyne cyklicznie ukazujące się wydawnictwo naukowe poświęcone problemom memetyki to "[http://web.archive.org/web/20100923194340/http://www.memetyka.pl/zeszyty.php Zeszyty memetyczne]" wydawane przez Uniwersytet Śląski. Jest to dokumentacja corocznych Warsztatów Memetycznych organizowanych przez Instytut Nauk o Kulturze UŚ. Wojciech Górczyk, jako pierwszy polski historyk, w roku 2010, w piśmie Wydziału Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie zaproponował, aby "współczesną legendę o Graalu" rozpatrywać na gruncie memetyki, a nie historii<ref name=autonazwa1>[http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1865 W. Górczyk, Demitologizacja i remitologizacja Graala w kulturze masowej XX w. , Kultura i Historia, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, nr 18/2010, ISSN 1642-9826]</ref>. Wojciech Górczyk stwierdzając na łamach pisma Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej że: "Wydaje się, że mechanizm funkcjonowania nowego mitu o „Graalu” może dobrze wyjaśnić memetyka – lepiej, niż czynią to historia, lingwistyka czy historia sztuki.", jako pierwszy historyk, w piśmie recenzowanym, które przeszło ocenę parametryczną [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|MNiSW]], uznał, że memetyka lepiej wyjaśnia pewne zjawiska niż pozostałe nauki<ref name=autonazwa1 />.
* wobec stosowanej analogii genetycznej nie można mówić o [[allel]]ach i [[locus|loci]] memów;
* brak nowych spostrzeżeń i wyjaśnień dotyczących kultury, brak możliwości wyjaśnień cech kulturowych dzięki memom;
* lamarckowski charakter ewolucji kulturowej nie pozwala wobec niej zastosować podejścia darwinowskiego;
* charakter przekazu treści kulturowych nie jest wierny i dyskretny (cyfrowy){{odn|Dennett|2017|s=297-327}}.
Odnosząc się do tych zarzutów, Dennet broni podejścia memetycznego. Jako dyskretne i wiernie przekazywane jednostki informacji kulturowej wskazuje słowa, które według niego są strukturami informacyjnymi określającymi sposoby działania. Innymi strukturami mogą być ułożone na skalach dźwięki, czy „alfabet” tańca, na który składają się poszczególne ruchy. W odróżnieniu od transmisji genów przekaz kulturowy wymaga interpretacji i rozumienia, a nie tylko bezmyślnego powielania, które może także się zdarzać. Wariantywność (allele) może w kulturze występować w przypadku wymowy słów, ich znaczeń, a mutacja polegać mogą na zmianie jednego znaczenia (sposobu wymowy) w inne. Zwiększenie wierności przekazu treści możliwe było dzięki pojawieniu się druku i wraz z rozwojem danego elementu kulturowego ta wierność przekazu jest coraz większa{{odn|Dennett|2017|s=297-312}}. Jako błędny wskazuje zarzut o lamarckowskim charakterze ewolucji kulturowej, ponieważ w kulturze brak jest rozróżnienia na genotyp i fenotyp, a to było głównym powodem odrzucenia podejścia Lamarcka, zakładającego, że potomstwo może dziedziczyć cechy nabyte przez rodziców. Przez analogię, rodzicami, dzięki którym pojawiają się słowa w umysłach jednostek, są konkretne wypowiedzi{{odn|Dennett|2017|s=321-325}}. Inni autorzy dokonują jednak rozróżnienia na memy, będące odpowiednikami genów i [[socjotyp]]y (memotypy, femotypy), będące ekspresjami memów i odpowiednikami [[fenotyp]]ów{{odn|Biedrzycki|1998|s=38}}{{odn|Blackmore|2002|s=107-109}}. Przed publikacją ''Samolubnego genu'' podobne stanowisko przedstawił F.T. Cloak, rozróżniając instrukcje i-kultury odnoszące się do procesów nerwowych w mózgu i m-kulturę odnoszącą się do materialnych artekfaktów, będących realizacją i-kultury{{odn|Cloak|1975}}{{odn|Łaszczyca|2017|s=15}}. Zarzut o niemożliwości wyjaśniania cech kulturowych dzięki memom Dennet również określa jako błędny. Stwierdza, że także dzięki poznaniu samych genów nie można określić cech fenotypowych, nie uwzględniając danych dostępnych z innych specjalizacji biologii, takich jak etologia, embriologia, fizjologia bądź biologia molekularna{{odn|Dennett|2017|s=320}}. Jeżeli chodzi o kwestię braku nowego ujęcia wiedzy o kulturze, zauważa, że nowym podejściem jest możliwość opisywania rozprzestrzeniania się innowacji bez odnoszenia tego do procesów psychologicznych, w których wskazuje się na konieczność zauważania, uznawania i doceniania nowych rozwiązań, aby były one świadomie zaakceptowane w danej kulturze{{odn|Dennett|2017|s=316-317}}. Dokonywanie nowych odkryć i testowanie hipotez jest zadaniem trudnym w przypadku memetyki jako nauki w ramach paradygmatu ewolucyjnego, ponieważ aby móc określić adaptacyjne funkcje memów, należy wziąć pod uwagę w analizach dwa środowiska – biologiczne i kulturowe – w których pojawiały się określone efekty socjotypowe/femotypowe pozwalające na rozwiązywanie konkretnych problemów adaptacyjnych. Trudne są do zidentyfikowania okoliczności i ramy czasowe, w których takie efekty mogą się pojawiać, a następnie zmieniać w obu tych środowiskach. Problemy adaptacyjne rozważane powinny być też nie z punktu widzenia ich istotności tylko dla środowiska biologicznego (jak w przypadku psychologii ewolucyjnej), ale z punktu widzenia środowiska biologiczno-kulturowego{{odn|Stępnik|2016|s=73-74}}.
 
[[Piotr Łaszczyca]] wskazuje na inne punkty krytyki koncepcji memetycznej, odnoszące się do braków:
* jednoznacznego powiązania memu z mechanizmami neurobiologicznymi;
* podejścia metodologicznego pozwalającego na pomiar charakterystyki memu, jego rozmiaru i behawioralnej metodyki pomiaru „idei”;
* spójności w definiowaniu memu w kontekście neurofizjologicznym;
* taksonomii memów i poprzez to granic ich zmienności;
* kodyfikacji powiązań między zjawiskami badanymi w ramach memetyki a innymi naukami, takimi jak neurobiologia, psychologia, socjologia bądź kulturoznawstwo{{odn|Łaszczyca|2017|s=18}}.
 
== Memetyka w Polsce ==
Pierwsze publikacje książkowe z zakresu memetyki w języku polskim ukazały się w drugiej połowie lat 90. XX w.: tłumaczenie ''Wirusa umysłu'' Richarda Brodiego w roku 1997 i ''Genetyka kultury'' Mariusza Biedrzyckiego w roku 1998. Od połowy pierwszej dekady XXI w. odbywają się cykliczne ''Warsztaty Memetyczne'' organizowane przez Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych UŚ, których rezultatem są kolejne numery czasopisma ''Teksty z Ulicy'' z podtytułem ''Zeszyt Memetyczny''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/zeszyty.php | tytuł = Teksty z Ulicy (Archiwum) | data dostępu = 2018-08-16}}</ref> wydawanego przez [[Uniwersytet Śląski w Katowicach]]. Późniejsze publikacje zwarte polskich autorów to ''Moc narrativum'' [[Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska|Dobrosławy Wężowicz-Ziółkowskiej]]{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2008}} i ''Siedem bram memetyki'' Roberta Borocha{{odn|Boroch|2016}}. Artykuły w innych czasopismach lub monografiach pojawiają się incydentalnie i dotyczą tematyki m.in. z zakresu globalizacji{{odn|Musiał|2012}}, kultury masowej{{odn|Górczyk|2010}} bądź badań nad kulturami tradycyjnymi{{odn|Dalasiński|2010}}.
 
== Zobacz też ==
* [[genetyka]]
* [[neurobiologia]]
* [[Kłótnia internetowa|flamewar]]
* [[plotka]]
* [[Łańcuszek internetowy|łańcuszek]]
* [[koewolucja genetyczno-kulturowa]]
* [[psychologia ewolucyjna]]
* [[semiotyka]]
* [[humanistyka cyfrowa]]
 
== Przypisy ==
Linia 32 ⟶ 51:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Biedrzycki | imię = Mariusz | autor link = Mariusz Biedrzycki | tytuł = Genetyka kultury | wydawca = Prószyński i s-ka | miejsce = Warszawa | rok = 1998 | isbn = 83-7180-347-8 }}
* W. Górczyk, Demitologizacja i remitologizacja Graala w kulturze masowej XX w., Kultura i Historia, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, nr 18/2010,
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Blackmore | imię = Susan | autor link = Susan Blackmore | tytuł = Maszyna memowa | wydawca = Rebis | miejsce = Poznań | rok = 2002 | isbn = 83-7301-267-2 }}
* [[Richard Brodie]] '', [[Wirus umysłu (książka)|Wirus umysłu]]'',
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Borkowski | imię = Wojciech | tytuł = Memy – reinterpretacja systemowa | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TekstyZUlicy-2016_17-2_borkowski.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2016 | wolumin = 17 | issn = 2081-397X }}
* [[Richard Dawkins]] '', [[Samolubny gen]]'' ([[1976]]),
* [[Boroch Robert]] Boroch, ''Przeciw memetyce''. W: ''Hybris''. Nr 15. 2011, s. 62-99,.▼
* [[Mariusz Biedrzycki]] '', [[Genetyka kultury]]'' ([[1998]]),
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Boroch | imię = Robert, ''| tytuł = Siedem bram memetyki'', (SBM2) -: Recepcjarecepcja Samolubnego genu Richarda Dawkinsa w angielskiej literaturze przedmiotu w latach 1976-1989. Część ICz. 1 | wydawca = Bel Studio | miejsce = Warszawa | rok = 2016, | isbn = 978-83-7798-230-3 }}▼
* [[Susan Blackmore]] '', [[Maszyna memowa]]'' (tłumaczenie wydane w [[1999]]),
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Brodie | imię = Richard | autor link = Richard Brodie | tytuł = Wirus umysłu | wydawca = TeTa Publishing | miejsce = Łódź | rok = 1997 | isbn = 1-896167-03-9 }}
▲* [[Boroch Robert]], ''Przeciw memetyce''. W: ''Hybris''. Nr 15. 2011, s. 62-99,
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Cloak | imię = F.T. (Ted) | tytuł = Is a cultural ethology possible | czasopismo = Human Ecology | wolumin = 3 | wydanie = 3 | data = 1975 | url = https://link.springer.com/article/10.1007%2FBF01531639 | issn = 0300-7839 | doi = }}
▲* Boroch Robert, ''Siedem bram memetyki'', (SBM2) - Recepcja Samolubnego genu Richarda Dawkinsa w angielskiej literaturze przedmiotu w latach 1976-1989. Część I. Warszawa 2016,
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Dalasiński | imię = Tomasz | tytuł = Kultury tradycyjne a memy. Kilka uwag o memetycznej teorii badań antropologicznych | czasopismo = Okolice. Rocznik Etnologiczny | wolumin = 8 | url = https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/33395647/OKOLICE-UMK-SUPER_TEMATY.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1534491378&Signature=%2FIMN5blZf8FDxgJomL%2FGgYppCFg%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DUniwersytet_Mikolaja_Kopernika_w_Toruniu.pdf#page=35 | data = 2010 | issn = 1732‑3185 }}
* {{Cytuj|autor = Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska |tytuł = Moc narrativum. Idee biologii we współczesnym dyskursie humanistycznym |data = 2008 |isbn = 978-83-226-1689-5 |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego |oclc = 233499410 }}▼
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Dawkins | imię = Richard | autor link = Richard Dawkins | tytuł = [[Samolubny gen]] | wydawca = Prószyński i s-ka | miejsce = Warszawa | rok = 1996 | isbn = 83-86868-15-5 }}
* Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska (red.) ''Infosfera. Memetyczne koncepcje kultury i komunikacji. ANTOLOGIA'', Wydawnictwo WSZOP, Katowice [[2009]], {{ISBN|978-83-61378-25-9}}.
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Dennett | imię = Daniel | autor link = Daniel Dennett | tytuł = Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów | wydawca = Copernicus Center Press | miejsce = Kraków | rok = 2017 | isbn = 978-83-7886-334-2 }}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Górczyk | imię = Wojciech | tytuł = Demitologizacja i remitologizacja Graala w kulturze masowej XX w. | czasopismo = Kultura i Historia | url = http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1865 | wolumin = 18| data = 2010 | issn = 1642-9826 }}
* {{Cytuj książkę | odn = tak | rozdział = Memetyka | nazwisko r = Heylighen | imię r = Francis | inni = Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska (red.) | tytuł = Infosfera. Memetyczne koncepcje kultury i komunikacji | wydawca = Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach | miejsce = Katowice | rok = 2009 | isbn = 978-83-61378-25-9 }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Lejman | imię = Jacek | tytuł = Socjobiologiczne korzenie memetyki | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TZU15-2014-03-Lejman.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2014 | wolumin = 15 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Łaszczyca | imię = Piotr | tytuł = Memy w pamięci: jak wyśledzić memy w mózgu | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TZU2017-01_laszczyca.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2017 | wolumin = 18 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Musiał | imię = Bartosz | tytuł = Memetyka jako nauka opisująca zachowania społeczne – globalizacja z punktu widzenia myśli | czasopismo = Współczesne Problemy Ekonomiczne | url = http://www.wzieu.pl/zn/767/ZN_767.pdf | wolumin = 5 | data = 2012 | issn = 2081-9579 }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Stępnik | imię = Andrzej | tytuł = Inżynieria memetyczna. Próba dookreślenia i oceny | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TZU15-2014-05-Stepnik.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2014 | wolumin = 15 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Stępnik | imię = Andrzej | tytuł = Co memetyka może wnieść do wiedzy o danej kulturze? Metodologiczne aspekty memetyki | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TekstyZUlicy-2016_17-3_stepnik.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2016 | wolumin = 17 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Wężowicz-Ziółkowska | imię =Dobrosława | tytuł = Skąd się biorą memy? Biologia wobec problemu genezy i ontologii ideosfery | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/zm09_2005_ZIOLKOWSKA.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2005 | wolumin = 9 | issn = 2081-397X }}
▲* {{Cytuj książkę |autor odn = Dobrosławatak | nazwisko = Wężowicz-Ziółkowska | imię = Dobrosława |tytuł = Moc narrativum. Idee biologii we współczesnym dyskursie humanistycznym |data = 2008 |isbn = 978-83-226-1689-5 |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego |oclc = 233499410 }}
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Wężowicz-Ziółkowska | imię = Dobrosława | tytuł = Jednostki pamięci kulturowej. Próba kulturoznawczej redefinicji i interpretacji hipotezy memetycznej | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TZU15-2014-01-Ziolkowska.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2014 | wolumin = 15 | issn = 2081-397X }}
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Wilson | imię = Edward O. | autor link = Edward Osborne Wilson | tytuł = Konsiliencja | wydawca = Wydawnictwo Zysk i S-ka | rozdział = Od genów do kultury| miejsce = Poznań | rok = 2002 | isbn = 83-7150-811-5 }}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 47 ⟶ 78:
* [http://users.lycaeum.org/~sputnik/Memetics/ Lista różnorodnych tekstów dotyczących memetyki]
 
[[Kategoria:Memetyka|* ]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Memetyka”