Wikipedia

Samuel Willenberg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 37.47.42.93) i przywrócono wersję 54566787 autorstwa Boston9
Linia 33:
Jego ojciec [[Perec Willenberg]] był przed wojną nauczycielem w żydowskim gimnazjum w [[Częstochowa|Częstochowie]], utalentowanym malarzem i artystą-plastykiem, zajmował się m.in. dekorowaniem [[Synagoga|synagog]]<ref name="gw2002">{{Cytuj stronę | url = http://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/1,48725,19656618,zmarl-samuel-willenberg-ostatni-wiezien-treblinki-pochodzil.html?utm_source=facebook.com&utm_medium=SM&utm_campaign=FB_Czestochowa_Wyborcza | tytuł = Zmarł Samuel Willenberg, ostatni więzień Treblinki. Pochodził z Częstochowy | autor = Tomasz Haładyj | data = 2016-02-20 | praca = Gazeta Wyborcza | opublikowany = Agora SA | język = pl | data dostępu = 2016-02-21}}</ref>. Matka Maniefa z domu Popow – [[Prawosławie|prawosławna]] Rosjanka – dopiero po ślubie przeszła na [[judaizm]]. Rodzina Willenbergów mieszkała w Częstochowie przy ulicy Fabrycznej.
 
Wybuch [[II wojna światowa|wojny]] zastał go w [[Radość (Warszawa)|Radości]] pod [[Warszawa|Warszawą]], gdzie wraz z matką i siostrami, IdąItą i Tamarą, spędzał wakacje. 6 września 1939 wyruszył na wschód, w kierunku [[Lublin]]a. W czasie marszu na ochotnika przyłączył się do [[Wojsko Polskie (II RP)|wojska]]. Brał udział m.in. w potyczce z [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] w okolicach [[Chełm]]a 25 września, w czasie której został ciężko ranny. Trafił do szpitala polowego, skąd uciekł po trzech miesiącach i przedostał się do Radości. Na początku 1940 wraz z matką i siostrami wyjechał do [[Opatów|Opatowa]], gdzie w miejscowej synagodze jego ojciec malował [[Polichromia|polichromie]]. Cała rodzina znalazła się w miejscowym getcie. Samuel zajmował się m.in. sprzedażą miejscowym chłopom obrazków malowanych przez ojca, przez kilka miesięcy pracował także w hucie w [[Starachowice|Starachowicach]]<ref>Andrzej Żbikowski, ''Posłowie'', [w:] {{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 176 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>.
 
W 1942 Willenbergowie, dzięki wyrobionym „aryjskim” dokumentom, postanowili wyjechać do Częstochowy. Tam ktoś z sąsiadów zadenuncjował IdęItę i Tamarę Niemcom<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Żbikowski | imię = Andrzej | tytuł = Posłowie, [w:] Samuel Willenberg, Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 176 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Na prośbę matki, która podjęła próbę odnalezienia i uwolnienia córek, Samuel wrócił do Opatowa. Stąd wraz z ok. 6500 mieszkańcami getta<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grynberg | imię = Michał | tytuł = Życie i zagłada Żydów polskich 1939-1945 | wydawca = Oficyna Naukowa | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 202 | isbn = 83-88164-65-1 | nazwisko2 = Kotowska | imię2 = Maria}}</ref> 20 października 1942 trafił do [[Obóz zagłady w Treblince|obozu zagłady w Treblince]].
 
Idąc za radą jednego z więźniów Treblinki napotkanego na rampie obozowej, podał się za murarza. Pomogło mu to, że miał na sobie pobrudzony farbą kitel swego ojca, który założył w dniu wysiedlenia z Opatowa<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 9 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Jako jedyny z transportu uniknął śmierci w komorach gazowych i został skierowany do obozowego [[Sonderkommando]]. Po wprowadzeniu przez Niemców numeracji więźniów otrzymał numer 937. Pracował m.in. w magazynie rzeczy należących do zamordowanych Żydów, gdzie wśród posortowanej odzieży rozpoznał ubrania swoich dwóch sióstr<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Willenberg | imię = Samuel | tytuł = Bunt w Treblince | wydawca = Biblioteka „Więzi” | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 50 | isbn = 83-88032-74-7}}</ref>. Potem trafił do komanda zajmującego się maskowaniem obozu.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Samuel_Willenberg”