Filoteusz Kokkin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam szablon cytowania
int.
Linia 3:
|imię i nazwisko oryginalne =
|imię przybrane = Filoteusz Kokkin
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł =
|grafika =
|opis grafiki =
|herb =
Linia 41:
|www =
}}
'''Filoteusz Kokkin''' lub '''Kokkinos''' (ur. ok. 1300 w [[Saloniki|Salonikach]], zm. 1379 w [[Konstantynopol]]u) – [[patriarcha Konstantynopola]] od listopada 1353 do 1354 oraz od 1364 do 1376.
 
== Życie ==
Filoteusz urodził się około 1300 roku w [[Saloniki|Tesalonice]]. Kształcił się pod kierunkiem filologa i retora [[Tomasz Magister|Tomasza Magistra]]. Po ukończeniu nauki wstąpił do klasztoru na górze [[Synaj (góra)|Synaj]]. Od 1339 roku przebywał w [[Wielka Ławra|Wielkiej Ławrze]] na górze [[Athos|Atos]]. W 1340 roku wystąpił w obronie [[hezychazm]]u i nauki [[Grzegorz Palamas|Grzegorza Palamasa]]. W 1347 roku został metropolitą Heraklei, a w 1354 roku [[Cesarstwo Bizantyńskie|cesarz]] [[Jan VI Kantakuzen]] wyznaczył go na stanowisko patriarchy Konstantynopola, w miejsce usuniętego [[Kalikst I (patriarcha Konstantynopola)|Kaliksta I]]. Po abdykacji Jana VI Kantakuzena w 1354 roku Filoteusz został zmuszony do rezygnacji, a następnie uwięziony pod zarzutem zdrady stanu względem dynastii [[Paleologowie|Paleologów]]. Uwolniony z więzienia w 1355 roku powrócił na stolicę w Heraklei. Zrehabilitowany przez [[Demetriusz Kydones|Demetriusza Kydonesa]], w 1364 roku ponownie objął urząd patriarchy. Przeciwstawiał się unii kościelnej z Rzymem, której zwolennikiem był cesarz [[Jan V Paleolog]]. Popierał hezychazm. W 1368 roku kanonizował Grzegorza Palamasa i potępił jego przeciwnika Prochora Kydonesa (brata Demetriusza). W 1371 roku przywrócił metropolię [[Halicz (miasto)|halicką]]. W obliczu zagrożenia [[Imperium Osmańskie|tureckiego]] wzywał władców prawosławnych (Bułgarii, Serbii, Rusi) do zawarcia przymierza antytureckiego. W 1376 roku zrezygnował ze stolicy patriarszej. Kościół pawosławny czci go jako obrońcę [[Prawosławie|prawosławia]] w tzw. niedzielę prawosławia (I niedziela [[Wielki post|Wielkiego Postu]])<ref name="Enc242">{{Cytuj książkę |tytuł= Encyklopedia katolicka |tom=5 |strony=242 |rozdział=Filoteusz Kokkinos |nazwisko r= Hryniewicz|imię r=Wacław |autor link=Wacław Hryniewicz }}</ref>.
 
== Pisma ==
W spuściźnie Filoteusza przeważają pisma polemiczno-dogmatyczne w obronie palamizmu. Napisał ''15 Argumentów przeciwnych '' (''Antirretikój'', wyd. w ''Tomos Agapes'', [[Jassy]], 1698; [[Patrologia Graeca|PG]] 151, 773-1186773–1186) stanowiące polemikę dogmatyczną z poglądami religijnymi historyka [[Nicefor Gregoras|Nicefora Gregorasa]]. 12 diatryb powstało w okresie późniejszym z namowy Jana Kantakuzena. Filoteusz dowodził w tym dziele, że prawdziwa teologia nie potrzebuje [[dialektyka|dialektyki]] [[Arystoteles]]a, lecz wierności nauce [[Ojcowie Kościoła|Ojców Kościoła]]. Napisał również czternaście ''Rozdziałów'' (''Kephalajaj'') poświęconych zwalczaniu ''herezji [[Barlaam z Kalabrii|Barlaama]] i [[Grzegorz Akyndyn|Akyndyna]]''. Oprócz tego napisał ''Żywot Palamasa'' (''Bios''), w którym zastosował doktrynę [[hezychazm|palamicką]] do ortodoksyjnej hagiografii. Pozostawił po sobie wiele pism homiletycznych, liturgicznych i poematów kościelno-liturgicznych. Pod redakcją Filoteusza powstał w 1339 roku ''Tomos'' (''Tómos hagiorejtikós'') broniący nauki Palamasa, którym posłużono się na synodzie w 1341 roku, dla określenia ortodoksji Kościoła bizantyńskiego. Przygotowywał też tomos synodu z 1351 roku (wspólnie z [[Nil Kabazylas|Nilem Kabazylasem]]) i synodu z 1368 potępiającego Prochora Kydonesa<ref name="Jur287">{{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej|strony=287-288 287–288}}</ref><ref name="Enc242"/>.
 
== Przypisy ==
Linia 53:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |tytuł= Encyklopedia katolicka |wydawca= Towarzystwo Naukowe KUL |miejsce=Lublin |rok=1989 |tom=5 |strony=242 |rozdział=Filoteusz Kokkinos |nazwisko r= Hryniewicz|imię r=Wacław |autor link=Wacław Hryniewicz }}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej|wydawca= Ossolineum |miejsce=Wrocław |rok=1984 |strony= |isbn=83-04-01422-X}}