Grzegorz III Mammas: Różnice pomiędzy wersjami

'''Grzegorz III Mammas''' (gr.: Γρηγόριος Γ΄ Μαμμής, ''Grēgorios III Mammēs'', ur. ok. 1400, zm. [[1459]]) – patriarcha [[Konstantynopol]]a w latach 1443-14501443–1450. [[Teolog]] [[Cesarstwo Bizantyńskie|bizantyński]], zwolennik [[Unia florencka|unii florenckiej]].

Grzegorz pochodził z zamożnej rodziny bizantyńskiej, Melissenów, związanej z dworem [[Paleologowie|Paleologów]]. W 1415 roku wstąpił do klasztoru w Konstantynopolu. W latach 1423-14281423–1428 był spowiednikiem cesarza [[Jan VIII Paleolog|Jana VIII Paleologa]]. Był uczestnikiem soboru [[Sobór w Ferrarze|ferraro]]-[[Sobór florencki|florenckiego]] (1438-14391438–1439) jako przedstawiciel patriarchy [[Aleksandria|aleksandryjskiego]] Filoteusza. W Ferrarze początkowo występował przeciwko unii Kościołów łacińskiego i greckiego, jednak pod wpływem wystąpienia [[Bessarion]]a przeciw antyunijnym poglądom [[Marek Eugenik|Marka Eugenika]] i ujęty zachowaniem łacinników zgodził się przyjąć urząd głównego doradcy cesarza w sprawie pertraktacji unijnych<ref>{{Cytuj książkę |tytuł= Encyklopedia katolicka |tom=5 |strony=345 |rozdział=Grzegorz III |nazwisko r=Walkusz |imię r=Jan }}</ref>. Podczas soboru florenckiego opowiadał się za jednością z Rzymem. Podpisanego traktatu unijnego bronił też po powrocie do Konstantynopola<ref name="Wal346">{{Cytuj książkę |tytuł= Encyklopedia katolicka |tom=5 |strony=346 |rozdział=Grzegorz III |nazwisko r=Walkusz |imię r=Jan }}</ref>.

W 1443 roku po śmierci patriarchy Metrofana został wybrany jego następcą<ref>[[Jerzy Sfrantzes]] podaje w swojej ''Kronice'' rok 1445</ref>. Do śmierci cesarza w 1448 roku cieszył się jego pełnym poparciem, później jego wpływy zaczęły się zmniejszać. Jego prołacińskie stanowisko od początku budziło gwałtowny sprzeciw duchowieństwa konstantynopolitańskiego i mieszkańców stolicy. Atakowany w 1450 roku opuścił Konstantynopol i 12 października przybył do [[Despotat Morei|Morei]] do portu Koroni. Kiedy i tam nie znalazł poparcia w sierpniu 1451 roku udał się do Rzymu, gdzie został przyjęty przez papieża [[Mikołaj V|Mikołaja V]]<ref>O. Jurewicz dopiero 1451 rok uznaje za datę końcową patriarchatu Grzegorza III (''Historia literatury bizantyńskiej'', s. 291)</ref>. Nie zgodziwszy się na abdykację Grzegorz III nadal w Rzymie posługiwał się tytułem patriarchy, po upadku Konstantynopola jako tytularny [[łaciński patriarcha Konstantynopola]]. Do 1453 roku papież w korespondencji z Bizancjum domagał się od cesarza [[Konstantyn XI Paleolog|Konstantyna XI]] przywrócenia Grzegorza III na stolicę patriarszą, czyniąc z tego jeden z warunków udzielenia przez Zachód pomocy Konstantynopolowi<ref name="Gri">{{cytuj stronę|url=http://www.pravenc.ru/text/166695.html |tytuł=Grigorij III Mamma |autor=E. PG}}</ref>. W latach 1451-14591451–1459 Grzegorz III sprawował jurysdykcję nad terenami greckimi podległymi [[Republika Wenecka|Wenecji]] utwierdzając w wierności Stolicy Apostolskiej nowo konsekrowanych biskupów obrządku wschodniego. Grzegorz III zmarł w Rzymie w 1459 roku{{r|Wal346}}.

* {{Cytuj książkę |tytuł= Encyklopedia katolicka |wydawca= Towarzystwo Naukowe KUL |miejsce=Lublin |rok=1989 |tom=5 |strony=345-346 |rozdział=Grzegorz III |nazwisko r=Walkusz |imię r=Jan }}