Jan Mrozowicki (1910–1972): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
zmiana infoboksu, usunięcie nieadekwatnych źródeł, poprawki techniczne
Linia 1:
{{Czy wiesz do artykułu|5}}
{{SzlachcicBiogram infobox
|imię i nazwisko = Jan Klemens Mrozowicki
|wszystkieimię imionai nazwisko org =
|imięgrafika oryginalne =
|grafika opis grafiki =
|opisdata grafikiurodzenia = 10 marca 1910
|miejsce urodzenia = Korabniki
|herb = Herb Prus III.svg
|data śmierci = 1 maja 1972
|opis herbu = [[Prus III]]<ref>[[Szymon Okolski]], ''Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent'', t. II, Kraków, 1643, s. 554.</ref><ref>[[Kasper Niesiecki]], ''Korona polska przy złotej wolności'', t. III, s. 318.</ref>
|miejsce śmierci = Gdynia
|tytuł = kapitan żeglugi wielkiej
|dynastianarodowość = polska
|rodzina tytuł naukowy = [[Mrozowiccy herbu Prus III]]
|dataedukacja urodzenia = 10 marca 1910 =
|Alma Mater = [[Uniwersytet Morski w Gdyni|Państwowa Szkoła Morska w Gdyni]]
|miejsce urodzenia = Korabniki
|datauczelnia śmierci = 1 maja 1972 =
|miejscewydział śmierci = Gdynia
|tytuł stanowisko = [[kapitan żeglugi wielkiej]]
|ojciec = Adam Kazimierz Mrozowicki<ref>Szymon Okolski, Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent, t. II, Kraków, 1643, s. 554.</ref><ref>Kasper Niesiecki, Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami... ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana... roku wolności ludzkiej przez wcielonego Boga windykowanej, t. III, Lwów, 1740, s. 318.</ref><ref>http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25]</ref>
|pracodawca = [[Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe|Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe]], [[Polskie Linie Oceaniczne]], [[Chipolbrok]]
|matka = Zofia Janina Żelska<ref>Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.</ref>
|mąż majątek =
|wikicytatypartia =
|żona = Anna Diakonow<ref>Anna Mrozowicka. W: Powstańcze Biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-11-21]</ref>
|dzieciwyznanie = Krzysztof Andrzej, Jerzy Adam, Michał Piotr
|rodzeństworodzice = Adam Kazimierz ArturMrozowicki, [[Józef MrozowickiZofia (1913–1940)|JózefJanina Michał]]Żelska
|małżeństwo = Anna Diakonow
|odznaczenia = {{order|OOP|KK}} {{order|KZ|Z}} {{order|MMOR|3}} {{order|AS|1}} {{order|1939STAR|1}} {{Order|IS}} {{order|WM1939|1}} {{order|MZOK|Z}} Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Morza”
|commonspartner =
|wikiźródłapartnerka =
|dzieci = Krzysztof Andrzej, Jerzy Adam, Michał Piotr
|wikicytaty =
|krewni i powinowaci = Kazimierz Artur, [[Józef Mrozowicki (1913–1940)|Józef Michał]]
|zawód = oficer marynarki handlowej
|odznaczenia = {{order|OOP|KK}} {{order|KZ|Z}} {{order|MMOR|3}} {{order|AS|1}} {{order|1939STAR|1}} {{Order|IS}} {{order|WM1939|1}} {{order|MZOK|Z}} Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Morza”
|commons =
|herbwww = Herb Prus III.svg=
}}
[[Plik:Herb Prus III.svg|thumb|[[Prus III]], herb rodziny kapitana Mrozowickiego<ref>http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25].</ref>]]
 
'''Jan Klemens Mrozowicki''' (ur. [[15 marca]] [[1910]] w Korabnikach, zm. [[1 maja]] [[1972]] w Gdyni) – polski [[kapitan żeglugi wielkiej]], literat.
 
== Życiorys ==
Urodził się 15 marca 1910 roku w [[Korabniki|Korabnikach]], majątku rodziców<ref name=":0">{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni,|miejsce= Gdynia, 2006, s. 481. |data =2006|strony= 481}}</ref>, jako najstarszy syn [[Adam Kazimierz Mrozowicki|Adama Kazimierza]], ziemianina i Zofii Janiny Żelskiej z Husiatyna<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni,|miejsce= Gdynia,|data= 2006, s. 984. |data strony= 984}}</ref>. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], w której w 1914 roku poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, matka sprzedała Korabniki<ref name=psb>''[[{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Polski Słownik Biograficzny]]'', t.| tom=XXII,|data= 1977, s.|strony= 208–209.}}</ref>. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył [[Korpus Kadetów Nr 1|Korpus Kadetów nr 1]] we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku,<ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej,|miejsce= Warszawa 2001,| s.strony= 269. |data = 2001}}</ref><ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Aneks,|miejsce= Warszawa 2006,| s.strony= 75-76.75–76 |data = 2006}}</ref>, po której został podchorążym w [[Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej|Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu]], następnie studiował w [[Uniwersytet Morski w Gdyni|Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni]], którą ukończył w 1934 roku uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Awanse w polskiej marynarce handlowe |url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=189571|czasopismo = Dzień Bydgoski | wydanie = 283 | wolumin = 6 | strony = 7 | data = 1934-12-13 | url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=189571}}</ref>. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej<ref>Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.</ref>. Podjął początkowo pracę w [[Urząd Morski w Gdyni|Urzędzie Morskim w Gdyni]], a następnie został oficerem kompanii żeglugowej [[Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe]], gdzie między innymi był oficerem transatlantyka [[SS Pułaski]]. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „[[Latarnia Morska|Latarni Morskiej]]”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze<ref>„Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.</ref><ref>Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.</ref> i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”<ref>„Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.</ref>
 
Uczestniczył w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] na morzu pod polską banderą i pod dowództwem [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji brytyjskiej]], jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: [[SS Cieszyn|SS „Cieszyn”]], [[SS Lublin|SS „Lublin”]], [[MS Morska Wola|MS „Morska Wola”]], [[SS Białystok|SS „Białystok”]] oraz [[SS Tobruk|SS „Tobruk”]] i [[MS Sobieski|MS „Sobieski”]]. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie [[Kaolack]] na rzece [[Saloum (rzeka)|Saloum]] w [[Senegal]]u w ówczesnej [[Francuska Afryka Zachodnia|Francuskiej Afryce Zachodniej]] i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale [[La Manche]] nieopodal [[Falmouth (Anglia)|Falmouth]] „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie [[Atlantic Star]]. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony [[Italy Star]]. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po [[Operacja Overlord|lądowaniu wojsk alianckich w Normandii]] przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie [[Medal Morski|Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi]] (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: [[War Medal 1939–1945]] i [[1939–1945 Star]]<ref name=ency>Encyklopedia":0" Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.</ref><ref>Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.</ref><ref>Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.</ref>.
 
Po zakończeniu wojny powrócił do kraju i wziął udział w odtwarzaniu floty handlowej. W kwietniu 1946 roku został delegowany w charakterze starszego oficera na [[MS Batory|MS „Batory”]]. Następnie kolejno dowodził ponad dwudziestoma polskimi statkami, armatorów: Żegluga Polska Line, przemianowana w 1951 roku na [[Polska Żegluga Morska|Polską Żeglugę Morską]], Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe przemianowane w 1951 roku na [[Polskie Linie Oceaniczne]] oraz [[Chipolbrok|Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe Chipolbrok]]<ref name=ency":0" />.
 
Od wczesnej młodości parał się literaturą, opublikował szereg wspomnień, opowiadań i artykułów poświęconych głównie problematyce morskiej, m.in.: w „[[Orlęta (czasopismo Korpusu Kadetów Nr 1)|Orlętach: czasopiśmie młodzieży Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie]]”, 1928, „Świcie. Miesięczniku Ilustrowanym Związku Kresowej Młodzieży Polskiej”, Lwów, 1931. W latach 1941–1946 opublikował w wydawnictwie londyńskim „Polska na Morzach”, m.in. artykuły „Monsieur Basse-Balla” (R. I i II, 1941-42 nr 1 i 2.), „Morska Zjawa zostaje commodorem” (R. VI, 1946 nr 30.) Za książkę „Konwój w nieznane”, wydaną w Gdańsku w 1969 roku, w 1970 roku dostał nagrodę literacką im. Józefa Conrada<ref>Dziennik Bałtycki, 1970, nr 134 z dnia 6-7.08.1970.</ref>.
 
Zmarł 1 maja 1972 roku w Gdyni i został pochowany na [[Cmentarz Witomiński|Cmentarzu Witomińskim]] tamże.<ref>{{Cytuj |autor name=":0" |tytuł = Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481. |data = }}</ref>.
 
== Rodzina ==
W 1947 roku poślubił wdowę po swoim młodszym bracie, [[Józef Mrozowicki (1913–1940)|Józefie Michale]], Annę.<ref>{{Cytuj |autor name=":0" |tytuł = Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481. |data = }}</ref> <ref>{{Cytuj |autor name=psb |tytuł = Polski Słownik Biograficzny, tom XXII, 1977, s. 208–209. |data = }}</ref>. Jego żona w czasie II wojny światowej była członkiem [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], podczas [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] była sanitariuszką w [[Zgrupowanie Żubr|Zgrupowaniu Żubr]] II Obwodu na Żoliborzu, po upadku powstania została wywieziona przez Niemców na roboty przymusowe do Austrii, gdzie pracowała w fabryce Rich. Klinger A.G. w Wien-Gumpoldkirchen przy produkcji uszczelek dla przemysłu lotniczego<ref name="zona-biogram">{{Cytuj stronę | url = https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/anna-mrozowicka,32248.html | tytuł = Anna Mrozowicka | praca = Powstańcze Biogramy | opublikowany = Muzeum Powstania Warszawskiego | data dostępu = 2018-11-21}}</ref>. Po wyzwoleniu do 1947 roku była kierowniczką Domu Dziecka Polskiego Czerwonego Krzyża im. Powstańców Warszawskich w Solicach Zdroju, po ślubie z Mrozowickim zamieszkała w Gdyni i poświęciła się pracy społecznej, m.in. w Lidze Kobiet i Związku Zawodowym Marynarzy oraz była organizatorką wielu przedsięwzięć charytatywnych na terenie Sopotu, gdzie zamieszkała po owdowieniu. Zmarła 22 sierpnia 2008 roku w Gdańsku<ref name=ency":0" />.
 
Pozostawił trzech synów: Krzysztofa Andrzeja, Jerzego Adama oraz [[Michał Piotr Mrozowicki|Michała Piotra]]<ref name="zona-biogram" />.
 
== Odznaczenia ==
Był odznaczony: Krzyżem Kawalerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], Złotym [[Krzyż Zasługi|Krzyżem Zasługi]], Złotym [[Medal „Za zasługi dla obronności kraju”|Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”]], a także Złotą [[Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza”|Odznaką „Zasłużony Pracownik Morza”]].
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* ''Encyklopedia Gdyni'', Gdynia, 2006, s. 481.
* Mirosław Azembski, ''Mój kapitan'', Warszawa 1964.
* Jan Mrozowicki, ''Konwój w nieznane'', Gdańsk 1969.
 
== Literatura dodatkowa ==
* [[Kasper Niesiecki]]: ''[https://polona.pl/item/korona-polska-przy-zlotey-wolnosci-starozytnemi-rycerstwa-polskiego-y-wielkiego-xiestwa,MTgxMDA2/163/#item Mrozowicki herbu Prus]''. [W:] ''Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami...''. T. III. Lwów, 1740, s. 317–318.
 
{{SORTUJ:Mrozowicki, Jan Klemens}}