Język hiszpański: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Page of Lay of the Cid.jpg|thumb|200px|left|Jedna ze stronic rękopisu ''Poematu o Cydzie'']]

[[Plik:Juan de Zúñiga dibujo con orla.jpg|thumb|200px|Antonio de Nebrija, autor pierwszej gramatyki języka hiszpańskiego – ''Gramática de la lengua castellana'']]

Historia języka hiszpańskiego, ze śladami łaciny pochodzącymi z [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa rzymskiego]], zaczyna się już w [[V wiek]]u, głównie w centralnej i północnej części [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]]. Wraz z upadkiem Cesarstwa wpływy [[łacina|łaciny]] zaczęły się stopniowo zmniejszać, a pochodzący jeszcze z czasów rzymskich podział terytorialny przyczynił się do powstania różnic dialektalnych w języku łacińskim. Z czasem różnice te się pogłębiały, co doprowadziło przed końcem pierwszego tysiąclecia do powstania wielu nowych języków, między innymi języka hiszpańskiego (kastylijskiego). Nazwa samego języka, jak i nazwa kraju, pochodzi od rzymskiej prowincji [[Okres rzymski na Półwyspie Iberyjskim|Hispania]], obejmującej cały Półwysep Iberyjski. ''Romance'' – była to pierwsza hiszpańszczyzna z elementami łaciny. Język literacki oparł się na dialekcie kastylijskim już w [[Średniowiecze|średniowieczu]], zaś rola tego dialektu wzrosła, gdy ówczesny król Hiszpanii [[Alfons X Mądry|Alfons X]] w [[1253]] roku zarządził, że gdy dojdzie do wątpliwości co do znaczenia słów, decyduje znaczenie kastylijskie. Na obecne ukształtowanie się języków używanych w [[Hiszpania|Hiszpanii]] wpłynęły znacząco postępy [[Rekonkwista|rekonkwisty hiszpańskiej]] wyzwalającej zajęte w [[VIII wiek]]u przez [[Arabowie|Arabów]] obszary Półwyspu Iberyjskiego, gdy na ówczesne dialekty ludności miejscowej nakładał się dialekt kastylijski. Pierwszymi tekstami literackimi w ówczesnym języku ''romance'' były teksty ludowe i poezja śpiewana, a najstarszymi gatunkami poetyckimi były [[jarcha]]s powstałe w [[Andaluzja|Andaluzji]] w języku ''romance-mozárabe'' zawierającym w sobie naleciałości z [[język arabski|języka arabskiego]]<ref>Rico, F. ''Historia y critica de la literatura española'', tomos I-IX, Ed. Crítica; Alborg, J. L., ''Historia de la literatura española'', Madrid, Gredos</ref>. Z kolei za najstarszy tekst hiszpański uważa się epopeję ludową z ok. [[1140]] r. – [[Poemat o Cydzie|Poema del mio Cid]], choć słowa hiszpańskie pojawiły się już wcześniej w klasztornym rękopisie łacińskim z [[X wiek]]u. Literacki język hiszpański ukształtował się w [[XV wiek]]u, kiedy to Królowie [[Kościół łaciński|Katoliccy]] – [[Ferdynand Aragoński]] i [[Izabela I Katolicka|Izabela Kastylijska]] – zakończyli rekonkwistę Hiszpanii, podbijając arabski [[Emirat Grenady]] – ostatnie mauretańskie królestwo. W [[1492]] r. została opublikowana pierwsza gramatyka języka hiszpańskiego – ''Gramática de la lengua castellana'' opublikowana przez [[Antonio de Nebrija|Antonio de Nebriję]]<ref>[http://www.antoniodenebrija.org/indice.html Asocación Cultural Antonio de Nebrija (hiszp.)]</ref>. Ten sam autor opublikował również słownik hiszpański i zasady ortografii języka hiszpańskiego. Hiszpania w tym czasie stała się światową potęgą i centrum [[imperium hiszpańskie|rozległego imperium]]. Standardowe zasady języka hiszpańskiego były oparte na języku kastylijskim (dialekt z Kastylii). Do dziś używa się obydwu nazw: hiszpański i kastylijski (''castellano'').