Altruizm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
na zlecenie Centrum Badań nad Centrum i Okolicą (edycja niepłatna) |
→Altruizm w ujęciu biologii ewolucyjnej: Poprawiona literówka. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 16:
[[Biologia ewolucyjna|Biolog ewolucyjny]] [[William Donald Hamilton|William D. Hamilton]] w swojej pracy doktorskiej zaproponował koncepcję zwaną [[altruizm krewniaczy|altruizmem krewniaczym]] oraz [[reguła Hamiltona|regułę Hamiltona]], która potwierdzana została w badaniach biologów{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2008|s=49}}. Według tego podejścia, spopularyzowanego później przez [[Richard Dawkins|Richarda Dawkinsa]], altruistyczne zachowania organizmów tłumaczyć można „[[samolubny gen|egoizmem genów]]”. Geny „korzystają” na tym, że pewne jednostki poświęcają się dla innych z nimi spokrewnionych, ponieważ przez to w populacji pozostaje większa liczba kopii tych genów. Z tego powodu zachowania altruistyczne częściej występują wobec jednostek ze sobą spokrewnionych, posiadających większą liczbę wspólnych genów. Matki częściej zajmują się dziećmi swoich córek, niż dziećmi synów, co wynika z [[niepewność ojcostwa|braku pewności]], kto jest biologicznym ojcem dziecka. Podobnie większe inwestycje w stosunku do wnuków mają miejsce w przypadku dziadków ze strony matki. U opiekujących się potomstwem gatunków, u których dochodzi do [[zapłodnienie zewnętrzne|zapłodnienia zewnętrznego]], problem niepewności ojcostwa nie występuje{{odn|Szlendak|2010|s=48-49}}.
Możliwy jest także altruizm wymuszony, gdy biorca aktywnie wpływa na dawcę, który niekoniecznie zamierza zachować się altruistycznie. W takim ujęciu zakłada się, że wobec reguły Hamiltona należy także uwzględnić w interakcji interes biorcy, a nie tylko interes dawcy. Odwrócona (inwersyjna) reguła Hamiltona oznacza, że zyski biorcy są większe niż zyski spokrewnionego dawcy zależnie od stopnia pokrewieństwa (''koszt altruisty x r < zysk beneficjenta''). W przypadku, gdy spełniona jest zarówno reguła Hamiltona, jak i inwersyjna reguła Hamiltona, zachowanie altruistyczne dawcy jest spontaniczne (altruizm konsensualny). Gdy żadna z obu reguł nie jest spełniona, obie strony godzą się na brak zachowania altruistycznego (konsensualny nie-altruizm). Gdy jednak nie zachodzi reguła
Jeżeli zachowania altruistyczne występują między jednostkami niespokrewnionymi, takie zachowanie jest określane jako [[altruizm odwzajemniony]] (pojęcie to wprowadził [[Robert Trivers]] w 1971 roku). Jeżeli jednostki działają altruistycznie, to dlatego, że spodziewają się zachowania altruistycznego z drugiej strony. Możliwe są w tym przypadku oszustwa, gdy jednostki nie odwzajemniają się wobec altruistów. [[Dobór naturalny]] prowadzi do kształtowania się umiejętności oszukiwania i wykrywania oszustw{{odn|Dawkins|1996|s=256, 261}}. Symulacje komputerowe oparte na [[dylemat więźnia|dylemacie więźnia]] doprowadziły do wniosku, że w populacjach istnieje większa skłonność do zachowań altruistycznych, gdy są to populacje małe, osiadłe, i gdy system dłużej ewoluował{{odn|Szacka|2003|s=66}}. W symulacjach komputerowych z wykorzystaniem [[dylemat więźnia|dylematu więźnia]], w których próbowano określić [[strategia stabilna ewolucyjnie|strategie stabilne ewolucyjnie]], wygrywał program [[Anatol Rapoport|Anatola Rapoporta]] ze strategią [[wet za wet (teoria gier)|wet za wet]] skłaniającą do współpracy{{odn|Coveney|Highfield|1997|s=282-283}}. [[Robert Axelrod]], który zorganizował turniej pozwalający na wyłonienie najbardziej stabilnej strategii, twierdził, że byłby on wygrany przez osobę zgłaszającą strategię [[wet za dwa wety]]. Strategia taka byłaby bardziej „wspaniałomyślna” i pozwalała na powrót z pasma odwetów do współpracy{{odn|Wężowicz-Ziółkowska|2008|s=47}}.
| |||