Efekt Poyntinga-Robertsona: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Poynting-Robertson effect.png|thumb|Relatywistyczne przedstawienie zjawiska: (a) -– w układzie odniesienia związanym z ciałem, (b) -– w układzie odniesienia związanym ze źródłem światła]]

'''Efekt Poyntinga-Robertsona''' – [[zjawisko]] hamowania małych ciał niebieskich w pobliżu gwiazdy (w szczególności [[Słońce|Słońca]]) wskutek absorpcji i reemisji [[promieniowanie słoneczne|promieniowania]]. Jest ono istotne dla cząstek o rozmiarach rzędu [[centymetr]]acentymetra, powoduje, że poruszają się one po trajektorii spiralnej w kierunku gwiazdy.

Zjawisko to opisał w [[1903]] roku [[John Henry Poynting]], w [[1937]] roku [[Howard Percy Robertson]] skorygował opis o efekty wynikające zze [[Szczególna teoria względności|szczególnej teorii względności]].

:: <math>F_{PR} = \frac{Wv}{c^2} = \frac{r^2 L_s}{4 c^2}\sqrt{\frac{G M_s}{R^5}},</math>

*: ''<math>W''</math> – moc pochłanianego promieniowania,

*: ''<math>v''</math> – prędkość ciała (ziarna pyłu),

*: ''<math>c''</math> – [[prędkość światła]] w próżni,

*: ''<math>r''</math> – promień ciała,

*: ''<math>G''</math> – [[stała grawitacji]],

*: ''M<submath>sM_s</submath>'' – [[masa Słońca]],

*: ''L<submath>sL_s</submath>'' – [[jasność Słońca]],

*: ''<math>R''</math> – promień orbity ciała.

Efekt Poyntinga-Robertsona wywiera duży wpływ na drobiny [[Materia międzyplanetarna|materii międzyplanetarnej]], które są zbyt duże, aby [[ciśnienie promieniowania]] usunęło je z układu planetarnego. Takie drobiny odpowiadają m.in. za powstawanie [[światło zodiakalne|światła zodiakalnego]] (mają w większości średnice 20-20020–200 μm). Materia ta może zostać usunięta z orbity Ziemi na skutek działania efektu Poyntinga-Robertsona w czasie rzędu 100 tys. lat, znacznie mniej niż istnieje Układ Słoneczny. Oznacza to, że ośrodek ten musi być zasilany nową materią, pochodzącą np. ze zderzeń małych [[planetoida|planetoid]], a według badań naukowych z 2009 roku w większości z rozpadu [[kometa krótkookresowa|komet krótkookresowych]]<ref>{{Cytuj | url = http://web.archive.org/web/20130921080839/http://www.skyandtelescope.pl/2010/031101 | autor = Kelly Beatty | tytuł = Wyjaśniono tajemnicę światła zodiakalnego | data = 2010-03-11 | czasopismo = Sky and Telescope | inni = Tomasz Kokowski (tłum.)}}</ref><ref>{{Cytuj | tytuł = Cometary Origin of the Zodiacal Cloud and Carbonaceous Micrometeorites | autor = David Nesvorny, Peter Jenniskens, Harold F. Levison, William F. Bottke, David Vokrouhlicky | url = http://lanl.arxiv.org/abs/0909.4322 | data = 2006-09-23 | język = en}}</ref>.

* {{Cytuj książkę | nazwisko = de Pater | imię = Imke | tytuł = Planetary Sciences | wydawca = Cambridge University Press | data = 2001 | strony = 35–37 | isbn = 978-0-521-48219-6 | nazwisko2 = Lissauer | imię2 = Jack J.}}