Grenzschutz Ost: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+ToS+mSI+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|niemieckich jednostek paramilitarnych po I wojnie światowej| [[Grenzschutz]]}}
[[Plik:Pomnik zamordowanych przez Grenzschutz.jpg|thumb|Pomnik [[Powstania śląskie|powstańców śląskich]] zamordowanych przez Grenzschutz w [[Jastrzębie-Zdrój|Jastrzębiu–Zdroju]] – [[Moszczenica (sołectwo Jastrzębia-Zdroju)|Moszczenicy]].]]
[[Plik:Godów pomnik.jpg|thumb|Pomnik powstańców śląskich rozstrzelanych przez Grenzschutz w [[Godów (województwo śląskie)|Godowie]].]]
'''''Grenzschutz Ost''''' ([[język niemiecki|niem.]], dosłownie "Ochrona„Ochrona Granic Wschód"Wschód” albo "Straż„Straż Graniczna Wschód"Wschód”) – powstała w latach [[1918]]–[[1919]]1918–1919 [[Organizacja paramilitarna|paramilitarna formacja]] ochotnicza działająca na wschodnich rubieżach [[Republika Weimarska|Republiki Weimarskiej]] razem z ''[[Freikorps]]em ''i ''[[Selbstschutz]]em''. Zbrojnie przeciwstawiała się odłączeniu terenów wschodnich od RepublikiNiemiec.
 
== Działalność ==
Aktywna była na terenie [[Republika Łotewska (1918–1940)|Łotwy]], [[Republika Litewska (1918–1940)|Litwy]], gdzie walczyła z oddziałami [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] oraz [[Wielkopolska|Wielkopolski]], [[Pomorze|Pomorza]] Zachodniego i Gdańskiego, a także [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]]. Oddziały ''Grenzschutzu'', jak np. [[Grenzschutz-Bataillon III]], podczas [[powstanie wielkopolskie|powstania wielkopolskiego]] zostały skierowane przeciw ludności [[cywil]]nej. Razem z ''Freikorpsem'' i ''Selbstschutzem'' brały czynny udział po stronie niemieckiej w [[Powstania śląskie|powstaniach śląskich]].
 
''Grenzschutz'' zastąpiony został oddziałami ''[[Schwarze Reichswehr]]'' („Czarnej Reichswehry”). Część członków Grenzschutzu działała później w [[Narodowy socjalizm|hitlerowskichnazistowskich]] bojówkach [[Sturmabteilung]] (SA).
 
W przededniu inwazji [[III Rzesza|III Rzeszy]] na [[II Rzeczpospolita|Polskę]] rezerwistów tej formacji zgrupowano nad granicą w specjalnych dywizjach nazywanych Grenzschutz Abschnitt Kommando (niem. Odcinki Dowódcze Straży Granicznej). Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] stanowiły one jednostki tyłowe, zajmujące się głównie tworzeniem na zajętych przez [[Wehrmacht]] terenach niemieckiej administracji. Żołnierze Grenzschutzu brali też udział w walkach z polskimi oddziałami samoobrony – jak np. podczas zajmowania [[Katowice|Katowic]], są też odpowiedzialni za represje, jakie spadły na cywilów w pierwszych dniach [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]]. Wielu żołnierzy i oficerów przeniesiono później do Wehrmachtu.
 
== Grenzschutz na Górnym Śląsku ==
W związku z zaostrzeniem się sytuacji na Górnym [[Śląsk]]u, w dniach [[2828–30 listopada|28]]–[[30 listopada]] 1918 roku z terenu zachodnich Niemiec skierowano 117 Dywizję Piechoty dowodzoną przez gen. [[Karl Hoefer|Karla Hoefera]], a na siedzibę jej dowództwa wyznaczono [[Gliwice]]. [[10 grudnia]] 1918 roku dywizja ta otrzymała nazwę ''Grenzschutz-Division'' ("Dywizja„Dywizja Ochrony Pogranicza"Pogranicza”). Potocznie ludność śląska nazywała te oddziały ''Grenzschutzem''.
 
Z czasem formacji tej podporządkowano wszystkie istniejące na Górnym Śląsku oddziały ''Freikorpsów''. Jej oddziały były głównymi siłami niemieckimi walczącymi przeciwko powstańcom śląskim i były używane do tłumienia wszelkich ruchów niepodległościowych [[Polacy|Polaków]].
 
Po podpisaniu [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]] formacja ta została wycofana z Górnego Śląska i [[11 lutego]] [[1920]] roku rozwiązana, znaczna część jej żołnierzy weszła w skład [[Reichswehra|Reichswehry]]. Jej oddziały zostały zastąpione nową formacją o nazwie ''[[Selbstschutz Oberschlesien]]'' („Samoobrona Górnego Śląska”).
 
== Zobacz też ==
* [[Straż graniczna]]
 
[[Kategoria:Historia Śląska]]