Aleksander Gierymski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Fiszka (dyskusja | edycje)
poprawa linków, WP:SK
dod. ilustracji, linki wew., red., tech.
Linia 17:
|muzeum artysty =
|ważne dzieła =
* ''[[W altanie]]''
* ''[[Wieczór nad Sekwaną]]''
* ''[[Żydówka z cytrynami]]''
Linia 30 ⟶ 31:
}}
[[Plik:Obrazy Aleksandra Gierymskiego Muzeum Narodowe w Warszawie.JPG|mały|Obrazy Aleksandra Gierymskiego w [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowym w Warszawie]]. Na wprost ''[[W altanie]]'', drugi z lewej ''[[Żydówka z pomarańczami]]'']]
[[Plik:Gierymski In the arbour.png|małythumb|''[[W altanie]]'', 1882 [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]]]
[[Plik:Aleksander Gierymski, PiaskarzeSand miners.jpg|małythumb|''[[Piaskarze]]'', 1887 [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]]]
*[[Plik:Aleksander Gierymski - Wieczór nad Sekwaną.jpg|thumb|''[[Wieczór nad Sekwaną]]'' (1892–1893), [[Muzeum Narodowe w Krakowie]], [[Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach]], 1893]]
'''Ignacy Aleksander Gierymski''' (ur. [[30 stycznia]] [[1850]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. między [[6 marca|6]] a [[8 marca]] [[1901]] w [[Rzym]]ie) – polski [[malarz]], przedstawiciel [[realizm (malarstwo)|realizmu]], prekursor polskiego [[Impresjonizm w sztuce|impresjonizmu]], [[luminizm|luminista]], rysownik; młodszy brat [[Maksymilian Gierymski|Maksymiliana Gierymskiego]].
 
== Życiorys ==
Aleksander Gierymski ukończył [[III Gimnazjum w Warszawie]] w 1867 r. i w tym samym roku rozpoczął studia w [[Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie|Klasie Rysunkowej w Warszawie]]. W latach 1868–1872 studiował w [[Akademia Sztuk Pięknych w Monachium|Akademii Sztuk Pięknych w Monachium]] (w połowie listopada 1868 r. zgłosił się do Antikenklasse: immatrykulacja 14 I 1869 r.)<ref>{{Cytuj |autor = H. Stępień, M. Liczbińska |rozdział = I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych... |tytuł = Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe) |data = 1994 |isbn = 83-903086-1-4 |wydanie = II |miejsce = Kraków |wydawca = Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors |s = 9}}</ref>, którą ukończył ze złotym medalem. Wyróżnienie otrzymał za swoją pracę dyplomową ''[[Kupiec wenecki]]''. W 1869 r. wspólnie z bratem uczęszczał do prywatnej pracowni Franza Adama. W tym okresie zaczął współpracować jako ilustrator z czasopismami warszawskimi (m.in. z "Kłosami", "Tygodnikiem Ilustrowanym"), z czasem również z niemieckimi i austriackimi. Towarzyszył choremu bratu również podczas jego pobytu w alpejskich miejscowościach kuracyjnych. W latach 1873–1874 przebywał we Włoszech, głównie w [[Rzym]]ie. Tam powstały dwa jego pierwsze znane obrazy: ''Austeria rzymska'' i ''Gra w mora'', które Gierymski przywiózł na początku 1875 do Warszawy i wystawił w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]]. Oba obrazy wzbudziły zainteresowanie publiczności i krytyki.
 
Od końca 1875 do 1879 roku artysta ponownie przebywał w Rzymie. Intensywnie pracował nad dalszym doskonaleniem swego rzemiosła, wiele czasu poświęcając studiowaniu malarstwa włoskiego. Powstał wtedy obraz ''W altanie'' zapowiadający impresjonizm, którego ostateczną realizację poprzedził długi szereg studiów przygotowawczych (np. ''Cylinder na stole'', ''Pan w czerwonym fraku'' i inne). Temat obrazu – zebranie towarzyskie w kostiumach z XVIII w., odbywające się w altanie prześwietlonej od tyłu słońcem – pozwolił artyście skoncentrować uwagę na zgłębieniu zagadnień związanych z wzajemnym oddziaływaniem na siebie [[Barwa|koloru]] i [[światło|światła]]. W rozwiązaniu tych zagadnień Gierymski zbliżył się do współczesnych mu [[Impresjonizm w sztuce|impresjonistów]] francuskich, których dzieł najprawdopodobniej nie znał, gdyż nie był jeszcze w [[Paryż]]u.
Linia 59 ⟶ 61:
* ''Święto trąbek I'' (1884), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
* ''[[Piaskarze]]'' (1887), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
* ''Święto trąbek'' (1890), [[Muzeum Narodowe w Krakowie]], [[Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, [[Muzeum Narodowe w Krakowie]]<ref>{{Cytuj | tytuł = Aleksander Gierymski (1850–1901); Święto Trąbek, 1890 | autor = Aleksandra Krypczyk | data = 2010 | język = pl | data dostępu = 2018-08-05}}</ref>
* ''[[Plac Wittelsbachów w Monachium w nocy]]'' (1890), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
* ''Ulica nocą'' (1890), [[Lwowska Galeria Sztuki]]
* ''Luwr nocą'' (1892)
* ''Wieczór nad Sekwaną'' (1892–1893), [[Muzeum Narodowe w Krakowie]], [[Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach]]
* ''[[Wieczór nad Sekwaną]]'' (1892–1893), [[Muzeum Narodowe w Krakowie]], [[Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach]]
* ''[[Trumna chłopska]]'' (1894–1895), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
* ''Fragment Rotenburga'' (1896-1897), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
* ''Chłopiec niosący snop'' (1895), [[Muzeum Narodowe we Wrocławiu]]
* ''Katedra w Amalfi'' (1897–1898), [[Muzeum Narodowe w Kielcach]]
Linia 78 ⟶ 82:
Plik:Gierymski Merchant of Venice.jpg|''[[Kupiec wenecki]]'' (1873)
Plik:Aleksander Gierymski Zydowka sprzedajaca owoce.jpg|''[[Żydówka sprzedająca owoce]]'' (1880)
Plik:Aleksander Gierymski, Żydówka- zJewish pomarańczamiwoman selling oranges - Google Art Project.jpg|''[[Żydówka z pomarańczami]]'' (1881), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
Plik:Gierymski_Feast_of_trumpets_IGierymski Feast of trumpets I.jpgpng|''Święto trąbek I'' (1884)
Plik:Gierymski Aleksander-UlicaWittelsbacher nocąSquare in Munich.jpg| ''Ulica[[Plac nocąWittelsbachów w Monachium w nocy]]'' (1890), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
Plik:Aleksander Gierymski Louvre at night 1892.jpg|''Luwr nocą'' (1892)
Plik:Aleksander Gierymski, Trumna chłopska.jpg|''[[Trumna chłopska]]'' (1894–1895), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
Plik:Gierymski A boy carrying a sheaf.jpg|''Chłopiec niosący snop'' (1895), [[Muzeum Narodowe we Wrocławiu]]
Plik:Gierymski Am Plönlein in Rothenburg.jpg|''Fragment Rotenburga'' (1896-1897), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
 
Plik:Gierymski Amalfi Cathedral.jpg| ''Katedra Amalfi'' (1897–1898), [[Muzeum Narodowe w Kielcach]]
Plik:Aleksander Gierymski 001.jpg|''Morze'' (1901), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]
</gallery>
</center>