Gołąbek wymiotny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Gołąbek wymiotny''' (''Russula emetica'' (Schaeff.) Pers.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] grzybów należący do rodziny [[Gołąbkowate|gołąbkowatych]] (''Russulaceae'')<ref name=if>{{Cytuj stronę |url= http://www.indexfungorum.org/names/NamesRecord.asp?RecordID=191650|tytuł= Index Fungorum|data dostępu = 2013-03-05|język=en}}</ref>.

 

Pozycja w klasyfikacji według [[Index Fungorum]]: ''Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi''<ref name=if/>.

 

Po raz pierwszy [[takson]] ten zdiagnozował w 1774 r. [[Jakob Christan Schaeffer|Schaeffer]] nadając mu nazwę ''Agaricus emeticus''. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1796 r. [[Christian Hendrik Persoon|Persoon]], przenosząc go do rodzaju ''Russula''<ref name=if/>. Niektóre [[synonim (taksonomia)|synonimy naukowe]]<ref name=sf>{{Cytuj stronę |url= http://www.speciesfungorum.org/Names/SynSpecies.asp?RecordID=191650|tytuł= Species Fungorum |data dostępu = 2013-04-15|język=en}}</ref>:

 

Nazwę polską zaproponował [[Władysław Wojewoda]] w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: bedłka mierzliwa, gołąbek stegnówka, serojeszka mierzliwa<ref name=checklist>{{Cytuj książkę |nazwisko= Wojewoda |imię= Władysław |autor link=Władysław Wojewoda |tytuł= Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski |wydawca=W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences |miejsce=Kraków |rok=2003 |isbn= 83-89648-09-1}}</ref>. Nazwy ludowe: bedłka, gołąbka trująca, surojadka trująca, surojadka mierzliwa, gorzkówka, czartopłoch, goryczek, psi grzyb, psi gołąbek<ref name=agl>{{Cytuj książkę|imię=Henryk |nazwisko=Orłoś |tytuł=Atlas grzybów leśnych |miejsce=Warszawa |rok=1974 |wydawca=PWRiL}}</ref>.

 

Średnica zazwyczaj 4-8 cm, wyjątkowo do 11 cm. U młodych okazów jest wypukły, u starszych spłaszczony i zazwyczaj wklęsły. Skórka gładka, podczas wilgotnej pogody błyszcząca i lepka. Daje się zedrzeć niemal całkowicie. Ma barwę cynobrową, krwistą lub prawie wiśniową, środek jest jaskrawoczerwony. Czasami płowieje i staje się bladoróżowa. Brzeg tępy, słabo podgięty<ref name=russula>{{Cytuj książkę |nazwisko= Skirgiełło|imię=Alina|autor link=Alina Skirgiełło|tytuł=Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota), tom 20. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), gołąbek (Russula)|wydawca= PWN|miejsce= Warszawa-Kraków|rok=1998|isbn=83-01-09137-1}}</ref>.

 

Czysto białe, cienkie, gęste, kruche, przy trzonie nieco przyrośnięte<ref name=Wojewoda>{{Cytuj książkę|imię=Barbara |nazwisko=Gumińska |imię2=Władysław |nazwisko2=Wojewoda|tytuł=Grzyby i ich oznaczanie |miejsce=Warszawa |rok=1985 |wydawca=PWRiL |isbn= 83-09-00714-0}}</ref>.

 

Wysokość 3,5–6 cm, grubość 0,8–1,3 cm, kształt walcowaty, czasami w dolnej części maczugowaty. Powierzchnia biała, delikatnie omszona. Początkowo pełny, szybko jednak staje się watowaty<ref name=russula/>.

 

 

 

Opisano występowanie tego gatunku w Afryce Północnej, Azji, Europie i Ameryce Północnej<ref>Kränzlin F. (1991). Fungi of Switzerland 6: Russulaceae. S.l.: Gartner Koeltz. p. 164. {{ISBN|3-85604-260-1}}</ref>. W Polsce jest bardzo pospolity<ref name=checklist/>.

 

 

[[Mikoryza|Grzyb mikoryzowy]]<ref name=checklist/>. Jest [[Grzyby trujące|trujący]]. Nie należy do najsilniej trujących grzybów, jednak po zjedzeniu nawet małej ilości powoduje bóle brzucha, mdłości i wymioty. Z tego też powodu grzyb otrzymał nazwę gatunkową „wymiotny”<ref name=agl/>.

 

 

{{Przypisy}}