Konwersi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
m int., linki zewnętrzne
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2009-03}}
 
'''Konwersi''' (łac. conversi) – bracia zakonni – pierwotnie termin ten dotyczył dorosłych, którzy, wstępując do [[zakon]]u, czynili [[Pokuta (religia)|pokutę]]. Odrzucenie rzeczywistości świata świeckiego znane było jako '''conversio a saeculo''', natomiast zmiana trybu życia jako '''conversio morum'''. Analogicznym pojęciem dotyczącym kobiet było '''conversae''' (konwerski).
 
Termin konwers/konwerska dość szybko zaczął oznaczać zakonnika II kategorii, przeznaczonego przede wszystkim do ciężkich prac i pozbawionego możliwości pełnego uczestnictwa w życiu zakonnym. W środkowym [[Średniowiecze|Średniowieczu]] osoby wstępujące do klasztorów, niezależnie od pochodzenia, w dużej mierze były niewykształcone (nawet osoby pochodzenia szlacheckiego bywały niepiśmienne), przez co nie mogły w pełni uczestniczyć w życiu zakonnym (np. nie znali dobrze modlitw łacińskich, nie potrafili śpiewać [[chorał]]ów etc.) zanim nie nabyły stosownego wykształcenia w klasztorze. Równocześnie w tym okresie (aż do czasu [[Wyprawy krzyżowe|wypraw krzyżowych]]) konwersja stała się dość popularna wśród osób pochodzenia szlacheckiego, które po śmierci małżonka oddawały majątek potomkom i wstępowały do klasztorów, aby tam spędzić resztę życia. Osoby takie z racji często dość zaawansowanego wieku oraz niewielkiej motywacji przeważnie nie mogły uzupełnić wykształcenia (inni zakonnicy wstępowali do zakonów młodo i przez lata kształcili się). Dlatego też zaczęto z nich tworzyć tzw. II Chór, którego członkowie musieli się nauczyć tylko kilku prostych modlitw i pieśni. Zwyczaj ten najdłużej przetrwał w zakonach rycerskich. Warunkiem zostania [[Zakon krzyżacki|Krzyżakiem]] II Chóru było wyuczenie się na pamięć, przez pół roku, trzech modlitw łacińskich w tym: ''[[Zdrowaś Mario Maryjo]]...'' i ''[[Ojcze nasz ]]...''.
 
W zakonach zawsze istniało zapotrzebowanie na osoby niższego pochodzenia (chłopów). Najjaskrawiej zróżnicowanie społeczne było widoczne w zakonach [[cystersi|cysterskich]]. Już w połowie XII w. zreformowano tam [[reguła zakonna|regułę]] i pozwolono na przyjmowanie do klasztoru konwersów (pierwotnie, zakonnicy mogli korzystać tylko z tego, co sami wytworzyli). Aby zostać zakonnikiem chórowym (I Chóru), a potem [[opat]]em bądź [[przeor]]em należało być szlachcicem, co zwykle wiązało się z posiadaniem funduszy lub dóbr przekazywanych zakonowi w momencie wstępowania. Okazało się, że cystersi potrzebują osób mogących należycie uprawiać otrzymaną ziemię, do czego szlachta nie była zbytnio chętna. Konwersami zostawały zatem osoby z niższych warstw społecznych, głównie chłopi, których przyjmowano do zakonu bez dóbr. Byli oni zakonnikami II kategorii. Mieli pracować w polu, przy transporcie, na budowach oraz wykonywać wszelkie prace związane z obsługą mnichów pełnoprawnych. U cystersów na 4-6 konwersów przypadał jeden pełnoprawny zakonnik. Konwersi nosili habity i składali śluby zakonne, lecz zwykle nie mieli dostępu do szlachty zakonnej. Nie uczestniczyli w kolegiach i innych zgromadzeniach. Osobno jedli i spali w dużych dormitoriach bez indywidualnych cel. W razie choroby osobno też byli leczeni. W oddalonych od klasztoru miejscach, tam gdzie były dobra zakonne, często powstawały dla nich miniatury klasztoru: kuchnia, [[dormitorium]], [[refektarz]]. Wobec niekompletności dokumentacji takie miejsca omyłkowo mogą być brane za oddzielne opactwa. W innych zakonach (męskich i żeńskich) zjawisko to nie występowało w tak jaskrawej formie.