Katedra św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Katedra św. Stanisława i św. Wacława w [[Świdnica|Świdnicy]]''' – [[gotyk|gotycki]] [[Kościół (budynek)|kościół]], pierwotnie [[Parafia św. Stanisławpl a i św. Wacława w Świdnicy|parafialny]], od [[2004]] r. katedra [[diecezja świdnicka|diecezji świdnickiej]]. Znajduje się przy placu Jana Pawła II, w południowo-wschodniej części [[Średniowiecze|średniowiecznego]] miasta lokacyjnego. Jeden z najważniejszych zabytków miasta<ref>{{Cytuj |autor=Redaktor naczelny |tytuł=Portal katedralny |data dostępu=2017-08-23 |opublikowany=www.katedra.swidnica.pl |url=http://www.katedra.swidnica.pl |język=pl}}</ref>. Rozporządzeniem prezydenta [[Andrzej Duda|Andrzeja Dudy]] z 15 marca 2017 roku, katedra została wpisana na listę [[Pomnik historii|Pomników Historii]]<ref>{{Cytuj |autor=Referent_WD |tytuł=Diecezja Świdnicka -– Katedra Świdnicka wpisana na listę Pomników Historii |data dostępu=2017-05-07 |opublikowany=www.diecezja.swidnica.pl |url=http://www.diecezja.swidnica.pl/index.php/bezkategori/2454-katedra-swidnicka-wpisana-na-liste-pomnikow-historii |język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Redaktor naczelny |tytuł=Portal katedralny |data dostępu=2017-05-07 |opublikowany=www.katedra.swidnica.pl |url=http://www.katedra.swidnica.pl/ |język=pl}}</ref>.

Jeden z największych kościołów [[Dolny Śląsk|Dolnego Śląska]]. Wieża o wys. 103 m<ref>{{cytuj stronę |url= https://www.emporis.com/buildings/231154/st-stanislaus-and-st-vaclaus-church-swidnica-poland |tytuł=Stanislaus and Vaclav Church Swidnica |autor=Emporis |język=en |data dostępu=2010-01-30}}</ref><ref>[http://www.katedra.swidnica.pl/o-katedrze/60-dzieje-katedry Dzieje Katedry w Świdnicy].</ref> jest obecnie najwyższą na terenie całego [[Śląsk]]a i piątą co do wielkości w Polsce (po [[Bazylika MatkiNajświętszej BożejMaryi BolesnejPanny Królowej PolskiLicheńskiej w Licheniu Starym|bazylice w Licheniu]], [[Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie|archikatedrze szczecińskiej]], [[Bazylika jasnogórska|bazylice jasnogórskiej]] w [[Częstochowa|Częstochowie]] i [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki w Łodzi|archikatedrze łódzkiej]]). Jest jedyną katedrą w Polsce bez stalli kapituły katedralnej. Również prezbiterium nie przeszło dotąd zmiany do obrzędu święceń kapłańskich.

Proboszczem katedry jest ks. Prałat Piotr Śliwka<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.katedra.swidnica.pl/duszpasterze-w-parafii |tytuł=Świdnicka Parafia Katedralna -– Duszpasterze w parafii |data dostępu=2012-07-11}}</ref>.

Kościół jest późnogotycką, [[Orientowanie (architektura)|orientowaną]], [[Nawa|trzynawową]] [[bazylika|bazyliką]]. Nad [[Fasada|fasadą]] zachodnią dominuje, widoczna z daleka, wieża. Ma ona 5 kondygnacji. Na ostatniej, która przechodzi w ośmiobok, umocowano po rogach kolumienki, na których stoją figury św. Stanisława i Wacława, Maryi, [[Św. Jadwiga Śląska|św. Jadwigi Śląskiej,]] [[Piotr Apostoł|św. Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]], [[Jan Chrzciciel|św. Jana Chrzciciela]] i św. Jana Ewangelisty.

W fasadzie zachodniej znajdują się 4 [[portal]]e z rzeźbami wykonanymi z [[piaskowiec|piaskowca]], są to między innymi rzeźby: [[Matka Boża|Matki Bożej z Dzieciątkiem]], [[Apostoł|Dwunastu Apostołów]] śpiących w Ogrojcu, a także [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] i [[Wacław I Święty|św. Wacława]] (1427). Po obu zewnętrznych stronach [[Portal|portaliportal]]i widoczne są symbole 4 ewangelistów – po północnej: orzeł ([[Jan Ewangelista|św. Jana]]) i lew ([[Marek Ewangelista|św. Marka]]), po południowej: byk ([[Łukasz Ewangelista|św. Łukasza]]) i anioł ([[Mateusz Ewangelista|św. Mateusza]]).

Na uwagę zasługuje późnogotycka rzeźba [[Św.Święta Anna Samotrzecia|Św. Anny Samotrzeciej]], która umieszczona jest pomiędzy portalem północnym a środkowym fasady zachodniej.

We wnętrzu uderza przede wszystkim ogrom budowli. Sama [[nawa główna]] ma 71 m dług., 10 m szer. i 25 m wys. Łączna szerokość trzech naw wynosi 27 m. Do [[Nawa boczna|naw bocznych]] dobudowano w różnym okresie 6 [[kaplica|kaplic]]. Pod [[prezbiterium]] znajduje się ciekawa, nie spotykana w kościołach [[gotyk|gotyckich]] dwunastoboczna kaplica przypominająca [[krypta|kryptę]]. Powoduje ona wyraźne wyniesienie prezbiterium i głównego [[Ołtarz|ołtarzaołtarz]]a nad poziom kościoła. Jej rzut poziomy zbliżony jest do [[elipsa|elipsy]]. [[Sklepienie gwiaździste]] wspiera się na okrągłym [[filar]]ze, w którym koncentrycznie zbierają się wszystkie [[żebro (architektura)|żebra]]. Interesujące są tu [[Zwornik (architektura)|zworniki]] oraz [[Wspornik|wspornikiwspornik]]i – „służki” podtrzymujące przyścienne zakończenia żeber.

Pierwotny gotycki wystrój wnętrza zniszczył pożar w 1532. W latach 1644-1776 kościół był w posiadaniu jezuitów, którzy dokonali jego przebudowy w stylu [[barok]]owym na przełomie XVII i XVIII w. Większość [[Rzeźba|rzeźb]] i ołtarzy wykonał [[Jan Riedel]]. Ołtarz główny jest jego najwybitniejszym dziełem, scena główna przedstawiająca Matkę Bożą z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych umiejscowiona jest pod [[Baldachim|baldachimembaldachim]]em wspartym na siedmiu kolumnach.

Na ścianie katedry umieszczone jest piaskowe [[epitafium]] Martina Früaufa, ostatniego katolickiego proboszczowa przed reformacją (po Jego śmierci ewangelicy użytkowali świątynię do 1629 roku). W polu środkowym [[Relief|płaskorzeźba]] przedstawia proboszcza klęczącego przed majestatem [[Trójca Święta|Trójcy Świętej]] przedstawionym w ujęciu zwanym [[Tron Łaski|tronem łaski]]. W dolnej części epitafium widnieje [[inskrypcja]] w [[Język łacińskiŁacina|języku łacińskim]] informująca, że proboszcz zmarł w wieku 99 lat 3 miesięcy i 6 dni.

Wielkie organy zdobi „Orkiestra Niebiańska”, rzeźbiona przez [[Georg Leonhard Weber|Jerzego Leonarda Webera]] (1704-1710); jego dziełem jest też ołtarz w kaplicy Matki Bożej Świdnickiej, gdzie znajduje się słynący łaskami wizerunek Maryi z XV w., a także [[Posąg|posągiposąg]]i patronów miasta na konsolach filarów międzynawowych.

Na dziedzińcu kościoła stoi kolumna [[Święty Florian (męczennik)|św. Floriana]] pochodząca z 1684.

* [[Lista najwyższych kościołów|lista najwyższych kościołów na świecie]]