[[Plik:Bezirk Bielitz Sprachinsel 1910.jpg|thumb|{{Legenda|#E1A696|Gminy z przewagą mieszkańców niemieckojęzycznych w powiatach [[Bezirk Bielitz|bielskim]] i [[Powiat bialski (województwo krakowskie)|bialskim]] w 1910 roku}}]]
Od [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]] w 1772 obie części wyspy językowej znalazły się w obrębie [[Monarchia Habsburgów|habsburskiej Austrii]] a granica na Białej stała się wewnętrzną granicą państwa Habsburgów. FormalnieRozpoczęło to nową erę germanizacji w przyłączonej do państwa Habsburgów tzw. Galicji. Biała była punktem wypadowym [[Kolonizacja józefińska|kolonizacji józefińskiej]]. Germanizacja wzmogła się tu szczególnie w latach 1820 do 1850, kiedy to na mocy patentu [[Franciszek I Habsburg|Franciszka I]] [[powiat śląski|ziemie dawnego księstwa oświęcimsko-zatorskiego]] wyłączono z kraju koronnego Galicji i Lodomerii i włączono ponownieje do Koronyposiadłości Czeskiejczesko-morawskich, jednakco administracyjnieoznaczało stałyteż sięinkorporację częściądo [[KrólestwoZwiązek Galicji iNiemiecki|Związku Lodomerii|GalicjiNiemieckiego]]<ref name=autonazwa2an>{{Cytujcytuj pismo|autor odn = Renatatak Pysiewicz-Jędrusik;| imię = Andrzej Pustelnik;Beata| Konopskanazwisko = Nowakowski | autor link = Andrzej Nowakowski | tytuł = GraniceTerytoria Śląskaoświęcimsko-zatorskie w Związku Niemieckim: zarys prawno-historyczny |data czasopismo = 1998[[Przegląd Historyczny]] |isbn rok = 83-911532-0-71985 | wydawca = | miejsce = WrocławWarszawa |wydawca id = RzekaTom 76, Numer 4 |s issn = 280033-2186 |oclc język = 43216062pl }}</ref>.| Wstrony 1860= reaktywowano783–793 [[Śląsk| Austriacki]]url jako= krajhttp://bazhum.muzhp.pl/media//files/Przeglad_Historyczny/Przeglad_Historyczny-r1985-t76-n4/Przeglad_Historyczny-r1985-t76-n4-s783-793/Przeglad_Historyczny-r1985-t76-n4-s783-793.pdf koronny}}</ref>.
W pierwszej połowie XIX wieku rozpoczęła się doba industrializacji i nastąpił stopniowy rozwój demograficzny Bielska i Białej. Wzrastała liczba osób przyjezdnych i do 1890 odsetek mieszkańców Bielska z prawem pobytu (''miejscowych'') spadł do 31,6%<ref>{{Cytuj książkę | inni = [[Idzi Panic]] (redakcja) | tytuł = Bielsko-Biała. Monografia miasta| wydanie = drugie| wydawca = Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej | miejsce = Bielsko-Biała| rok = 2011 |tom=III | isbn = 978-83-60136-26-3| strony = 138|język = pl}}</ref>. TużW po reaktywowaniu Śląska Austriackiego1860 uznano język polski za jeden z jego języków krajowych Śląska Austriackiego, co umożliwiło jego od dawna niemożliwy jegoniespotykany swobodny rozwój. Miejscowi działacze niemieccy poczuli się zagrożeni utratą niemieckiego charakteru obu miast. Ograniczali osiedlanie się robotników, głównie pochodzących z katolickiej Galicji, którzy z konieczności osiedlali się w podbielskich wsiach. Jednocześnie starali się stwarzać jak najlepsze warunki dla imigracji ludności niemieckiej. Przyjezdni Żydzi i wielu Polaków traktowało przyjazd do miasta jako drogę do awansu ekonomicznego i społecznego, chętnie asymilując się. Deklaracje językowe w spisach z lat 1880 do 1910 nie zmieniły się znacznie w śląskim mieście, przewagę 4/5 posiadał język niemiecki. Kilkanaście procent mieszkańców deklarujący język polski w większości stanowili zasiedziałe od kilku pokoleń rodziny<ref>Bielsko-Biała. Monografia miasta, 2011, tom III, s. 140</ref>.
Gorsze warunki dla zachowania języka i kultury niemieckiej zapanowały po wschodniej stronie granicy, gdzie znajdowały się cztery niemieckie miejscowości – Biała, Lipnik, Hałcnów i Wilamowice, zwłaszcza po wprowadzeniu [[autonomia galicyjska|autonomii galicyjskiej]] w latach 60. XIX wieku i daleko idącej polonizacji życia publicznego w tej prowincji.
