Wikipedia

Radio Wolna Europa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Dodano Wikilink.
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 2:
'''Radio Wolna Europa''' (''Radio Wolna Europa/Radio Swoboda'', ''RWE/RS'', [[Język angielski|ang.]] ''Radio Free Europe/Radio Liberty'') – amerykańska rządowa rozgłośnia utworzona w 1949 r. z połączenia „Radia Wolna Europa” i „Radia Swoboda” prowadzącą transmisje informacji, analiz i aktualności do krajów [[Europa Środkowo-Wschodnia|Europy Środkowo–Wschodniej]], [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]] i [[Bliski wschód|Bliskiego Wschodu]], w których swobodny przepływ informacji jest zakazany przez organy rządowe lub nie jest w pełni rozwinięty<ref name=rwemisja>{{Cytuj stronę | url =https://pressroom.rferl.org/p/6110.html| tytuł = Misja RWE| autor =Radio Wolna Europa | opublikowany = | data = | język =en|data dostępu = 2019-01-09}}</ref>.
 
Misją RWE jest promowanie demokratycznych wartości i instytucji poprzez informowanie w krajach, w których [[Wolność słowa|wolność słowa]] jest zabraniana przez rząd lub nie jest w pełni ugruntowana. RWE opiera się na przekonaniu, że pierwszym wymogiem [[Demokracja|demokracji]] są dobrze poinformowani obywatele{{r|rwemisja}}.
 
Treści RWE tworzone są w dwudziestu pięciu językach, docierają do dwudziestu krajów, szacowana cotygodniowa widownia RWE/RS to 33,9 mln osób. Audycje nadawane są na [[Fale krótkie|falach krótkich]], przez satelity i [[Internet]] oraz retransmitowane lokalnie na [[Fale średnie|falach średnich]] i [[UKF|ultrakrótkich]]{{r|rwe1}}.
Linia 11:
Radio Wolna Europa utworzono w 1949 roku w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] z inicjatywy „Narodowego Komitetu na Rzecz Wolnej Europy”. Miało siedzibę w [[Monachium]] przy Oettingenstr. 67, do 1972 roku dostawało środki przez [[Central Intelligence Agency|CIA]]<ref>John Prados, ''Safe for Democracy: The Secret Wars of the CIA'' (Ivan R. Dee, 2012)</ref><ref name="bbg.gov">Broadcasting Board of Governors' Annual Congressional Budget Submission Reports http://www.bbg.gov/reports/budget.html</ref>, po 1972 roku było finansowane przez [[Kongres Stanów Zjednoczonych]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Puddington | imię = Arch | tytuł = Broadcasting Freedom: The Cold War Triumph of Radio Free Europe and Radio Liberty |miejsce = Lexington | wydawca = University Press of Kentucky | data = 2003|strony=196}}</ref>. Radio Wolna Europa nadawało audycje do krajów [[Blok wschodni|bloku wschodniego]] (tzw. „demokracji ludowej”), które po 1945 roku były pod dominacją [[Moskwa|Moskwy]] oraz republik bałtyckich ([[Stany Zjednoczone|USA]] nie uznały ich wcielenia do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]). Radio Swoboda transmitowało swoje audycje do pozostałych 12 republik ZSRR.
 
Audycje RWE/RS były intensywnie [[zagłuszanieZagłuszanie radiowe|zagłuszane]] przez służby bezpieczeństwa państw komunistycznych. Jak podaje w swoich wspomnieniach Jan Nowak-Jeziorański, koszty zagłuszania były mniej więcej trzy razy wyższe od kosztów nadawania audycji. Ze względu na sposób propagacji fal krótkich<ref group="uwaga">W godzinach wieczorno-nocnych odbiór odbywał się na falach średnich, między pasmami zajmowanymi przez radia Budapeszt i Rzym.</ref> zagłuszanie nigdy nie było w stanie zakłócić wszystkich audycji. 18 listopada 1956, w czasie zamieszek ulicznych w [[Bydgoszcz]]y protestujący zdemolowali znajdującą się na Wzgórzu Dąbrowskiego radiostację zagłuszającą. Tydzień później władze ogłosiły, że rezygnują z zagłuszania, jednak w rzeczywistości sytuacja w eterze nie uległa zmianie, bowiem nadal utrudniano odbiór poprzez radiostacje zagłuszające z terenu ZSRR, Bułgarii, Węgier, Czechosłowacji i Rumunii<ref>K. Błażejewski „Tu mówi radio bum bum”, Express Bydgoski 11 II 2011.</ref>. Pracowały one do 1 stycznia 1988, ze szczególną intensywnością działając w czasie inwazji na Czechosłowację w 1968 oraz podczas stanu wojennego. Komunistyczne służby bezpieczeństwa przeprowadzały również bezpośrednie ataki przeciwko RWE/RS. Zamordowano kilku pracowników, przeprowadzano zamachy bombowe. Wielu pracowników RP RWE było szykanowanych poprzez anonimowe telefony z pogróżkami czy fabrykowanie spreparowanych donosów przez Służbę Bezpieczeństwa (np. przypadek [[Maciej Morawski|Macieja Morawskiego]], francuskiego korespondenta Rozgłośni Polskiej RWE). Na początku lat 50. słuchanie radia było ścigane i karane przez wojskowe sądy rejonowe wyrokami 2–3 lat pozbawienia wolności za „szerzenie wrogiej propagandy”.
 
21 lutego 1981 r. budynek główny rozgłośni w ataku [[terror]]ystycznym został wysadzony w powietrze eksplozją potężnej bomby. Zniszczenia oszacowano na 2 mln dolarów, rannych zostało kilku zatrudnionych, ale nie było ofiar śmiertelnych. Po otwarciu archiwów [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD|Stasi]] ujawniono, iż za atak był odpowiedzialny [[Ilich Ramírez Sánchez]], opłacony przez [[Nicolae Ceaușescu]]<ref>[http://hoorferl.stanford.edu/RFE/exhibits_show.php?id=7 „Voices of Hope” Hoover Institution exhibit on RFE/RL] {{lang|en}} [dostęp 2013-10-17].</ref>.
Linia 32:
== Języki, w których nadaje obecnie Radio Wolna Europa/Radio Swoboda ==
[[Plik:RFE Broadcast Regions.jpg|thumb|upright=3.0|Obecny zasięg nadawania RFE/RL (2009)]]
* [[językJęzyk albański|albański]]
* [[językJęzyk arabski|arabski]]
* [[językJęzyk awarski|awarski]]
* [[językJęzyk azerski|azerski]]
* [[językJęzyk baszkirski|baszkirski]]
* [[językJęzyk białoruski|białoruski]]
* [[językJęzyk czeczeński|czeczeński]]
* [[językJęzyk adygejski|adygejski]]
* [[Język perski|dari]]
* [[językJęzyk gruziński|gruziński]]
* [[językJęzyk kazachski|kazachski]]
* [[językJęzyk kirgiski|kirgiski]]
* [[językJęzyk krymskotatarski|krymskotatarski]]
* [[językJęzyk macedoński|macedoński]]
* [[językJęzyk ormiański|ormiański]]
* [[językJęzyk paszto|paszto]]
* [[językJęzyk perski|perski]] (jako Radio Farda)
* [[językJęzyk rumuński|rumuński]]
* [[językJęzyk rosyjski|rosyjski]]
* [[Język serbsko-chorwacki|serbski]]
* [[Język perski|tadżycki]]
* [[językJęzyk tatarski|tatarski]]
* [[językJęzyk turkmeński|turkmeński]]
* [[językJęzyk ukraiński|ukraiński]]
* [[językJęzyk uzbecki|uzbecki]]
 
== Książki dotyczące działalności RWE (wybór) ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Radio_Wolna_Europa”