Selman Waksman: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
m bot usuwa szablon po DNU
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
{{Naukowiec infobox
|imię i nazwisko = Selman Waksman
|grafika = Selman Waksman NYWTSNYWTScrop.jpg
|opis grafiki = Selman Waksman
|państwo =
|wariant flagi =
|data urodzenia = [[22 lipca]] [[1888]]
|miejsce urodzenia = [[22 lipca]] [[1888]], [[Nowa Pryłuka]]
|data śmierci = [[16 sierpnia]] [[1973]]
|miejsce śmierci = [[Hyannis (Massachusetts)]]
|stopień lub tytuł naukowy =
|jakich nauk =
|specjalność = [[mikrobiologia]]
|almamater = [[Uniwersytet Rutgersa]]
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ = Uniwersytet w [[New Brunswick (New Jersey)|New Brunswick]]
|jednostka1 nazwa =
|okres zatr1 =
|odznaczenia =
|commons = Category:Selman Waksman
|wikicytaty =
}}
'''Selman Abraham Waksman''' (ur. [[22 lipca]] [[1888]] w [[Nowa Pryłuka|Nowej Pryłuce]], zm. [[16 sierpnia]] 1973 w [[1973Hyannis (Massachusetts)|Hyannis]]) – amerykański [[mikrobiologia|mikrobiolog]], pochodzeniapochodzący z żydowskiegoUkrainy, urodzony wlaureat [[Gubernialaureaci kijowska|Guberni kijowskiej]]. Laureat [[NagrodaNagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny]]. z medycyny w 1952.
 
Urodził się w [[Nowa Pryłuka|Nowej Pryłuce]], znajdującej się wówczas na terenie [[Imperium Rosyjskie]]go, obecnie na [[Ukraina|Ukrainie]]. Początkowo pobierał lekcję od prywatnych nauczycieli, potem uczęszczał do szkół w [[Odessa|Odessie]]. W 1910 roku ukończył V Gimnazjum w Odessie, a wkrótce potem wyjechał do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]<ref name="nobelprize">{{Cytuj stronę | url = https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1952/waksman/biographical/ | tytuł = Selman A. Waksman Biographical | praca = nobelprize.org | język = en | data dostępu = 2019-01-18}}</ref>.
Był profesorem [[mikrobiologia|mikrobiologii]] uniwersytetu w [[New Brunswick (New Jersey)|New Brunswick]], członkiem Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
 
W Stanach Zjednoczonych uzyskał państwowe stypendium, które pozwoliło mu wstąpić, jesienią 1911 roku, na [[Uniwersytet Rutgersa|Rutgers College]] w [[New Brunswick (New Jersey)|New Brunswick]]. W 1915 roku uzyskał tam [[Bachelor of Science|B.Sc.]] w dziedzinie rolnictwa, po czym rozpoczął pracę jako asystent badawczy w zespole [[Jacob Lipman|Jacoba G. Lipmana]], zajmującego się mikrobiologią gleb w New Jersey Agricultural Experiment Station. Równocześnie kontynuował studia, w 1916 roku uzyskał tytuł magistra w Rutgers College, a w 1918 stopień doktora biochemii na [[Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley|Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley]] {{r|nobelprize}}. W 1916 roku uzyskał obywatelstwo amerykańskie<ref name="Britannica">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Selman-Waksman | tytuł = Selman Abraham Waksman. American biochemist | praca = Encyclopaedia Britannica | język = en | data dostępu = 2019-01-19}}</ref>
W 1943 był szefem projektu badawczego, który odkrył antybiotyk, [[streptomycyna|streptomycynę]], wyizolowany ze szczepu bakterii ''Streptomyces griseus''. W 1949 roku uzyskał [[neomycyna|neomycynę]].
 
Po uzyskaniu doktoratu powrócił na Uniwersytet Rutgersa jako wykładowca mikrobiologii gleb, w 1925 roku uzyskał tytuł ''Associate Professor'', a w 1930 tytuł profesora. W 1940 roku, kiedy na uczelni powstał Zakład Mikrobiologii został jego kierownikiem, a w 1949 roku - dyrektorem Instytutu Mikrobiologii {{r|nobelprize}}.
 
Jego badanie nad [[promieniowce|promieniowcami]] pozwoliły na uzyskanie szeregu [[antybiotyki|antybiotyków]], (tego terminu Waksman użył jako pierwszy w 1941 roku) {{r|Britannica}}. W 1940 roku, wraz ze swoim doktorantem [[H. Boyd Woodruff|H. Boydem Woodruffem]], wyizolował z bakterii glebowych [[Daktynomycyna|daktynomycynę]], antybiotyk ten, mimo, że był efektywny w zwalczaniu bakterii zarówno [[Bakterie Gram-dodatnie|bakterii Gram-dodatnich]], jak i [[Bakterie Gram-ujemne|Gram-ujemnych]], w tym [[Prątek gruźlicy|prątków gruźlicy]], ale równocześnie silnie toksyczny dla zwierząt, którym go podawano {{r|Britannica}}. W 1944, wraz ze swoimi doktorantami, [[Albert Schatz|Albertem Schatzem]] i [[Elizabeth Bugie]] opublikował artykuł opisujący odkrycie [[streptomycyna|streptomycyny]], wyizolowanej ze szczepu promieniowca ''[[Streptomyces|Streptomyces griseus]]'' {{r|Britannica}}. W 1948 roku uzyskał [[neomycyna|neomycynę]] {{r|nobelprize}}.
 
W 1952 roku otrzymał [[laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny]], ''za odkrycie streptomycyny, pierwszego antybiotyku efektywnego przeciw gruźlicy'' {{r|nobelprize}}.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
{{Nobel Medycyna}}