Hip-hop (kultura): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cryzys (dyskusja | edycje)
→‎Graffiti: akt., wikizacja, źródła/przypisy
Cryzys (dyskusja | edycje)
kat., wikizacja, źródła/przypisy, dodanie nowej treści
Linia 33:
 
=== [[Rap]] ===
Rapowanie (znane też jako emceeing<ref name="Edwards, Paul 2009, p MC">Edwards, Paul, 2009, ''[[How to Rap]]: The Art & Science of the Hip-Hop MC'', Chicago Review Press, p. xii.</ref>, MCing<ref name="Edwards, Paul 2009, p MC"/> lub po prostu rymowanie<ref>Edwards, Paul, 2009, ''[[How to Rap]]: The Art & Science of the Hip-Hop MC'', Chicago Review Press, p. 81.</ref>) to „wypowiadanie lub rytmiczne recytowanie rymujących się słów przy mocnym akompaniamencie”<ref>„Rapping” definition, 2009, ''The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition'', Company, http://dictionary.reference.com/browse/Rapping.</ref>. Zazwyczaj składają się na nie złożone gry słowne, szybka „nawijka” i wykorzystanie ulicznego [[Slang|slangu]], którego część przynależy wyłącznie do kultury hip-hopowej. Rapowanie wykonywane jest do bitu, który może być stworzony przez DJa albo [[Beatbox|bitboksera]]. Rapować można również bez akompaniamentu.
 
Składniki rapu to treść, flow („płynięcie” po bicie, na które składają się rytm i [[Rym|rymy]]) oraz nawijka.
 
Użycie słowa „rap” do opisu szybkiej, slangowej mowy i błyskotliwej riposty datuje się na długo przed powstaniem tej formy muzycznej. MCing to forma ekspresji obecna w antycznej kulturze afrykańskiej oraz tradycji oralnej. W historii społeczności afroamerykańskiej werbalne akrobacje oraz potyczki z udziałem rymów cieszyły się dużą popularnością<ref>{{Cytuj |tytuł = Independance : Hip Hop History |data = 2011-01-25 |data dostępu = 2019-01-19 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20110125042639/http://www.independance.co.uk/hhc_history.htm}}</ref>.
 
=== [[Graffiti]] ===
[[Plik:Vitoria - Graffiti & Murals 1169.JPG|mały|Graffiti w Vitorii]]
Graffiti jest uznawane za ekspresję wizualną tej muzyki, tak jak [[Breakdance|B-boying]]. Jego powszechne tworzenie wywodzi się z lat sześćdziesiątych XX w., kiedy to [[gang]]i, takie jak Savage Skulls, La Familia czy Savage Nomads, stosowały go do oznaczania swojego terytorium. Jednym z najpopularniejszych wówczas grafficiarzy, a zarazem pierwszych w Nowym Jorku, był Portorykanin [[JULIO 204]]. Jako członek gangu Savage Skulls zaczął wypisywać swoją ksywę na murach w swojej dzielnicy w 1968 roku.
 
=== [[Breakdance|B-boying]] ===
Inny grafficiarz nowojorski, [[TAKI 183]], zdobył popularność dzięki tagowaniu na obszarze całego miasta. Jego pseudonim wziął się od skrótu imienia (Grek Demetrius) oraz nazwy ulicy (183-cia ulica na [[Washington Heights]]). W 1971 roku w [[The New York Times|„New York Timesie”]] ukazał się artykuł ''„Taki 183” Spawns Pen Pals''. Bezpośrednio po tym wydarzeniu popularność sztuki tagowania niesłychanie wzrosła.
B-boying to rodzaj tańca, wymyślony przez członków kultury hip-hop, wymagający dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz dobrego poczucia rytmu. Osoba tańcząca breakdance to b-boy/biboj (mężczyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Jest to skrót od słowa break-boy/breakdance-boy. Występują w nim tak zwane „bitwy” (''ang. battles'', w slangu polskim ''batelki'') polegające na publicznym prezentowaniu swoich zdolności tanecznych w celu ukazania swojej wyższości nad przeciwnikiem.
 
== Wartości w hip-hopie ==
Jedną z najpopularniejszych form graffiti jest tagowanie. „Tag” oznacza w języku angielskim „metkę”, element firmujący dany produkt<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia graffiti i jego stylów |data dostępu = 2019-01-19 |opublikowany = andegrand.pl |url = https://www.andegrand.pl/nws/1347888663-historia-graffiti-i-jego-stylow.html}}</ref>. Tag to prosty podpis, wykonywany za pomocą markera bądź farby w sprayu. Ma wygląd pojedynczej kreski o powyginanym kształcie. Tag może być wykorzystany do oznakowania swojej pracy bądź też jako osobna forma twórczości. Stosuje się go do znakowania terenu, zaznaczenia swojej obecności w danym miejscu. O wartości danego tagu decyduje jego styl oraz miejsce, w którym jest umieszczony – im bardziej niebezpieczne, tym lepiej.
 
=== Autentyczność ===
Tagowanie wywodzi się z Filadelfii i Nowego Jorku, a obecnie można je spotkać na całym świecie. Znakowanie własności publicznej oraz prywatnej innych osób bez ich zgody może być uznane za wandalizm, a tagującemu grozi aresztowanie i kara pozbawienia wolności. W kulturze hip-hopowej tagowanie budynków, pociągów, mostów i innych obiektów uznawane jest za sztukę, a same tagi są częścią złożonego systemu symboli z własnymi kodami społecznymi i zasadami subkultury. Niektóre przykłady tej sztuki są prawnie chronione i ich usuwanie jest nielegalne.
Jedną z najważniejszych wartości w hip-hopie jest autentyczność, definiowana jako „konieczność pokrywania się przekazu z tym, co się robi i jak się żyje na co dzień”<ref>{{Cytuj |autor = M.A.R.O |tytuł = RAP FELIETON #17: Krótka rozprawa o autentyczności w polskim rapie. |data dostępu = 2019-01-20 |opublikowany = Rap News - Polski Portal Rap & Hip Hop |url = http://rapnews.pl/rap-felieton-17-krotka-rozprawa-o-autentycznosci-w-polskim-rapie/ |język = pl-PL}}</ref>. Za autentycznych uważani są ci raperzy, którzy nie dają się zmanipulować mediom i pozostają wierni swoim przekonaniom i korzeniom. Autentyczność wiąże się z pamięcią o swoim pochodzeniu i początkach kariery, a także lojalnością wobec „ziomków z dzielni”. Rap tworzą ludzie wychowani na ulicy, którzy nierzadko angażują się w nielegalne przedsięwzięcia, takie jak sprzedaż narkotyków czy paserstwo, próbując poprawić swoje warunki bytowe. Ich twórczość przepełniona jest niechęcią do rządu oraz policji, które nie zwracają uwagi na problemy przeciętnego człowieka bądź wręcz utrudniają mu polepszenie losu. Dlatego też przeciwieństwo autentyczności stanowi komercjalizacja, „sprzedanie się” masowym mediom.
 
=== Lokalny patriotyzm ===
Związek między graffiti a kulturą hip-hopową wyrósł z zaangażowania artystów grafficiarzy w inne aspekty tej kultury. Film ''[[Wild Style]]'' z 1983 roku uznawany jest za pierwszy film o hip-hopie, w którym pojawiły się ważne postacie nowojorskiej sceny grafficiarskiej tamtych czasów. Książka ''[[Subway Art]]'' i dokument ''[[Style Wars]]'' również jako jedne z pierwszych prezentowały graffiti szerszej publiczności. Graffiti jest częścią kultury hip-hopowej, a obecnie wkracza w obręb sztuki głównego nurtu poprzez wystawy w galeriach na całym świecie.
W hip-hopie dużą wagę przywiązuje się do [[Patriotyzm lokalny|patriotyzmu lokalnego]] i „reprezentowania” swojej dzielnicy bądź miasta. Raperzy często identyfikowani są z miejscem, z którego pochodzą – na przykład [[Peja (raper)|Peja]] z [[Poznań|Poznaniem]], [[Tede]] z [[Warszawa|Warszawą]], [[Łona]] ze [[Szczecin|Szczecinem]], [[Liroy]] z [[Kielce|Kielcami]] czy [[Te-Tris]] z [[Siemiatycze|Siemiatyczami]]. Przywiązanie do miejsca zamieszkania przejawia się w charakterystycznych zachowaniach, stylu bycia oraz podejmowanej tematyce. Ogólnie przyjęte wzorce hip-hopowe są różnie interpretowane przez mieszkańców różnych miast i państw. Porozumienie jest możliwe dzięki uniwersalnemu charakterowi wartości obecnych w kulturze hip-hopowej, który umożliwia znalezienie wspólnego języka<ref>{{Cytuj |tytuł = Hip-hop jako zjawisko socjalno-polityczne |data dostępu = 2019-01-20 |opublikowany = www.hip-hop.pl |url = https://www.hip-hop.pl/teksty/projector.php?id=97 |język = pl}}</ref>.
 
=== [[Breakdance|B-boying]] ===
B-boying to rodzaj tańca, wymyślony przez członków kultury hip-hop, wymagający dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz dobrego poczucia rytmu. Osoba tańcząca breakdance to b-boy/biboj (mężczyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Jest to skrót od słowa break-boy/breakdance-boy. Występują w nim tak zwane „bitwy” (''ang. battles'', w slangu polskim ''batelki'') polegające na publicznym prezentowaniu swoich zdolności tanecznych w celu ukazania swojej wyższości nad przeciwnikiem.
 
== Kultura hip-hopowa w Polsce ==