Bielsko-bialska wyspa językowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
D T G (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
D T G (dyskusja | edycje)
Linia 14:
Od 1331 roku język łaciński w dokumentach w Księstwa Cieszyńskiego zaczął być stopniowo zastępowany językiem niemieckim, szczególnie w tych wystawianych dla Niemców<ref>{{cytuj książkę |autor=Zbigniew Greń |tytuł=Śląsk Cieszyński. Dziedzictwo językowe |wydawca=Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk |miejsce=Warszawa |rok=2000 |strony=29 |isbn=83-86619-09-0}}</ref>. Nie inaczej sytuacja wyglądała w sąsiednim Księstwie Oświęcimskim, gdzie przykładem takiego dokumentu był wystawiony wpierw w Zatorze a potwierdzony przez króla [[Wacław IV Luksemburski|Wacława IV]] w [[Praga|Pradze]] w maju 1400 dokument wymieniający obok nazw polskich<ref group=uwaga name=polniem>Choć częściowo zgermanizowanych jak Spikwicz (Spytkowice), Flosswicz (Przewóz), Podolczie (Podolsze), Bachwicz (Bachowice)</ref> niektóre miejscowości jedynie w języku niemieckim m.in. Newenstat ([[Zator]]), Frawenstat ([[Wadowice]]), Bratmansdorf<ref group=uwaga name=b>Wieś niezidentyfikowana; Kurt Lück utożsamiał ją z [[Osiek (powiat oświęcimski)|Osiekiem]], a [[Józef Putek]] z [[Palczowice|Palczowicami]].</ref>, Keymansdorf<ref group=uwaga name=k>Wieś niezidentyfikowana; Kurt Lück utożsamiał ją z [[Polanka Wielka|Polanką Wielką]], a Józef Putek ze [[ Smolice (województwo małopolskie)‎|Smolicami]].</ref>, Geraltsdorf ([[Gierałtowice (województwo małopolskie)|Gierałtowice]]), Peterswalt ([[Piotrowice (powiat oświęcimski)|Piotrowice]]), Hartmansdorf<ref group=uwaga name=h>Wieś niezidentyfikowana; Ignacy Rychlik utożsamiał ją z [[Hecznarowice|Hecznarowicami]], [[Julian Zinkow]] z [[Włosienica (powiat oświęcimski)|Włosienicą]] lub [[Przeciszów|Przeciszowem]], z czym zgadzają się inni.</ref>, czy Beigelsdorf ([[Wiglowice]])<ref>Ignacy Rychlik: [http://lipnik-jan-jp2.prv.pl/ksiazka-rychlik-ksiestwa-oswiecimskie-i-zatorskie.html ''Księstwa oświęcimskie i zatorskie''].</ref>. W drugiej ćwierci XV wieku dociera tu kolejna znacząca fala osadnictwa niemieckiego, kiedy to w dokumentach po raz pierwszy pojawiło się wiele niemieckich nazw miejscowości. Pomija je zupełnie dokument sprzedaży księstwa oświęcimskiego Koronie Polskiej przez [[Jan IV oświęcimski|Jana IV oświęcimskiego]] wystawiony 21 lutego 1457, używający tylko i wyłącznie polskie nazwy wszystkich czterdziestu siedmiu sprzedawanych miejscowości<ref>{{cytuj książkę| nazwisko = Prokop | imię = Krzysztof Rafał | autor link = | tytuł = Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438–1513. Dzieje polityczne | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]]| miejsce = Kraków | rok = 2002| strony = 151| isbn = 83-88857-31-2}}</ref>.
 
Wiek piętnasty był bardzo niespokojny, szczególnie po wybuchu [[wojny husyckie|wojen husyckich]]<ref>K. Prokop, Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej..., 2002, s. 80-81</ref>. Charakteryzował się m.in. wysokim stopniem rozbójnictwa, co mogło doprowadzić do ruchów migracyjnych i wręcz opustoszenia niektórych wsi, np. ''villa Zebothonis'' ([[Przybradz]]), Wilkowice. [[Józef Putek]] starał się wręcz wykazać, że ludność pochodzenia niemieckiego, w tym szczególnie rycerstwo, duchowieństwo i patrycjat miejski, została wypędzona lub nawet wymordowana<ref>{{Cytuj książkę|autor=[[Józef Putek]]|tytuł=O zbójnickich zamkach, heretyckich zborach, i oświęcimskiej Jerozolimie: szkice z dziejów pogranicza Śląsko-Polskiego.|wydawca=Drukarnia Przemysłowa|rok=1938|strony=44-47}}</ref>. W takich okolicznościach Oświęcim utracił kontrolę nad [[Państwo żywieckieŻywieckie|Kotliną Żywiecką]], a Korona Polska przejęła władzę zwierzchnią nad księstwami oświęcimskim i zatorskim.
 
=== W dobie nowożytnej ===