Wersja z 15:18, 21 sty 2019 edytuj MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 4 834 377 edycji m MalarzBOT: wstawiam brakujący szablon {{Przypisy}} ← poprzednia edycja		Wersja z 11:42, 23 sty 2019 edytuj anuluj edycję Michael Tav (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 2632 edycje m drobne redakcyjne, drobne techniczne Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 następna edycja →
Linia 10: }} '''Nogajowie''' – (przest. nagaj<ref>{{Cytuj \|autor = Чудинов А. Н. \|tytuł = Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка \|data = 1910 \|miejsce = Sankt Petersburg}}</ref>, Nogajscy Tatarzy, także Krymscy Stepowi Tatarzy<ref>{{Cytuj \|autor = Ушаков Д. Н \|tytuł = Толковый словарь русского языка t. 4 \|data = 1938 \|miejsce = Leningrad}}</ref>, własna nazwa - ''ногай'' [noˈɣaj]) - lud turecki, zamieszkujący [[Kaukaz Północny]], południowe [[Powołże]] i [[Półwysep Krymski]]. ~~<br />~~ == Etnogeneza == [[File:Biancomap.jpg\|thumb\|''Mapa Świata'' w książce Andrea Bianco ''Navigazione Atlante Nautico'']] W etnogenezie Nogajów brały udział takie starożytne ludy jak: Siracy, Ujsuni, [[Ujgurzy]], [[Kipczacy]], Asi, [[Kereici]], Dormeni, [[Najmanowie]], [[Mangini]], [[Bułgarzy]], Katagani, Bajdarzy i inne, mieszkające w regionie [[Irtysz]], północno-zachodniej [[Mongolia\|Mongolii]], [[Azja Środkowa\|Azji Środkowej]], południowym [[Ural\|Uralu]], [[Wołga\|Dolnej Wołdze]], [[Północny Kaukaz\|Północnym Kaukazie]], północnym regionie [[Morze Czarne\|Morza Czarnego]], w regionie [[Don\|Donu]], regionie [[Azow\|Azowskim]] i regionie Dolnego [[Dniepr\|Dniepru]]<ref>{{Cytuj \|autor = Р. Х. Керейтов \|tytuł = Ногайцы. Особенности этнической истории и бытовой культуры \|data = 2009 \|miejsce = Stawropol}}</ref>. Wiele z nich posiadało własne państwa. Pojawienie się etnonimu "nogaj", jest związane z przywódcą wojskowym i politycznym zachodniego [[Ułus\|ułusu]] [[Złota Orda\|Złotej Ordy]], Beklerbekom Nogajem, żyjącym w XIII wieku<ref>{{Cytuj \|autor = Викторин В. М. \|tytuł = Социальная организация и обычное право ногайцев Нижнего Поволжья (XVIII — нач. XX в.) \|data = 1985 \|miejsce = Leningrad}}</ref>. Nogaj skonsolidował wokół siebie ludy protonogajskie, które otrzymały wkrótce swój etnonim po imieniu swojego wodza<ref>{{Cytuj \|autor = Агеева Р. А. \|tytuł = Какого мы роду-племени?: Народы России: имена и судьбы: Словарь-справочник \|data = 2000 \|miejsce = Moskwa}}</ref>. Według dobrze znanych źródeł<ref>{{Cytuj \|autor = Димитров Б. \|tytuł = България в средновековна картография ХIV-ХVII век. \|data = 1984 \|miejsce = Sofia}}</ref>, najwcześniejszym pojawieniem się nazwy "Nogais", w kontekście ery Złotej Ordy, jest określenie "nogaj" wzdłuż lewego brzegu Dniestru na ~~mapie~~''[[Mappa ~~Morza~~mundi\|Mapie ~~Czarnego~~Świata]]'', [[Republika Wenecka\|weneckiego]] [[kartografia\|kartografa]] Andrea Bianco w 1436 roku<ref>{{Cytuj \|autor = \|tytuł = Mapa Morza Czarnego z książki Andrea Bianco "Navigazione Atlante Nautico" \|data = \|url = https://it.wikipedia.org/wiki/Andrea_Bianco#/media/File:Biancomap.jpg}}</ref>. W okresie panowania Złotej Ordy, pod wspólnym etnonimem "nogaj", rozumiano całą ludność koczowniczą i pół-koczowniczą obszaru stepowego między [[Dunaj\|Dunajem]], [[Don\|Donem]], [[Kubań\|Kubaniem]], [[Terek\|Terekiem]], Wołgą, Uralem i [[Emba (rzeka)\|Embą]]<ref>{{Cytuj \|autor = Трепавлов В. В. \|tytuł = История Ногайской Орды \|data = 2002 \|s = 471}}</ref>. == Język == {{Osobny artykuł\|Język nogajski}} Język nogajski należy do tureckiej grupy językowej, ałtajskiej rodziny językowej. W trakcie rozproszenia narodu nogajskiego, wytworzyły się cztery dialekty tego języka: karanogajski, współczesny nogajski, aknogajski i karagaszski. Wraz z dialektami języka krymsko-tatarskiego, kipczackiego dialektu języka uzbeckiego, tworzą kipczacko-nogajską podgrupę kipczackiej grupy języków tureckich. Na rozwój języka nogajskiego największy wpływ miały ludy kipczacko-połowieckie. Język literacki utworzono na podstawie dialektu karanogajskiego i nogajskiego języka mówionego. Piśmiennictwo od XVIII wieku do 1928 roku oparte było na liternictwie arabskim, w latach 1928-1938 używano do zapisu alfabetu łacińskiego, od 1938 - cyrylicę. == Religia == Religie tradycyjne i islam. == Przypisy == Linia 27 ⟶ 26: == Bibliografia == * {{Cytuj książkę\|autor=M.A. Bulgarova\|tytuł=Nogajskaja toponimika\|wydawca=Stavropolservisshkola\|miejsce=Stawropol\|data=1999\|isbn=5930780145\|język=ru}} {{Kontrola autorytatywna~~\|WORLDCATID=~~}} [[Kategoria:Etnografia Rosji]]

Nogajowie: Różnice pomiędzy wersjami