Jiří Frejka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
Uzupełnienie treści, poprawa błędów stylistyczny, dodanie zdjęcia.
Linia 15:
}}
 
'''Jiří Frejka ''' (ur. [[6 kwietnia]] [[1904]] w [[Útěchovicach]], zm. [[27 października]] [[1952]] w [[Praga|Pradze]]) – czeski reżyser, aktor, teoretyk i krytyk teatralny, tłumacz, prozaik i pedagog. Wraz z [[Jindřich Honzl|J. Honzlem]] i [[Emil František Burian|E.F. Burianem]] jest zaliczany do przedstawicieli czeskiej awangardy teatralnej.
 
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie myśliwego. Nie ukończył studiów wyższych ani konserwatorium.
 
W [[1925]] został współzałożycielem [[Osvobozené divadlo|Teatru Wyzwolonego (Osvobozené divadlo]]), należał również do grupy czeskich artystów [[Awangarda (sztuka)|awangardowych]] [[Devětsil]]. W latach [[1927]] i [[1929]], jako jeden z założycieli, przyczynił się do powstania teatrzyków Dada i Nowoczesne Studio. W wystawianych tam sztukach koncentrował się na nowoczesnej interpretacji tekstów tradycyjnych, które ożywiał w duchu poetyckości lirycznej i [[Konstruktywizm (sztuka)|konstruktywizmu]]. W duchu [[Dadaizm|dadaizmu]] destruktywnego przedstawiał także rewie oraz satyryczne i parodystyczne sztuki.
 
W latach [[1930]]-[[1945]] obejmował stanowisko reżysera w [[Teatr Narodowy w Pradze|Teatrze Narodowym w Pradze]], gdzie rozwijał dzieło swojego poprzednika, [[Karel Hugo Hilar|K. H. Hilara]]. W międzyczasie został współzałożycielem [[Akademia Sztuk Scenicznych w Pradze|AMU (Akademie múzických umění v Praze)]], gdzie obejmował również stanowisko profesora, a w latach 1946-1948 był pierwszym dziekanem Wydziału Teatralnego. W latach [[1945]]-[[1950]] był dyrektorem [[Teatr na Vinohradach|Teatru na Vinohradach]]. W teatrze tym łączył ekspresywną przesadę ze zmysłowo-bogatą, pełną temperamentu i zmienną fantazją bycia scenicznego. Był jednak często krytykowany, gdyż dla komunistycznych urzędników nie był wystarczająco czynnym politycznie twórcą artystycznym, reżyserowane przez niego sztuki miały za mało nawiązań socjalistycznych. Próbował stworzyć teatr niezaangażowany politycznie, co nie było ówcześnie możliwe.
[[Plik:ND 1944 Gygův prsten Frejka Trnka.jpg|mały|240x240px|''Pierścień Gygesa'', reżyseria Jiří Frejka, adaptacja sceniczna Jiří Trnka, Teatr Narodowy, 1944]]
W [[1950]], z powodów ideologicznych, został przeniesiony do Teatru Państwowego w Pradze-Karlinie, gdzie również spotkał się z krytyką za rzekome próby stłumienia operetki i zastąpienia jej zabawą ze śpiewem.
 
W skutekroku [[1952]] popełnił samobójstwo, co mogło być spowodowane braku zatrudnienia, a tym samym współpracy z teatrem, oraz trudówtrudami życia w państwie komunistycznym w atmosferze strachu lat 50. XX wieku w roku [[1952]] popełnił samobójstwo.
W [[1950]], z powodów ideologicznych, został przeniesiony do Teatru Państwowego w Pradze-Karlinie, gdzie czekał go okres przestoju w twórczości, gdyż dla komunistycznych urzędników nie był wystarczająco czynnym politycznie twórcą artystycznym i nie pomagał w oczyszczaniu kultury czeskiej ze szkodliwych elementów.
 
Kilka miesięcy później, w 1953, po nieudanej operacji zmarł jego syn George, a jego żona, [[Dagmar Vondrová-Frejková]], popełniła wraz ze swoją matką samobójstwo, poprzez zatrucie gazem.
W skutek braku zatrudnienia, a tym samym współpracy z teatrem, oraz trudów życia w państwie komunistycznym w atmosferze strachu lat 50. XX wieku w roku [[1952]] popełnił samobójstwo.
 
== Twórczość ==