Porównanie: Różnice pomiędzy wersjami

Dodane 2 bajty ,  5 lat temu
drobne techniczne
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 5.173.176.1 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Nama.Asal.
Znacznik: Wycofanie zmian
drobne techniczne
Linia 12:
 
== Porównanie jako figura retoryczna ==
[[Arystoteles]] w ''Retoryce'' uznaje porównanie za odmianę metafory, tyle tylko, że opatrzonej spójnikiem "jak" [ArRh III, 4; 1406b 20-25], i jest to w retoryce rozumienie porównania podstawowe i najbardziej klasyczne. Jako odmiana metafory porównanie jest więc dla Arystotelesa nie figurą właściwą, ale [[Trop (retoryka)|tropem]]. Z tego rozumienia porównania można z kolei wysnuć wniosek, że metafora jest po prostu skróconym porównaniem – Kwintylian ujmuje go w znaną formułę "metaphora brevior est similitudo" [QuintIst VIII, 6, 8]. Teoria metafory jako skróconego (pozbawionego tego spójnika) porównania jest jednak mimo klasyczności bardzo sporna<ref>Á. Vigh, ''Porównanie i podobieństwo'', przeł. M. Tomicka, ''[[Pamiętnik Literacki]]'' 1986, z 4.</ref>. Wysuwa się przeciw niej argumentację, że nie z każdego porównania da się ukuć jakąś metaforę – np. żadnej metafory nie da się wyprowadzić z porównania typu "X jest większy niż Y".
 
W klasycznym podziale ''[[amplificatio]]'' – uwypuklenia, uczynienia wyraźnym i dobitnym – ''comparatio'' występuje obok ''[[incrementum]]'' (powiększenia, stopniowania, powtórzenia), ''[[ratiocinatio]]'' (wniosku, domysłu, uwypuklenia jako przymuszenia słuchacza do domyślnej aktywności) i ''[[Nagromadzenie|congeries]]'' (dosł. "stos", uwypuklenia przez nagromadzenie wyrażeń synonimicznych). ''Comparatio'' ma w tym podziale znaczenie węższe od podstawowego – jest to porównanie jako zestawienie pozwalające uwypuklić wyższość i ważność własnej tezy, zbliżone przez to do [[argumentum a minore ad maius]].