Alaungpaya: Różnice pomiędzy wersjami

Chociaż Birmańczycy nie osiągnęli ostatcznego celu, jakim było zdobycie Ayutthayi, dokonali jednak formalnej aneksji północnej części wybrzeża Taninthayi i przesunęli swe granice na południe, aż do korytarza [[Tawè]]-[[Myeik]]. (Syjamczycy odzyskali południową część wybrzeża do wysokości Myeik w roku 1761.){{odn|James|2004|s=1318–1319}}.

Alaungpaya umarł o świcie, w niedzielę, 11 maja 1760 r. (12. dnia Ubywania Księżyca miesiąca Kason 1122 ME) w Kinywa nieopodal Martabanu, po pospiesznym wycofaniu z frontu syjamskiego przez swą [[strażAwangarda przednia(wojsko)|straż przednią]]. Informację o jego śmierci ogłoszono publicznie w Rangunie, a ciało przewieziono państwową łodzią w górę rzeki. W Kyaukmyaung, przystani w pobliżu Shwebo, na spotkanie króla wyszedł cały dwór, a następnie jego ciało wniesiono uroczyście przez bramę Hlaingtha do Shwebo. Został pochowony zgodnie z królewskim rytuałem na terenach pałacowych, gdzie niegdyś była jego skromna wieś, wśród płaczu całego zgromadzonego tłumu. W chwili śmierci miał za sobą tylko osiem lat panowania i niecałe 46 lat życia. Historyk G.E. Harvey pisze, że "ludzi pamięta się ze względu na lata, jakie wykorzystali, a nie te, które przeżyli"{{odn|Harvey|1925|s=241}}.

Najważniejszym i najbardziej trwałymnajtrwalszym jego dziełem było założenie [[Rangun]]u. Po zajeciu w 1755 r. wybudowanej wokół lokalnej pagody wsi [[Dagon (okręg miejski)|Dagon]], osiedlił on w jej sąsiedztwie ludzi ze swego rodzinnego regionu. (Do dziś przetrwały w Rangunie nazwy dzielnic odpowiadające miejscowościom z doliny Mu, takie jak [[Ahlon (okręg miejski)|Ahlon]] i [[Mingala Taungnyunt (okręg miejski)|Kyaukmyaung]].) Po niespełna 70 latach, w przededniu [[I wojna brytyjsko-birmańska|pierwszej wojny brytyjsko-birmańskiej (1824-1826)]] Rangun zastąpił Thanlyin w roli głównego portowego miasta królestwa.

Alaungpaya byłabył charyzmatycznym wojskowymwybitnym "wodzem najwyższej jakości"wojskowym, który silnie inspirowałskłaniał podległych mu ludzi do podejmowania większych wyzwań. Był hojny, obdarzając chwałą i nagrodami, ale też bezlitosny, karząc za porażki. Według G.E. Harveya, "ludzie byli przekonani, że pod jego przywództwem nie mogą zaznać niepowodzenia" oraz, że "bycie wyznaczonym na jeden z nadawanych przez niego urzędów było życiową ambicją jego ludzi."{{odn|Harvey|1925|s=236–237}}

Najważniejszą spuścizną Alaungpayi było, po raz pierwszy od czterech dekad, odbudowanie władzy centralnej w Birmie po czterech dekadach oraz zapoczątkowanie dynastii Konbaung. Według birmańskiego historyka [[Htin Aung]]a, Alaungpaya poprowadził ludzi, którzy byli "podzieleni i złamani, upokorzeni i trawieni wstydem" a "zostawił swym następcom ludzi zjednoczonych i pewnych, znów trzymających swe głowy wysoko podniesione w dumie i chwale". Htin Aung zauważa też jednak, że Alaungpaya "poprowadził swych ludzi na wojnę, ale jego przywództwo było też potrzebne by udźwignąć pokój. Wzbudził w nich gorączkę nacjonalizmu, ale nie dane mu było wykorzystanie czasu i sposobności do ostudzenia ich zapału na rzecz tolerancji i umiaru". I rzeczywiście, w ciągu następnych siedmiu dziesięcioleci zbyt pewni siebie królowie Konbaung, którzy nastąpili po nim, toczyli nawojny drodzeze dowszystkimi zbudowaniaswymi drugiegosąsiadami największegoz imperiumzamiarem wponownego historiiuczynienia z Birmy wojny ze wszystkimi swymi sąsiadamiimperium, póki w dzisiejszych północno-wschodnich Indiach nie natknęli się na Brytyjczyków.

Oskarżenia te muszą być jednak zrównoważone przez fakt, iż AlaungopayaAlaungpaya jedynie reagował na to, co historyk Victor Lieberman nazywa "ponurą, prowadzącą do samozagłady" polityką polaryzacji etnicznej prowadzoną przez Odrodzone Królestwo Hanthawaddy. To samozwańcze królestwo Monów jako pierwsze zaatakowało jego ojczyznę w 1752 r. i, począwszy od 1740 r., rozpoczęło prześladowania i pogromy etnicznych Birmańczyków na południu. (Nowo powstałe południowe królestwo przedstawiało się samo "jako z gruntu mońskie, uświęcone przez proroctwo, w którym język i kulturowe symbole Monów będą cieszyły się zaszczytnym miejscem, i którego hołdownikiem będzie brimańska północ". Tylko w samym 1740 r. zmasakrowanych zostało ok. 8000 Birmańczyków. Po straceniu w 1754 r. licznych jeńców wziętych w Ava, przywództwo Hanthawaddy zobowiązało wszystkich Birmańczyków do noszenia w uszach kolczyków z pieczęcią następcy tronu Pegu oraz do ostrzyżenia włosów na modłę mońską, jako oznaki lojalności wobec królestwa z południa.){{odn|Lieberman|2003|s=204–205}} Co więcej, chociaż Alaungpaya był bezlitosny podczas plądrowania Thanlyin i Pegu, gdzie fosy "zaczerwieniły się od krwi"{{odn|South|2003|s=80}}, to jednak pozostawił na swoich stanowiskach wszystkich mońskich gubernatorów, którzy mu się poddali.

Ogólnie rzecz biorąc, rządyRządy Alaungpayi w Dolnej Birmie nie trwały nawet dwa lata, z których większość czasu spędził na wojnach toczonych gdzie indziej. W istocie, to późniejsi królowie Konbaung po każdej mońskiej rebelii - w latach 1762, 1774, 1783, 1792 i 1824-1826 - zwalczali coraz mocniej kulturę Monów{{odn|Lieberman|2003|s=202–206}}.