Yenidze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Budynek infobox}}
link do mauzoleum, na którym wzorowano architekturę; dodatkowa grafika
Linia 33:
 
== Historia ==
[[Plik:19880511710NR Dresden-Friedrichstadt Yenidze Weißeritzstr 3.jpg|mały|lewo|135px160px|Yenidze w 1988]]
Budynek Yenidze został zbudowany w latach 1907–1909 dla niemieckiego przedsiębiorcy tytoniowego Hugo Zietza. Otrzymał nazwę Tabak- und Cigarettenfabrik Yenidze. Na pomysł zbudowania fabryki na wzór meczetu Hugo Zietz wpadł podróżując po Bliskim Wschodzie. Chciał on, żeby budynek jego fabryki odróżniał się od barokowej architektury Drezna. Bezpośrednim przykładem architektonicznym stał się [[:en:Amir Khayrbak Funerary Complex|grobowiec-mauzoleum Khair Beka]] w [[Kair]]ze. Zlecenie zbudowania Yenidze otrzymał architekt [[Martin Hammitzsch]]. Nazwa budynku pochodzi od tureckiego regionu, w którym uprawiano tytoń. Hugo Zietz, dostawca wyrobów tytoniowych na dwór króla saskiego, produkował m.in. papierosy „Salem”. W owym czasie w jego fabryce było zatrudnionych 1500 pracowników, a warunki pracy, jak również system socjalny, uważane były za wzorowe. Aż do lat 30. XX w. Drezno stanowiło centrum przemysłu tytoniowego w Niemczech; jego 40 fabryk produkowało ponad 60 procent wszystkich wyrobów tytoniowych w tym kraju, a Yenidze było największym zakładem produkcyjnym. W 1925 Zietz sprzedał swoją fabrykę przedsiębiorstwu tytoniowemu [[Reemtsma]]<ref name="wtbc">{{cytuj stronę|url= http://www.wtbc.de/yenidze.htm|tytuł= Die Yenidze Dresden|autor= World Trade Center Dresden|język=de|data dostępu=2012-08-15}}</ref>.
[[Plik:19880511710NR Dresden-Friedrichstadt Yenidze Weißeritzstr 3.jpg|mały|lewo|135px|Yenidze w 1988]]
Podczas bombardowania Drezna w lutym 1945 jedna trzecia budynku (w tym kopuła) została zniszczona. Po wojnie budynek został prowizorycznie odrestaurowany, a w 1946 wywłaszczony. Od 1947 wznowiono w nim produkcję papierosów, a w 1953 ulokowano siedzibę krajowego urzędu tytoniowego NRD (VEB Tabakkontor der DDR)<ref name="wtbc" />.
 
Linia 40:
 
== Architektura ==
[[Plik:Mosque n Aqha, Cairo (n.d.) - front - TIMEA.jpg|mały|lewo|160px|Mauzoleum Khair Beka, na którym wzorowano architekturę Yenidze]]
Yenidze został zbudowany w stylu mauretańsko-secesyjnym jako pierwsza w Niemczech wzmocniona żelbetowa konstrukcja szkieletowa. Ma [[kopuła (architektura)|kopułę]] wykonaną z kolorowego szkła, 600 indywidualnie zaprojektowanych okien oraz kominy i szyby wentylacyjne w kształcie [[minaret]]ów. Do wystroju budowli użyto granitu, betonu, cegły i sztucznego piaskowca. [[Fliza|flizowa]] dekoracja ścienna fasady zachodniej łączy elementy stylu secesyjnego z mauretańskim<ref name="wtbc" />.